Ηλίας Καραβόλιας 

Επειδή η κοινοτική οδηγία (BRRD) ”δείχνει” κούρεμα καταθέσεων σε περίπτωση μή επαρκούς ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, ας δούμε κάπως πιο ψύχραιμα την κατάσταση.

Κατ αρχήν να επισημάνουμε ότι η ΕΚΤ και ο SSM ( Μόνιμος Μηχανισμός Εποπτείας) έχουν ξεκαθαρίσει ότι θέλουν 4 συστημικές τράπεζες στην Ελλάδα. Άρα οι πιθανότητες για συυγχωνεύσεις/εξαγορές, ναι μεν υπάρχουν, αλλά είναι μικρές.

Απο την υφιστάμενη κεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, το 55% το κατέχει το ΤΧΣ(Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας) και το 45% ιδιώτες επενδυτές.

Το ΤΧΣ ( δηλαδή το Ελληνικό Δημόσιο στην ουσία) επένδυσε το 2013 περίπου 40 δις στις τράπεζες.Τα 25 δις ως νέο μετοχικό κεφάλαιο και τα 15 δις ως κάλυψη χρηματοδοτικού κενού( funding gap, δηλαδή διαφορά μεταξύ του μειωμένου ενεργητικού και του παθητικού).Τα 25 δις του ΤΧΣ έχουν τρέχουσα αξία 8,5 δις (πριν κλείσει το Χρηματιστήριο).

Με βάση λοιπόν την περίφημη κοινοτική οδηγία για το bail in στις τράπεζες( που ουσιαστικά λέει ότι την ζημία θα την υποστούν αναλογικά οι μέτοχοι και μετά οι καταθέτες -ανω των 100,000- ανάλογα βεβαίως αν η τράπεζα διαθέτει αρνητική ή θετική καθαρή θέση), το ΤΧΣ θα αντιμετωπιστεί όπως ένας κοινός ιδιώτης ή θεσμικός μέτοχος. Πολύ απλά: το Δημόσιο δεν εξαιρείται από ζημίες εάν καταρρεύσουν οι τράπεζες. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά;

Σε περίπτωση ανακεφαλαιοποίησης χωρίς δανεισμό( δηλαδή να πληρώσουν την ζημία κατά σειρά πρώτα οι μέτοχοι και μετά οι καταθέτες) το ΤΧΣ θα υποστεί ως μέτοχος επιπλέον ζημία απο αυτή που ήδη τρέχει( τα 25 δις έγιναν 8,5 δις) και μετά θα πρέπει να δανειστεί εκ νέου για να ανακεφαλαιοποιήσει τις ελληνικές τράπεζες.

Είτε η ”τρύπα” στις τράπεζες είναι 8-10 δις είτε …28-30 δις, το ΤΧΣ θα υποστεί τεράστια ζημιά και φυσικά θα ξαναχρεώσει τον Έλληνα φορολογούμενο.

Αυτό θα επιβαρύνει το χρηματοδοτικό πρόγραμμα της χώρας και θα αναγκαστούν οι θεσμοί να ξανακαλύψουν την ζημία του ΤΧΣ , από τον Μόνιμο Μηχανισμό (ESM). Δεν νομίζω ότι έχουν πρόθεση να κάνουν κάτι τέτοιο, δεδομένου ότι με το νέο μνημόνιο μας ξαναδανείζουν 85 δις, στα οποία υπάρχει μέριμνα για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, το ύψος της οποίας θα εξαρτηθεί από τα περίφημα stress tests Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου.

Δηλαδή, συμφέρει σε πρώτη φάση μια κατ αρχήν ”ανακεφαλαιοποίηση-γεφυρα”, πχ 8-10 δις και σε μια δεύτερη φάση η ” μακροπρόθεσμη ανακεφαλαιοποίηση”. Εδώ χωράει και το σενάριο για ίδρυση μιας bad bank, η οποία θα απορροφήσει τα τοξικά στοιχεία των τραπεζικών ισολογιμών.

Σε κάθε περίπτωση, το γεγονός ότι το ΤΧΣ είναι ήδη μέτοχος πλειοψηφίας στις ελληνικές τράπεζες, είναι μια σχετική παράμετρος ασφαλείας ώστε να μην προκύψει βίαιη ανακεφαλαιοποίηση, δηλαδή να κουρευτούν οι αξίες σε μετόχους και μετά σε καταθέτες,χωρίς φυσικά να είναι απίθανη μια τέτοια περίπτωση, ειδικά εάν επειδεινωθεί το κλίμα στην ελληνική οικονομία ( πχ. εκλογές, ραγδαία ύφεση, μαζικές αναλήψεις όταν και όποτε αρθούν σταδιακά τα capital controls, κ.α)