Ο Πάνος Καπώνης* είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, τ. Επ. Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών (Φαρμακευτική), ποιητής, συγγραφέας και κριτικός λογοτεχνίας  Έχει συγγράψει οκτώ πανεπιστημιακά συγγράμματα φαρμακευτικού δικαίου.Λογοτεχνική ιστoσελίδα : http://logos.caponis.gr.

ΕΞ ΕΠΑΦΗΣ [Π76]

Νάνος Βαλαωρίτης : ο τελευταίος ποιητής μπίτνικ ;  

[Νάνος Βαλαωρίτης 4 χρόνια από τον θάνατο του] 

«…Σου μιλάω για τον καλλιτεχνικό ναρκισσισμό που έχουμε όλοι οι ποιητές…»

[Ν. Βαλαωρίτης «Καθημερινή», Ιανουάριος 2009] 

 Στις 12 Σεπτεμβρίου 2023 συμπληρώθηκαν τέσσερα χρόνια από την αποδημία [12-9-2019] του μεγάλου σύγχρονου Έλληνα ποιητή Νάνου (Ιωάννη) Βαλαωρίτη, του τελευταίου της γενιάς των Μπίτνικ, όπως χαρακτηρίστηκε.

Για τον πολύ κόσμο ο Νάνος Βαλαωρίτης, δεν ήταν παρά ένας «ποιητής» χωρίς προβολή στα ΜΜΕ, χωρίς σχόλια για το τί έτρωγε ή το τι φόραγε ή εάν δοκίμαζε την θερμοκρασία του νερού στην πισίνα με την άκρη του ποδιού του (το είδαμε κι αυτό για γνωστή παρουσιάστρια) ή χωρίς ιδιαίτερη σημασία στην (πραγματικά πλούσια) ζωή του. Μια ζωή που αγκάλιασε γιά πάνω από ενενήντα χρόνια την πνευματική ζωή της Ελλάδος και εκπροσώπησε τα Ελληνικά Γράμματα, όχι μόνον στην Ευρώπη, αλλά και στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Γι’ αυτόν τον «κολοσσό» της ποιήσεως και της λογοτεχνίας θα σας μιλήσω σήμερα με αφορμή την επέτειο του θανάτου του στις 12 Σεπτεμβρίου 2019, που αναγγέλθηκε τότε μέσω της ιστοσελίδας του από την κόρη του Νάνσυ Βαλαωρίτη.

Γεννήθηκε στην Λωζάννη, στην Ελβετία και ήταν γιος του Διπλωμάτη Κωνσταντίνου Βαλαωρίτη και εγγονός του Ιωάννη Α. Βαλαωρίτη, ο οποίος ήταν γιός του επικού ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη του 19^ου αιώνα (1824 – 1879). Γράφει από νέος και πρωτοδημοσιεύει στα Νέα Γράμματα το 1939. Το 1944 δραπετεύει απ’ την γερμανοκρατούμενη Ελλάδα μέσω του Αιγαίου στην Τουρκία, από εκεί στη Μέση Ανατολή και τελικά στην Αίγυπτο όπου συναντάει τον Σεφέρη ο οποίος υπηρετούσε την εξόριστη ελληνική κυβέρνηση ως γραμματέας της ελληνικής πρεσβείας στο Κάϊρο. Το 1944 μετά από προτροπή του Σεφέρη, ο Βαλαωρίτης ταξιδεύει στο Λονδίνο για να βοηθήσει στην ανάπτυξη λογοτεχνικών δεσμών μεταξύ Ελλάδας και Βρετανίας. Συναντά τους Τ.Σ. Έλιοτ, Γ.Χ. Όντεν, Ντύλαν Τόμας και εργάζεται για τον Λούις ΜακΝις στο BBC. Εκτός από τη μελέτη της αγγλικής λογοτεχνίας στο πανεπιστήμιο του Λονδίνου, κάνει και μεταφράσεις (στα αγγλικά) Ελλήνων μοντερνιστών ποιητών, μεταξύ των οποίων του Ελύτη και του Εμπειρίκου. Το 1947 εκδίδει την «Τιμωρία των Μάγων», την πρώτη του ποιητική συλλογή, στο Λονδίνο. Από το 1954 μέχρι το 1960 συμμετέχει στην ομάδα των σουρεαλιστών του Παρισιού. Στο Παρίσι γνώρισε την μελλοντική (1960) σύζυγό του, την Αμερικανίδα Μαρί Γουίλσον (1922-2017). 

   Μετά το Παρίσι των υπερρεαλιστών, επέστρεψε στην Ελλάδα και εξέδωσε το περίφημο λογοτεχνικό περιοδικό «ΠΑΛΙ», στο οποίο συγκεντρώθηκαν σπουδαία κείμενα των τότε μοντερνιστών ποιητών, όπως ενδεικτικά του Νικόλα Κάλας, Εγγονόπουλου, Εμπειρίκου αλλά και του Δημήτρη Πουλικάκου και Τάσου Δενέγρη. Μετά την διάλυση της ομάδας αυτής των υπερρεαλιστών στην περίοδο της χούντας, έφυγε για τις ΗΠΑ, όπου δίδασκε Συγκριτική Λογοτεχνία στο state University του Σαν Φρανσίσκο. Η γνωριμία του δε, με τους Φερλινγκέτι, Γκίνσμπεργκ και άλλους μπιτ ποιητές εκείνης της εποχής, κυκλοφορεί το 1970 δύο ποιητικά του βιβλία στην αγγλική γλώσσα. Η γνωριμίες του Νάνου Βαλαωρίτη, με την γενιά των μπιτ στο Σαν Φρανσίσκο, τον οδήγησαν τον Απρίλιο του 1972 να οργανώσει στο περίφημο στέκι «city lights» των Lawrence Ferlighetti & Alen Ginsberg αντιστασιακή λογοτεχνική βραδυά, (αναφορά στο βιβλίο του Αλ. Φλωράκη «Πάνος Καπώνης», σελ. 51 επ. των εκδόσεων Γκοβόστη, Αθήνα 2023, στην σειρά «η Γενιά του ΄70», στην οποία διαβάστηκαν ποιήματα Ελλήνων και Αμερικανών ποιητών (Βαλαωρίτης, Ελένη Καζαντζάκη, Εγγονόπουλος, Ρουκ, Ποταμίτης, Δενέγρης, Πούλιος, Cocteau, Genet, Ginsberg, κ. α. που δεν θυμάμαι)   μεταξύ των οποίων και δικά μου. Στην παρουσίαση εκείνης της αντιστασιακής εκδηλώσεως τα αμερικανικά ΜΜΕ ανάφεραν : «These poets are included here because they most represent what is being written today in Greece by young poets…». Ο Νάνος Βαλαωρίτης σε μια συνέντευξή του το 2009 σε Αθηναϊκή εφημερίδα είχε πει : «Ήθελα και θέλω να βοηθάω τους άλλους, όπως οι άλλοι βοήθησαν εμένα όταν ήμουν μικρός»