Χρήστος Μαγγούτας

Όταν το 1976 ο Πιερ Τρυντώ, ο διάσημος πατέρας του νεαρού σημερινού πρωθυπουργού, επισκέφτηκε την Κούβα έγινε το πολύ κακό. Ήταν ο πρώτος πρωθυπουργός καπιταλιστικής χώρας που πήγε να συναντήσει τον Κάστρο. Αναγνώριζε έτσι τον δικτάτορα, τη Σοβιετική Ένωση που τον υποστήριζε, τον ίδιο τον κομμουνισμό. Ο Τρυντώ θα είχε λόγο να μην επισκεφτεί την Κούβα: ο Καναδάς είναι τόσο πολύ εξαρτημένος οικονομικά από τις ΗΠΑ που η Ελλάδα δεν ήταν ποτέ από άλλη χώρα: το 85% των εξαγωγών της γίνεται προς τις ΗΠΑ. Είχε πει χαρακτηριστικά ο ίδιος: «αν αυτοί φταρνιστούν, εμείς θα πάθουμε πνευμονία». Αλλά ήταν μεγάλος ηγέτης και συνεπώς και ριψοκίνδυνος: έβλεπε ότι διαφορές ανάμεσα στους λαούς πάντα θα υπάρχουν άρα είναι καλύτερα αντί για ψυχρό πόλεμο, που τότε μεσουρανούσε ακόμα, να υπάρχει κάποια ανοχή ώστε να μην καταστραφούμε.

Και για όσα τον κατηγόρησαν τότε οι ΗΠΑ, τώρα κατηγορούν το γιο του, μόνο που υπάρχει τραγική ειρωνεία πίσω από τα λόγια τους: τους κατηγορούν επειδή απλά επισκέφτηκαν ένα δικτάτορα, ενώ αυτοί επέβαλαν ή υποστήριξαν κάθε δικτατορία στον κόσμο, ακόμα και τη χούντα των συνταγματαρχών στην Ελλάδα, και φυσικά τη χούντα στη Χιλή με θύματα τον Αλλιέντε, το Νερούντα και χιλιάδες άλλους των οποίων ακόμα και τώρα ανακαλύπτονται ομαδικοί τάφοι. Όλα αυτά για να έχει μονοπώλιο χαλκού η ΙΤΤ. Κι αυτοί είναι η δεύτερη ειρωνεία: «ο Κάστρο δεν άφησε την Κούβα να αναπτυχθεί οικονομικά», ουσιαστικά να σκλαβωθεί στο αμερικάνικο κεφάλαιο, όπως έκανε πιο πριν ο τρομερός βασανιστής και φίλος τους Μπατίστα. Κατάφεραν να διαβρώσουν την Αργεντινή σε βαθμό που από 9η οικονομική δύναμη πριν ένα αιώνα σήμερα να επαιτεί. Και να καταστρέφουν συστηματικά τα δάση του Αμαζονίου.

Μερικοί γυρίζουν από ταξίδι τους στην Κούβα απογοητευμένοι γιατί ασφαλώς διαφέρει από το επίπεδο ζωής του Καναδά και των χωρών της Δυτικής Ευρώπης. Αν θέλουν να συγκρίνουν την Κούβα ας το κάνουν με τις γειτονικές χώρες και θα δουν τι μιζέρια υπάρχει. Το επίπεδο περίθαλψης είναι καλύτερο από πολλές αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες: στην παγκόσμια υπερδύναμη γύρω στις 50,000 πολίτες της πεθαίνουν στις πόρτες των νοσοκομείων γιατί δε μπορούν να πληρώσουν τα έξοδα.

Μέσα στα 40 χρόνια οι Τρυντώ και ο Κάστρο ανέπτυξαν μια οικογενειακή, ανθρώπινη σχέση: ο Κάστρο παρακολούθησε την κηδεία του νεαρού Μισέλ Τρυντώ που σκοτώθηκε από χιονοστιβάδα στον Δυτικό Καναδά. Και ήταν ανάμεσα στους πρώτους που παρευρέθηκε στην κηδεία του Πιερ Τρυντώ. Απαγορεύεται να υπάρχουν ανθρώπινοι δεσμοί ανάμεσα σε δυο άτομα που βρίσκονται σε αντίπαλα πολιτικά στρατόπεδα; Το δοκιμάσαμε με τον εμφύλιο και ξέρουμε την απάντηση.

Τώρα, 40 χρόνια μετά, η ίδια ενορχηστρωμένη επίθεση κατά του νεαρού πρωθυπουργού του Καναδά επειδή εξέφρασε τη «βαθιά λύπη» του για το θάνατο του Κάστρο και που δεν αρνήθηκε ότι ήταν δικτάτορας. Σημαίνει αυτό ότι ένας πρωθυπουργός θα πρέπει να βγαίνει και να χορεύει επειδή πέθανε ένας πολιτικός αντίπαλός του; Κι όταν για αυτό τον κατηγορούν οι ΗΠΑ, η τραγική ειρωνεία κορυφώνεται: Το είπε καθαρά σε επιχειρηματίες η παρ’ ολίγον πρόεδρος των ΗΠΑ κ. Χίλαρι Κλίντον και μπορείτε να το δείτε σε βίντεο στο Ιντερνέτ: «η 11 Σεπτέμβρη ήταν δώρο θεού για μας και ακόμα κι αν το ξέραμε έπρεπε να το αφήσουμε να γίνει, ήταν καλό για τη Νέα Υόρκη και καλό για όλες τις πολιτείες». Και αλλού: «Το Ιράκ είναι μεγάλη οικονομική ευκαιρία για μας». Είδατε καμιά τύψη για το ενάμιση εκατομμύριο Ιρακινών νεκρών από το 2001 ως σήμερα? Ούτε καν για τους δικούς της στη Νέα Υόρκη ή για τους έστω λίγους αμερικανούς στρατιώτες στο Ιράκ δε λυπήθηκε. Γιατί πολύ πιο πάνω από τις ανθρώπινες ζωές είναι το οικονομικό κέρδος.

Ασφαλώς περίμενε την αντιμετώπιση αυτή ο σημερινός πρωθυπουργός του Καναδά και δεν έκανε πίσω παρ’ όλες τις πιέσεις που δέχτηκε. Φαίνεται ότι έχουν κάτι αλύγιστο οι Τρυντώ σε αντίθεση με τους Έλληνες ηγέτες που υποτάσσονται και πριν ακόμα να τους διατάξουν.

Η CIA έκανε το παν να δολοφονήσει τον Κάστρο. Σε μια περίπτωση μια 19-χρονη πανέμορφη κατάσκοπος πήγε τον τυλίξει στη σαγήνη του έρωτα και να τον σκοτώσει, αλλά τον ερωτεύτηκε και του είπε τα πάντα. Ο Πιερ Τρυντώ παραξενεύτηκε από τα δρακόντεια μέτρα που είχε πάρει ο Κάστρο το 1976: «Θέλουν να σε δολοφονήσουν και να το ρίξουν πάνω μου». Ήξερε από τέτοια ο Τρυντώ. Κάποια φορά κυκλοφορούσε με αλεξίσφαιρη μερσεντές. «Μα είναι δυνατό εσείς, ο πιο δημοφιλής πολιτικός στην ιστορία του Καναδά, να φυλάγεστε από το λαό σας;». «Δε φυλάγομαι από το λαό μου αλλά από αυτούς εκεί» και έδειξε την αμερικάνικη πρεσβεία ακριβώς απέναντι από το προεδρικό μέγαρο. Ανάλογη ήταν και η απάντηση του Κάστρο όταν τον κατηγόρησαν για φυλακίσεις αντιφρονούντων: «Ναι, θα υπήρχαν πάνω από 50,000 φυλακισμένοι αν φυλάκιζα τους πράκτορες των αμερικάνων. Τώρα είναι πιο λίγοι αναλογικά με κάθε καπιταλιστικό καθεστώς και σίγουρα με τις ΗΠΑ».

Το ότι ο Κάστρο ήταν μεγάλη φυσιογνωμία που επηρέασε την ιστορία της χώρας του, αλλά και της Λατινικής Αμερικής και όλης της ανθρωπότητας είναι βέβαιο. Δεν είμαι ιστορικός για να τα βάλω όλα στον πάγκο και να του κάνω νεκροψία. Κι εγώ έχω πρόβλημα μαζί του. Ήταν δικτάτορας. Προσωπικά πιστεύω στο «Ελευθερίαν ελοίμην αν πάντων ανθ’ ων έχω». Το ίδιο πίστευα και τις σοσιαλιστικές χώρες και κυρίως τη Σοβιετική Ένωση: αν δε δίνεις την ευκαιρία στο λαό σου να εκφραστεί στο τέλος θα μείνεις χωρίς λαό. Και καμιά χώρα δε μπορεί να προοδέψει όταν έχει την πλειοψηφία του λαού της εναντίον της, όσο καλές προθέσεις και να έχει. Που δεν είχε στα τελευταία χρόνια πριν την πτώση της, όπου ξαφνικά αποδείχτηκε ότι μέλη του κόμματος ήταν πάμπλουτα σε ένα λαό που υπέφερε.

Για τον Πιερ Τρυντώ η ιστορία έχει μιλήσει. Σε μένα έμεινε κάτι που δεν το έχω ακούσει από άλλο πολιτικό: «Αν πιστεύετε ότι πρόδωσα τις υποσχέσεις μου, σας παρακαλώ μη με ψηφίσετε, στείλτε με στο σπίτι μου, καλά είναι κι εκεί». Έμεινε 16 χρόνια στην εξουσία και τελικά παραιτήθηκε γιατί πίστευε πώς ό,τι ήταν να προσφέρει το πρόσφερε. Ήταν πρώτα ηγέτης και ύστερα πολιτικός. Για το νεαρό Τρυντώ είναι νωρίς για να τον κρίνουμε παρά περιστασιακά, είναι μόνο ένα χρόνο στην εξουσία. Πάντως τα αμερικάνικα ΜΜΕ βιάζονται: «Ο μήνας του μέλιτος του με το Ιντερνέτ τέλειωσε». Αλλά όταν πριν από τις εκλογές, ευγενικά στράφηκε κατά του Τραμπ, τον κατηγόρησαν ότι επεμβαίνει στα εσωτερικά ξένης χώρας. Τα καλά και συμφέροντα.

Αλλά πέρα από τη θεωρία υπάρχει και η πραγματικότητα: ποια θα ήταν ή μοίρα της Κούβας αν ο Κάστρο έκανε εκλογές κάθε 4 χρόνια; Μήπως θα την είχε καταπιεί η υπερδύναμη δίπλα της, όπως έκανε με πολλές άλλες χώρες. Αυτό είναι θέμα του ιστορικού και δεν είμαι τόσο ψυχρός ώστε να μπορώ να βγάλω συμπέρασμα.

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.  

The article expresses the views of the author

iPorta.gr

(Ακολουθεί ένα φωτογραφικό αφιέρωμα)