Πόρτα στην Ιστορία

Ερνέστος Τσίλλερ, ο αρχιτέκνων, της Δήμητρας Παπαναστασοπούλου

Spread the love

Αυτός ήταν ο τίτλος μιας ξεχωριστής παράστασης στο θέατρο Απόλλων της Ερμούπολης την Δευτέρα και την Τρίτη (2 και 3 Σεπτεμβρίου). Ο Απόλλων, τα θέατρα, η Ερμούπολη και η Πάτρα, μαζί πάντα με την μορφή και το έργο του Τσίλλερ, μας χάρισαν μια ενδιαφέρουσα βραδιά.

Ήταν μια πολυπρόσωπη παραγωγή που παρουσίασε εν συντομία τη ζωή και το έργο του μεγάλου αρχιτέκτονα που εμπνεύσθηκε και δημιούργησε αριστουργήματα σε πολλές πόλεις της πατρίδας μας. Το κύριο βάρος της παράστασης ήταν αφιερωμένο στο θέατρο ΑΠΟΛΛΩΝ της Πάτρας- έργο κι αυτό του Τσίλλερ- και την ιστορική πορεία του.
Συμμετείχαν 36 ερασιτέχνες και επαγγελματίες του ευρύτερου χώρου του θεάτρου, του χορού και της μουσικής, τραγουδιστές και τραγουδίστριες, χορεύτριες, μουσικοί και ηθοποιοί. Το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας ήταν παρόν, φωνάζοντας «Σώστε τον Απόλλωνα!»
Δεν ξέρω αν με συγκίνησε περισσότερο ο σκοπός- να σωθεί, να ανακαινιστεί και να επιβιώσει το ιστορικό θέατρο της Πάτρας ( υπάρχει από το 1872) και βρήκα πολλές ωραίες ερμηνείες, ή αν ήταν η παρουσία των παιδιών- η ελπίδα μας για μια καλύτερη ζωή. Πάντως, μια νεαρή παιδούλα ξεχώρισε με το ιδιαίτερο χαμόγελό της, την εκπληκτική της τραγουδιστική ερμηνεία και τη λαχτάρα που είχε το βλέμμα της κοιτώντας γύρω τους ακροατές.
Εδώ θα σταματήσω την «κριτική» για να σας πω δυο λόγια για τον Τσίλλερ. Εγώ ήθελα λίγο περισσότερο από Τσίλλερ, βλέπετε, γιατί τέτοιοι φωτεινοί πύργοι λείπουν σήμερα …
Ο Έρνστ Μοριτζ Τίοντορ Τσίλλερ γεννήθηκε στο Όμπερλόσσνιτς, ένα προάστειο της Δρέσδης της Σαξωνίας στις 22 Ιουνίου 1837. Είχε τέσσερις αδελφούς και πέντε αδελφές. Τα αγόρια ασχολήθηκαν όλα με την αρχιτεκτονική, εκτός του Όττο που είχε εμπορικό κατάστημα.
Ο Τσίλλερ σπούδασε αρχιτεκτονική στην Βασιλική Σχολή Οικοδόμησης στη Δρέσδη (1855-1858) και προσελήφθη αμέσως μετά σαν σχεδιαστής στο γραφείο του καταξιωμένου Δανού Θεόφιλου Χάνσεν στην Βιέννη.
Συμμετείχε και κέρδισε στον διαγωνισμό για την κατασκευή κατοικιών στην Τυφλίδα της Ρωσίας, αλλά ο Χάνσεν τον έπεισε να ασχοληθεί με την επίβλεψη της κατασκευής της Ακαδημίας Αθηνών. Αυτή η πρώτη επίσκεψη στην Ελλάδα κράτησε τρία χρόνια (1861-1864). Τέσσερα χρόνια αργότερα επέστρεψε στην Αθήνα, εγκατεστημένος στο υπόγειο της Ακαδημίας και μελετώντας αρχιτεκτονική και αρχαιολογία. Αμφισβήτησε με επιχειρήματα κρατούσες θεωρίες και ξεκίνησε ανασκαφές, εντοπίζοντας με ακρίβεια τη θέση του Παναθηναϊκού Σταδίου. Επίσης, ανέσκαψε στην Τροία το 1854, πριν τον Σλήμαν.
Οι μελέτες του για την Ακρόπολη απέδειξαν ότι η καμπύλωση του Παρθενώνα υπήρξε συνειδητή επιλογή για λόγους προοπτικής. Ήταν από τους πρώτους που κατέγραψαν την πολυχρωμία στα αγάλματα και στα αρχιτεκτονικά μέλη αρχαίων ναών. Όλα αυτά τον ενέπνευσαν για τα διακοσμητικά στοιχεία των κατοικιών που έκτισε αργότερα.
Το 1872 διορίστηκε καθηγητής της Αρχιτεκτονικής και της Οικοδομικής στο Σχολείο των Τεχνών (μετέπειτα Πολυτεχνείο). Το 1883 απολύθηκε μετά τη ρήξη του με τον Διευθυντή Αναστάσιο Θεοφιλά, λόγω των διαμαρτυριών του για ατασθαλίες στην ανέγερση του Ζαππείου Μεγάρου. Αργότερα, ο Χαρίλαος Τρικούπης τον διόρισε Διευθυντή Δημοσίων Έργων στο Υπουργείο Εσωτερικών(1890), μια θέση που καταργήθηκε τρία χρόνια αργότερα, λόγω της πτώχευσης του Ελληνικού κράτους.
Ο Τσίλλερ γνώρισε στη Βιέννη και παντρεύτηκε την ίδια χρονιά (1876) την Ελληνίδα Σοφία Δούδου, μια ταλαντούχα πιανίστρια και συνθέτρια. Η Σοφία, πρωτοπόρος εργαζόμενη γυναίκα, συνέχισε διδάσκοντας πιάνο σε ιδιαίτερα μαθήματα και στο Ωδείο Αθηνών.
Μια άτυχη συνεργασία για εκμετάλλευση υδατοφραγμάτων τον άφησε εκτεθειμένο οικονομικά και άρχισε να αντιμετωπίζει από τότε (αρχές 20ού αιώνα) σοβαρά προβλήματα επιβίωσης. Επιπλέον, έμεινε χωρίς δουλειά, λόγω της εθνικότητάς του (υπήρχε αντιγερμανικό κλίμα τότε λόγω του Κάιζερ) και μόνον το 1907 του ανέθεσαν κάτι αξιόλογο.
Δεν σταμάτησε να κάνει μελέτες και να εργάζεται μέχρι τα βαθιά του γεράματα. Πέθανε στις 11 Νοεμβρίου 1923, στα 86 του χρόνια και τάφηκε στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών. Τού αποδίδονται πάνω από 500 έργα πανελλαδικά.
Απόλλων Πάτρας



SHARE
RELATED POSTS
Η Ευρωπαϊκή Πολιτική τον καιρό της Επανάστασης (μέρος δ’), της Δήμητρας Παπαναστασοπούλου
Ένα σπίτι με ιστορία
Η Σμύρνη από την αρχαιότητα ως σήμερα -2ο μέρος: Αρχαιότητα, της Δήμητρας Παπαναστασοπούλου

Leave Your Reply

*
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.