Πόρτα στην Ιστορία

Παπαναστασοπούλου: Τούρκοι και Βενετοί στην Αθήνα

Spread the love

Όταν το 1778 κατασκευάστηκε το τείχος του Χασεκή, τα «πλατώματα» αντικαταστάθηκαν από μικρές συνοικίες ( μαχαλάδες) και ενορίες. Πολλές περιοχές πήραν τα ονόματά τους από Έλληνες άρχοντες ή από Αλβανούς ιδιοκτήτες γης. Η αθηναϊκή κοινωνία της οθωμανικής περιόδου αποτελούνταν από τέσσερις τάξεις, ανάλογα με την καταγωγή και την οικονομική κατάσταση των μελών τους: τους άρχοντες, τους νοικοκυραίους, τους παζαρίτες και τους ξωτάρηδες.

Οι οικογένειες των αρχόντων- κυρίως γαιοκτημόνων- αλλά και οι ιδιοκτήτες εργαστηρίων, ήταν 12 ή 14. Από αυτούς προέρχονταν και οι δημογέροντες που είχαν ετήσια θητεία. Το αξίωμα ήταν σχεδόν κληρονομικό και έπαιρναν μισθό για τις υπηρεσίες τους. Δύο από τις κυριότερες υποχρεώσεις τους ήταν η κατανομή και η είσπραξη των φόρων, καθώς και η ρύθμιση ενδοκοινοτικών διαφορών.

Η Δημογεροντία δεν είχε αρχικά μόνιμη στέγη και συνεδρίαζε στο σπίτι του αρχαιότερου δημογέροντα. Αργότερα, κατασκευάστηκε στην περιοχή του Πάνω Παζαριού το Κουσέγιο.

Οι νοικοκυραίοι ήταν ιδιοκτήτες γης. Στο τέλος της οθωμανικής περιόδου ως δημογέροντες εκλέγονταν και νοικοκυραίοι.



Οι παζαρίτες ήταν έμποροι και βιοτέχνες, χωρισμένοι σε ισνάφια ή ρουφέτια, δηλαδή σε συντεχνίες. Η κάθε συντεχνία είχε μια ιδιωματική γλώσα και τον προστάτη άγιό της. Τόπος συγκέντρωσης των ισναφιών ήταν η Σχολή Ντέκα.

Οι ξωτάρηδες ήταν οι φτωχοί αγρότες των περιχώρων της Αθήνας.
Η κοινωνική αυτή διαίρεση διατηρήθηκε μέχρι την επανάσταση.
Από τους οθωμανούς αξιωματούχους, άλλοι διοικούσαν την κάτω πόλη και άλλοι την Ακρόπολη. Στην κάτω πόλη, την εξουσία ασκούσαν ο βοεβόδας ( πολιτικός διοικητής που εισέπραττε και τους φόρους), ο σερδάρης( αρχηγός των γενιτσάρων) και ο καδής(δικαστής).
Στήν Ακρόπολη την διοίκηση είχε ο ντισντάρ ή αγάς του Κάστρου, δηλαδή ο φρούραρχος. Αυτός διοικούσε τους Καστριώτες, τους Τούρκους στρατιώτες που μαζί με τις οικογένειές τους ζούσαν μέσα στο Κάστρο( ή Φρούριο).
Στα 1687, στο πλαίσιο του έκτου Βενετοτουρκικού πολέμου, οι Βενετοί με αρχηγό τον Φραγκίσκο Μοροζίνι επιτέθηκαν στην πόλη προξενώντας μεγάλες καταστροφές. Οι οθωμανοί οχυρώθηκαν στο φρούριο της Ακρόπολης και οι Έλληνες, θεωρώντας την ευκαιρία κατάλληλη να απαλλαγούν από τους οθωμανούς, ζήτησαν από τον Μοροζίνι να καταλάβει την πόλη.

Ο Ιωάννης Μπενιζέλος αναφέρει:

«το μεν ουν πεζικόν στάτευμα έτυπτεν το κάστρον με τας βομβάρδας, το δε ιππικόν εποίει χαρακώματα, οι δε πολιορκούμενοι εδιαφεντεύθησαν επί τινάς ημέρας και αυτοί αντιπολεμούντες».

Κατά τη διάρκεια της πολιορκίας οι Βενετοί πληροφορήθηκαν οι οθωμανοί είχαν μεταφέρει πυρομαχικά στον Παρθενώνα. Έτσι έγινε ο στόχος τους, με αποτέλεσμα να τον ανατινάξουν.

Ας ρίξουμε μια ματιά στο γραπτό του Θανάση Πετσάλη-Διομήδη οι Μαυρόλυκοι:

«… κι ήρθε την τέταρτη μέρα ο Μοροζίνης στην Αθήνα κι ανέβηκε στο Κάστρο και θαύμασε τον τόπο. Κι αμέσως διάταξε να ξαναγίνουν όλα τα τζαμιά εκκλησιές, τα πέντε τζαμιά της Αθήνας: το Μεγάλο Τζαμί στο Κάστρο, το τζαμί της Κολώνας, το Κιουτσούκ τζαμί της Μπέϊνας, το Γενί τζαμί και το τζαμί του σταροπάζαρου, το Φετιχέ. Βουβάθηκαν οι μιναρέδες, κι ήρθανε νυχτοπούλια κι έχτισαν φωλιές, ώσπου νάρθουν ξανά τα χελιδόνια. Το Φετιχέ γίνηκε εκκλησιά καθολική- ο Άγιος Διονύσης ο Αρεοπαγίτης-, το Κιουτσούκ γίνηκε Λουτεριανή εκκλησιά, και το Γενί τζαμί καθολική. Ύστερα ανέβηκε πάλι στην Αθήνα ο Μοροζίνης, επίσημα και μ΄όλο το επιτελείο, κι άκουσε την μεγάλη δοξολογία που κάνανε στον άγιο Διονύσιο για την νίκη».

Στην σκιά των αιώνων” είναι το τελευταίο βιβλίο της Δήμητρας Παπαναστασοπούλου και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις “Διόπτρα”. Επίσης, από τον ίδιο εκδοτικό οίκο κυκλοφορεί και το βιβλίο “Σαν στάχυα στο χρόνο”.

* Σημείωση:

Οι εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ και ο Σύνδεσμος Θεσσαλονικέων Αθήνας σας προσκαλούν στην παρουσίαση του νέου βιβλίου της Δήμητρας Παπαναστασοπούλου ‘’ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ’’ που θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 28 Μαΐου 2013 στις 20:00 στον πολυχώρο «Αίτιον», Τζιραιών 8, Μακρυγιάννη (Σταθμός Μετρό Ακρόπολη).Το βιβλίο θα παρουσιάσει η δημοσιογράφος Ευγενία Κατούφα, ενώ οι ηθοποιοί Αγγελική Μπέση και Νάσια Ξηνταροπούλου θα ζωντανέψουν εικόνες του.

SHARE
RELATED POSTS
Η Λευκάδα των σεισμών, της Δήμητρας Παπαναστασοπούλου
Γεράρδος Μερκάτορ (1512-1594): Ο Χαρτογράφος του κόσμου, της Δήμητρας Παπαναστασοπούλου
Η Σμύρνη από την Αρχαιότητα ως σήμερα, της Δήμητρας Παπαναστασοπούλου

Leave Your Reply

*
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.