Κωστής Α.Μακρής: Είναι ζωγράφος-γραφίστας και συγγραφέας και ασχολείται με το έντυπο, το κείμενο, τη διαφήμιση και την οπτική και λεκτική επικοινωνία.

Κωστής Μακρής

«Μια ροζ σημαία, που κατασκευάστηκε από σεντόνια κακοποιημένων γυναικών, εξετέθη στο ελληνικό προξενείο στη Νέα Υόρκη, στις ΗΠΑ. Επειδή υπήρξαν αντιδράσεις, καθώς θυμίζει (Σημείωση ΚΑΜ: Γεωμετρικά και όχι χρωματικά) την ελληνική σημαία, ο Υπουργός Εξωτερικών της  Ελλάδας, κύριος Γεραπετρίτης, έδωσε εντολή να απομακρυνθεί.» 

Αυτή είναι ―συνοπτικά― η “είδηση”.

Πολλές και πολλοί σχολίασαν το γεγονός και αν καλώς ή κακώς εξετέθη το εν λόγω αντικείμενο ή αν καλώς ή κακώς απεσύρθη. 

Η δική μου άποψη είναι κάπως πιο “μαθηματική” και έχει να κάνει με την μαθηματική έννοια των «ταυτοτήτων». [Σημ. ΚΑΜ: Όπου ταυτότητα λέγεται κάθε ισότητα που περιέχει μεταβλητές και αληθεύει για κάθε τιμή των μεταβλητών της (π.χ: 0.x = 0)] 

Μερικές φορές, για να υποστηρίξω την άποψή μου ότι άλλο πράγμα είναι τα σύμβολα και άλλο το πράγμα που συμβολίζουν, σχεδιάζω ένα γατί και ρωτάω τι είναι αυτό. Πολλές και πολλοί απαντούν «γάτα», «γατί», «γάτος»,  «κατσούλι» και τα λοιπά παρόμοια, ανάλογα με το γλωσσικό αίσθημα του καθενός και της καθεμιάς. 

Σύμφωνα με την απάντηση, γράφω την ανάλογη λέξη και ρωτάω πάλι τι είναι αυτό. Η απάντηση είναι ίδια. «Γάτα», «γατί», «γάτος»,  «κατσούλι».

Και τότε ξαναρωτάω: Και μια αληθινή γάτα ή γάτος ή γατί ή κατσούλι, είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα με το σκίτσο ή τη λέξη; Και για να το κάνω πιο σαφές, αν χτυπήσω ένα σκίτσο ή μια λέξη, είναι το ίδιο πράγμα σαν να χτυπάω μια γάτα, ένα γατί, έναν γάτο ή ένα κατσούλι; 

Μερικές και μερικοί σκέφτονται. Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι σε θέση να κατανοήσουν ότι η ονομασία, το σύμβολο ή το σήμα δεν ταυτίζονται απολύτως με το ονομαζόμενο, συμβολιζόμενο η σηματοδοτούμενο πράγμα, ον, έννοια ή αξία. Πολλές και πολλοί έχουν μια πιο παγιωμένη αντίληψη για κάποια σύμβολα. Αν, ας πούμε, δουν κάποιον άνθρωπο να ποδοπατάει έναν σταυρό, νιώθουν σαν να δέχονται επίθεση οι ίδιοι και όχι μόνο η πίστη τους. 

Εγώ, οφείλω εξαρχής να ομολογήσω, ότι δεν ανήκω σε αυτή την κατηγορία. Με ενοχλεί η προσβολή και η κακοποίηση των συμβόλων αλλά δεν την εξισώνω με την προσβολή ή την κακοποίηση ανθρώπων και πραγματικών αξιών, αρχών και νόμων.

Οπότε, μια ροζ σημαία που φτιάχτηκε με σεντόνια από κακοποιημένες γυναίκες για να εναντιωθεί στη βία κατά των γυναικών και που (γεωμετρικά, το επαναλαμβάνω) “θυμίζει” την ελληνική σημαία, ουδόλως προσβάλλει το εθνικό μου αίσθημα. Συμβολίζει την ανασφάλεια, την οδύνη, τον πόνο, την ταπείνωση, και την οργή των γυναικών που έχουν γίνει θύματα ενδοοικογενειακής (και όχι μόνο ενδοοικογενειακής) βίας. Έγραψα «Συμβολίζει». Και το εννοώ. Γιατί είναι τελείως άλλο πράγμα να βλέπεις ένα ροζ σύμβολο και άλλο πράγμα να βλέπεις ένα σκούρο ροζ, μελανιασμένο, μαυρισμένο, πληγωμένο και τρομαγμένο πρόσωπο ή σώμα μιας γυναίκας που η οργανωμένη κοινωνία δεν κατάφερε να την προστατέψει. 

Δεν θίγει κανένα πατριωτικό μου αίσθημα η ροζ σημαία που (γεωμετρικά και μόνο) θυμίζει την ελληνική ούτε θεωρώ ότι προσβάλλεται κάτι το «ιερό» όπως είναι, όχι για όλες και όλους, η σημαία της Ελλάδας. Πιο ιερό θεωρώ το πρόσωπο μιας γυναίκας που μπορεί να μπλαβίσει, να μελανιάσει ή να μαυρίσει από ανίερα κοπανήματα.

Αντιθέτως, θαυμάζω την ευρηματικότητα και την ευαισθησία της δημιουργού της, κυρίας Γεωργίας Λαλέ, και θα προσπαθήσω να πείσω όσο γίνεται πιο πολλούς και πιο πολλές ότι όταν κακοποιείται μια γυναίκα, τότε κακοποιείται και κάθε σύμβολο ―ιερό ή μη― της πατρίδας μου. 

Επειδή, αν η πατρίδα μου ―εν όλω ή εν μέρει― δεν σέβεται τις γυναίκες και δεν κάνει ό,τι πρέπει να κάνει για να τις προστατεύει από τους θύτες και τους κακοποιητές τους, τότε πώς ζητάει από εμένα να σεβαστώ τα σύμβολά της;

Εννοείται ότι δεν είστε υποχρεωμένοι ή υποχρεωμένες να “ταυτίζεστε” με την άποψή μου ή να την θεωρείτε σωστή. 

Το μόνο που σας ζητώ είναι να ξανασκεφτείτε τη σχέση των συμβόλων με τα συμβολιζόμενα. Πράγματα, έννοιες, αξίες και λοιπά παρόμοια. 

Κι αυτό να το κάνετε, σας παρακαλώ πολύ, πριν σκεφτείτε να με εγκαλέσετε για προσβολή ή έλλειψη σεβασμού των «Εθνικών Συμβόλων».

______________________________________________________

Σημείωση ΚΑΜ (με πληροφορίες από το διαδίκτυο): Η ροζ ελληνική σημαία είναι (ήταν) μέρoς έκθεσης της Γεωργίας Λαλέ που φιλοξενείται σε έκθεση στο Γενικό Προξενείο της χώρας μας στη Νέα Υόρκη, σε συνεργασία με το Ελληνοαμερικανικό Επιμελητήριο. Η καλλιτέχνις επιχειρεί με το έργο της, όπως αναφέρει, να ευαισθητοποιήσει το κοινό μέσω μίας χειροποίητης σημαίας που φτιάχτηκε ενώνοντας κομμάτια από σεντόνια που της έδωσαν κακοποιημένες γυναίκες.

Κωστής Α. Μακρής

19 Δεκεμβρίου 2023