Ο Δρ Σπύρος Γκούβαλης είναι χειρουργός-ουρολόγος, εξειδικευμένος στις νεότερες τεχνικές της ουρολογικής χειρουργικής και διαγνωστικές μεθόδους. Είναι συνεργάτης του Νοσοκομείου “ΥΓΕΙΑ” Διευθυντής της Ουρολογικής Κλινικής, “ΥΓΕΙΑ”, Τιράνων, αντιπρόεδρος της μη κερδοσκoπικής εταιρίας ΑΚΟΣ, που αναδεικνύει τη σημασία της πρόληψης στον καρκίνο, διοργανώνει συντεταγμένα δράσεις για ογκολογικούς ασθενείς και αποθεραπευμένους αλλά και διενεργεί πανελλαδικές έρευνες, που αφορούν σε θέματα αιχμής της δημόσιας υγείας.

Την ουρική αρθρίτιδα, παλιά την έλεγαν «ποδάγρα» γιατί συνήθως πλήττει το μεγάλο δάχτυλο του ποδιού. Είναι φλεγμονώδης πάθηση των αρθρώσεων, που μπορεί να αποβεί επικίνδυνη. Την προκαλεί η συσσώρευση κρυστάλλων από ουρικό οξύ στις αρθρώσεις. Οξύς πόνος στην άρθρωση που έχει πληγεί, δέρμα που ξεφλουδίζει στη γύρω περιοχή, κοκκινίλα και πυρετός τα συμπτώματά της

Εκτός από την άρθρωση της βάσης του μεγάλου δακτύλου του ποδιού μπορεί να προσβληθούν άλλες αρθρώσεις των ποδιών, τα γόνατα και σπανιότερα καρποί, αγκώνες και αρθρώσεις των χεριών.

Οι πουρίνες, ουσίες που βρίσκονται σε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες αλλά και σε δημοφιλή ποτά, αυξάνουν τον κίνδυνο ουρικής αρθρίτιδας.

Μπύρα. Ασθενείς που καταναλώνουν 350 ml μπύρας ημερησίως έχουν  1,5 φορά μεγαλύτερη πιθανότητα να εκδηλώσουν ουρική αρθρίτιδα σε σύγκριση με όσους δεν καταναλώνουν καθόλου μπύρα.

Αλκοόλ. Αναγκάζει τα νεφρά να αποβάλλουν αλκοόλη αντί για ουρικό οξύ, αυξάνοντας την ποσότητά του στο αίμα.

Αναψυκτικά. Ένα και μόνο σακχαρούχο αναψυκτικό ημερησίως, εκτιμάται ότι διπλασιάζει στη γυναίκα τον κίνδυνο ουρικής αρθρίτιδας  σε σύγκριση με μία που καταναλώνει ένα αναψυκτικό το μήνα.

Χυμός πορτοκάλι. Χυμοί με υψηλή περιεκτικότητα σε φρουκτόζη συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο ουρικής αρθρίτιδας. Η φρουκτόζη είναι σάκχαρο που προστίθεται τεχνητά στα αναψυκτικά, αλλά υπάρχει και σε φυσική μορφή στον χυμό του πορτοκαλιού.

Τρόφιμα με μεγάλη περιεκτικότητα σε πουρίνες.  Εντόσθια, ζωμός κρέατος, μύδια, στρείδια, αυγοτάραχο, σαρδέλες, ρέγγα κ.α

Τί να κάνω;

Αν δεν έχετε προσβληθεί από οξεία αρθρίτιδα, δεν είναι απαραίτητη η φαρμακευτική για να μειώσετε τα αυξημένα επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα. Μόνο ένα ποσοστό μικρότερο του 15%, θα εμφανίσει χρόνια ουρική αρθρίτιδα και μάλιστα μετά αρκετά χρόνια.

Ωστόσο, η πρόληψη κάνει θαύματα:

Ναι στα φρούτα. Δεν περιέχουν πουρίνες ενώ όσα είναι πλούσια σε βιταμίνη C, συμβάλουν στην πρόληψη της ουρικής αρθρίτιδας.

Ναι σε βρώμη και γλυκοπατάτες.

Ναι σε φασόλια και λαχανικά.

Με μέτρο άσπρο ψωμί και ζυμαρικά. Έχουν μεν λίγες πουρίνες αλλά αυξάνουν το σωματικό βάρος.

Ναι σε φακές και σπαράγγια. Έχουν λιγότερες πουρίνες.

Σωστό βάρος.

Όχι στα οινοπνευματώδη. Περιέχουν πουρίνες.

Ναι στην ενυδάτωση. Το νερό αποτοξινώνει τον οργανισμό.

Προσοχή στους  μικροτραυματισμούς. Και στη δουλειά και στην άθληση.

Ο  θεράπων ιατρός θα αποφασίσει αν θα διακόψει ή αν θα  αντικαταστήσει φαρμακευτική αγωγή (π.χ διουρητικά) που  αυξάνουν το ουρικό οξύ στο αίμα.

Πώς παράγεται το ουρικό οξύ;

Αν  τα επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα υπερβούν τα 10 mg/dL, αυξάνεται κατακόρυφα ο κίνδυνος εμφάνισης ουρικής αρθρίτιδας. Το ουρικό οξύ  παράγεται φυσικά από τον μεταβολισμό των πουρινών των τροφών τροφές και αποβάλλεται από τα νεφρά.  Αν αυξηθεί η παραγωγή του ή αποβάλλεται με μειωμένους ρυθμούς, τότε  αυξάνονται τα επίπεδά του στο αίμα και προκαλείται υπερουριχαιμία, δηλ. εναποτίθεται μέσα στις αρθρώσεις με τη μορφή κρυστάλλων ένα άλας του ουρικού οξέος, το ουρικό μονονάτριο.

Οι  άνδρες προσβάλλονται συχνότερα, κυρίως μετά τα 50. Πριν το πρώτο επεισόδιο οξείας ουρικής αρθρίτιδας συνήθως προηγείται μια μακρά περίοδος  ασυμπτωματικής υπερουριχαιμίας, συχνή στο γενικό πληθυσμό: ωστόσο μόνο 10-15%  ατόμων με συνεχή και υψηλή υπερουριχαιμία θα εκδηλώσει τελικά ουρική αρθρίτιδα, μάλλον μετά δεκαετίες.

Ένα πρώτο επεισόδιο μπορεί να υποχωρήσει ακόμη και χωρίς θεραπεία σε μία ή δύο εβδομάδες. Με την πάροδο του χρόνου τα επεισόδια αυξάνονται, είναι πιο παρατεταμένα και σε περισσότερες αρθρώσεις. Αν δεν εφαρμοστεί η κατάλληλη θεραπευτική αγωγή, η νόσος εξελίσσεται σε χρόνια ουρική αρθρίτιδα.

Η ένταση του χρόνιου πόνου αυξάνεται συνεχώς και αν δεν εφαρμοσθεί κατάλληλη θεραπευτική αγωγή, σταδιακά οι καταστροφικές βλάβες στις αρθρώσεις οδηγούν σε παραμορφωτική πολυαρθρίτιδα.    Φαρμακευτικά, η οξεία ουρική αρθρίτιδα, αντιμετωπίζεται με κολχικίνη, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα και λυκοκορτικοειδή (κορτιζόνη).