Πού οφείλονται οι πέτρες;
Σύμφωνα με επιδημιολογικές μελέτες η λιθίαση αφορά περίπου στο 4-6% του γενικού πληθυσμού. Η αντιμετώπιση της λιθίασης του ουροποιητικού μέχρι πριν 25 χρόνια ήταν η αφαίρεση των λίθων με ανοικτή χειρουργική επέμβαση. Ωστόσο νέα ιατρικά εργαλεία οδήγησαν στην ενδοσκοπική αφαίρεση της πέτρας με σημαντικά οφέλη για τον ασθενή ο οποίος πλέον αναρρώνει ευκολότερα, μπορεί να αντιμετωπίσει τη νόσο σε πιο πρώιμα στάδια και να έχει λιγότερες παρενέργειες. Εκτός από τη συμπτωματική θεραπεία με αναλγητικά και την αναμονή για αυτόματη αποβολή της πέτρας, ο ασθενής πλέον μπορεί να επιλέξει την κατάλληλη μέθοδο, με βάση το μέγεθος της πέτρας και τις επεμβάσεις στις οποίες έχει υποβληθεί στο παρελθόν. Στις μεθόδους περιλαμβάνονται η εξωσωματική λιθοτριψία, η ουρητηροσκόπηση, η διαδερμική νεφρολιθοτριψία και η λαπαροσκοπική χειρουργική των λίθων.
Η εξωσωματική λιθοτριψία
Στην εξωσωματική λιθοτριψία, τα κύματα που εστιάζουν στην πέτρα (ακτινοσκοπικά είτε μέσω υπερήχων που είναι χαμηλότερου κόστους) οδηγούν αρχικά στη διάβρωση και τελικά στη διάσπαση της με τη δημιουργία ρωγμών. Δεν απαιτείται νάρκωση, ούτε νοσηλεία, παρά μόνο φάρμακα βραχείας δράσης για την αντιμετώπιση του πόνου. Ωστόσο δεν ενδείκνυται στην εγκυμοσύνη, σε διαταραχές πήξης του αίματος, στο ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής, σε σοβαρές σκελετικές ανωμαλίες ή στην παχυσαρκία. Έχει επιτυχία 63-68% σε λιθίαση νεφρού (ανάλογα με το μέγεθος της πέτρας) και 46-95% σε λιθίαση ουρητήρα. Δυσκολότερα διασπώνται οι πέτρες από οξαλικό ασβέστιο ή κυστίνη.
Ουρητηροσκόπηση
Με τα εύκαμπτα ουρητηροσκόπια ελέγχεται ο ουρητήρας μέχρι τη νεφρική πύελο με δυνατότητα διαγνωστικών και θεραπευτικών παρεμβάσεων.
Μέσα από αυτά μπορούν να περάσουν λαβίδες σύλληψης, λαβίδες βιοψίας, basket («καλάθια» για τον εγκλωβισμό λίθων) και συστήματα κατακερματισμού λίθων (υπέρηχοι, laser). Η επιτυχία για όλους τους τύπους είναι 91-100%, με ελάχιστες επιπλοκές. Η ουρητηροσκόπηση μπορεί να προκαλέσει ουρολοίμωξη χωρίς αντιβιοτική αγωγή και διαταραχές στην πήξη του αίματος. Οι επιπλοκές είναι είτε ελάσσονες (πόνος, πυρετός , αιματουρία, ουρολοίμωξη) είτε μείζονες όπως η διάτρηση (1-4.7%). Τα ποσοστά επιτυχίας κυμαίνονται από 95-99%.
Διαδερμική νεφρολιθροτριψία
Μέθοδος επιλογής στην αντιμετώπιση νεφρολιθίασης >2cm με ποσοστό επιτυχίας έως 98%., που επιτυγχάνεται με υπέρηχους ή ακτινοσκοπικά. Ο κατακερματισμός του λίθου γίνεται όπως στους λίθους του ουρητήρα. Οι επιπλοκές περιλαμβάνουν διεγχειρητική ή μετεγχειρητική αιμορραγία ή διάτρηση νεφρικής πυέλου.
Λαπαροσκοπική προσπέλαση
Επιτυγχάνεται με τρεις ή τέσσερις μικρές οπές από το κοιλιακό τοίχωμα για λίθους νεφρικής πυέλου έως και 2-3cm. Αντικαθιστά την ανοικτή επέμβαση με καλά αποτελέσματα αλλά υψηλό κόστος νοσηλείας.