Πόρτα στην Ιστορία

Οι σημαίες της Επανάστασης, της Δήμητρας Παπαναστασοπούλου

Spread the love
Δήμητρα Παπαναστασοπούλου

27294531_2108761429164511_1219004466_n.jpg

Φίλες και φίλοι,


Θα το βρείτε: σε “Πολιτεία”, “Πρωτοπορία” Αθήνας-Θεσσαλονίκης-Πάτρας, “Ιανός” Αθήνας και Θεσσαλονίκης, και σε όλα τα βιβλιοπωλεία της Ελλάδας και του εξωτερικού που θα ζητηθεί σε 2-5 ημέρες. β) ΗΠΑ μέσω του “Εθνικού Κήρυκα”. γ)στις εκδόσεις Φίλντισι  on line, με μειλ ή τηλεφωνικά 210 65 40 170 – [email protected]

όλα τα συγγραφικά έσοδα θα διατεθούν σε οικογένειες με παιδικό καρκίνο.

Φίλες και φίλοι,

Στον Μωριά, κατά την αρχή του ξεσηκωμού «αι σημαίαι των περισσοτέρων ήσαν τσεμπέραις των γυναικών των», δηλαδή κεφαλομάντηλα. Αμέτρητες ήταν οι σημαίες κατά την πολιορκία της Τριπολιτσάς. Κάθε σώμα, μικρό ή μεγάλο, κάθε οπλαρχηγός, κάθε περιοχή είχαν ξεχωριστή σημαία. Αυτές τις σημαίες τις ονόμαζαν «πατσαβούρες» οι πολιορκημένοι Τούρκοι της Τρίπολης.

Τα καράβια των Σπετσών που πρωτοεπαναστάτησαν, ύψωσαν στις 4 Απριλίου 1821, Κυριακή των Βαων, μια ομοιόμορφη σημαία. «Ανυψώθη δε κατά πρώτον η συμβολική των τριών νήσων σημαία επί πάντων των πλοίων. Κυανόχρους το σύνολον η σημαία αύτη, περιεκοσμείτο κύκλωθεν υπό ερυθράς ταινίας σημαινούσης το εκχυθησόμενον αίμα των τυράννων· το εν τω μέσω του όλου αυτής παραλλήλου εμβαδόν έφερε τον Σταυρόν εστηριγμένον επί της ημισελήνου ανεστραμμένης, από της βάσεως δε του Σταυρού ανυψούτο ένθεν μεν άγκυρα, όφιν έχουσα περιτυλιγμένον, του οποίου την γλώσσαν κατεβίβρωσκε γλαύξ, ένθεν δε λόγχη, εντεταμένη εγκαρσίως επιγραφήν κύκλω φέρουσα «Ελευθερία ή Θάνατος», όπως μας παραδίδει ο Α. Χατζής στο έργο του «Τα Σπετσιώτικα». Η πρώτη επαναστατική σημαία που υψώθηκε στις Σπέτσες φυλάσσεται στο Ιστορικό Μουσείο.

Η σημαία της Ύδρας κατά τον Φιλήμονα «ην μελανού χρώματος, σύμβολα φέρουσα τον Σταυρόν, τον όφιν και τη γλαύκα, ήτοι την ιερότητα του αγώνος, την δικαιοσύνην και την φρόνησιν».

Η σημαία των Ψαριανών που υψώθηκε την 20η Απριλίου 1821, κατά τον Κ. Νικόδημον «ήτο λευκή, γύρωθεν δ’ αυτής υπήρχε ταινία ερυθρά· εις το κέντρον υπήρχε σταυρός, εκ δεξιών αυτού άγκυρα περιτυλιγμένη από όφιν, άνωθεν της κεφαλής του όφεως πτηνόν δάκνον με το ράμφος την γλώσσαν του όφεως, εξ αριστερών δε του σταυρού υπήρχε λόγχη, κάτωθεν του σταυρού ημισέληνος έχουσα τα άκρα κάτωθεν· εκ δεξιών δε και εξ αριστερών του σταυρού ήτο γεγραμμένον “Ελευθερία ή Θάνατος”· τα σύμβολα και τα γράμματα ήσαν ερυθρά».

Ο Δημήτρης Υψηλάντης, μας πληροφορεί ο Φιλήμων, «ελθών εισήγαγε τοις γηίνοις στρατοίς την σημαίαν του Αναγεννημένου Φοίνικος, έχουσαν την επιγραφήν επί του λαβάρου “Εν τούτω Νίκα” και την “Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος” παραδοθείσαν ημίν δια του ιστορικού Φραντζή ως διαθήκην των εκπνεόντων πολιτικώς Βυζαντίων».

Η σημαία που πρόσφερε ο Δημ. Υψηλάντης στους απεσταλμενους των επαναστατών του Ολύμπου στην Τρίπολη Νικ. Κασομούλη και Κώστα Νικολάου ήταν τρίχρωμη με ζωγραφισμένο φοίνικα και χρυσωμένο σταυρό στην κορυφή.

Στην Πάτρα, το «Αχαϊκό Διευθυντήριο ετοίμασε ομοιότυπες σημαίες και τις μοίρασε σε όλη την Πελοπόννησο. Λευκού χρώματος ολοκλήρως, σύμβολον έφερον αύται το τού Εφοδιαστικού των ιερέων της Φιλικής Εταιρίας».

Ο Γενικός Παπικός πρόξενος στα Επτάνησα C. De Ribas-Pieri μεταδίδει στην Αγία Έδρα από την Κέρκυρα στις 4/16 Μαου 1821: «Φρονώ ότι κάμνω πράγμα αρεστόν εις την Υμετέραν Σεβασμιωτάτην Πανιερότητα αποστέλλων συνημμένως των ευλαβεστάτω εγγράφω μου, τους τύπους των υψωθεισών δύο σημαιών υπό των Ελλήνων επαναστατών κατά των Τουρκων. Η έχουσα γαλάζιον βάθος χρησιμοποιείται υπό του Ναυτικού και φέρει την εξής περιγραφήν: Ή ταν ή επί τας, ήτοι ή θα νικήσωμεν ή θα αποθάνωμεν ·η ετέρα, έχουσα βάθος λευκόν με τας λέξεις: Ή εα ή θς, το οποίον σημαίνει ελευθερία ή θάνατος, προορίζεται δια τον στρατόν ξηράς».

Η σημαία των Αρκαδιανών επαναστατών- των Ντρέδων- στις πρώτες ημέρες του ξεσηκωμού ήταν ένα λευκό πανί δεμένο σ’ ένα καλάμι, ενώ κάθε αρχηγός έχει τη δική του σημαία: ο Κολοκοτρώνης κίτρινη, ο Λόντος κόκκινη με μαύρο σταυρό στη μια όψη.

Για πρώτη φορά ορίστηκαν τα επίσημα σύμβολα των εθνικών σημαιών στις 15 Μαρτίου 1822 από την Εθνοσυνέλευση ως εξής: α) Των μεν κατά γην δυνάμεων η σημαία, σχήματος τετραγώνου, θέλει έχει εμβαδόν κυανούν,το οποίο θέλει διαιρείσθαι εις τέσσερα ίσα τμήματα δι’ ενός σταυρού λευκοχρόου, διασχίζοντος εκείνα τα τμήματα από άκρων εις άκρων του εμβαδού. β) Η δε κατά θάλασσαν σημαία θέλει είσθαι διττή, μία δια τα πολεμικά, και άλλη δια τα εμπορικά πλοία· και της μεν δια τα πολεμικά πλοία το εμβαδόν θέλει διαιρείσθαι εις εννέα οριζόντια παραλληλόγραμμα, παραμειβομένων εις αυτά των χρωμάτων λευκού και κυανού. Εις την άνω δε προς τα έσω γωνίαν τούτου του εμβαδού θέλει σχηματισθή τετράγωνον κυανόχρουν, διηρημένον εν τω μέσω δι’ ενός σταυρού λευκοχρόου· της δε δια τα εμπορικά πλοία  διωρισμένης το εμβαδόν θέλει είσθαι κυανούν· εις την άνω δε προς τα έσω γωνίαν τούτου του εμβαδού θέλει σχηματισθή ωσαύτως τετράγωνον λευκόχρουν  και διηρημένον εν τω μέσω δι’ ενός σταυρού κυανοχρόου. γ) Το Εθνικόν σημείον, έχον σχήμα κυκλικόν, σύγκειται εκ λευκού και κυανού χρώματος τοιουτοτρόπως, ώστε το μεν λευκόν να προτίθεται, το δε κυανούν να ακολουθή, και τέλος, το λευκόν· ουδέποτε δε άλλου σχήματος και χρώματος να είναι το σημείον τούτο. δ) Όλοι οι αξιωματικοί και Υπουργοί πάσης τάξεως της Επικρατείας, Πολιτικοί και Πολεμικοί, να φέρωσιν επί κεφαλής το Εθνικόν σημείον.

SHARE
RELATED POSTS
Γενικά Αρχεία του Κράτους: Από τον ευγενή Ιωάννη Καποδίστρια στον σκληρό Τσέζαρε Μαρία Ντε Βέκι
1453: Η Πόλη που επάρθη, του Νίκου Βασιλειάδη
Μανώλης Δημελλάς
Το ναυάγιο της «Κέρκυρας», του Μανώλη Δημελλά

Leave Your Reply

*
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.