Πόρτα στην Ιστορία

Ερμούπολη: μια πόλη, μια ιστορία (μέρος γ’)

Spread the love
Συνεχίζοντας το αφιέρωμα στην Σύρο, περνάμε σε ένα άλλο σπουδαίο κομμάτι, το εργατικό κίνημα.


Οι πρώτες μεγάλες απεργίες στην Ελλάδα ήταν επόμενο να ξεσπάσουν στη Σύρο, που όπως είδαμε είχε τα πρωτεία στην οικονομική ανάπτυξη. Στις αρχές του 1879 ξέσπασε μια μεγάλη νομισματική κρίση. Οι συναλλαγές στη Σύρο γίνονταν με ρωσικά νομίσματα, καθώς το ελληνικό νόμισμα είχε αποσυρθεί για κερδοσκοπικούς λόγους στα χρηματιστήρια. Όμως από τα μέσα του Φεβρουαρίου του 1879 άρχισαν τα ξένα νομίσματα και ιδιαίτερα τα ρωσικά να χάνουν σε αξία. Αυτό έφερε αναστάτωση στην αγορά. Αμέσως τα μεροκάματα έπεσαν κατά 24,5- 27%, ενώ όλα τα είδη βασικής ανάγκης ακρίβυναν κατά 25,5%.

Η πρώτη απεργία ξέσπασε από τους εργάτες του ναυπηγείου που ήδη βρισκόταν σε κρίση. Το τραγικό είναι ότι μια μερίδα του τύπου είδε την απεργία αρχικά σαν πρόοδο της κοινωνίας, δηλαδή το είδε θετικά, αφού επιτέλους είχαμε και στην Ελλάδα απεργίες, όπως γινόταν ήδη και στην πολιτισμένη Ευρώπη. Σύντομα, ο ενθουσιασμός αντικαταστάθηκε από πατρικές συμβουλές για επιστροφή των εργατών στις δουλειές τους. Τελικά, οι εργοδότες αναγκάστηκαν να υποκύψουν. Μέσα σε μια βδομάδα ήρθαν σε συμφωνία με τους απεργούς και έτσι η απεργία λύθηκε.

Τον επόμενο μήνα, όμως, έφεραν εργάτες από άλλα νησιά και προσπάθησαν να ανατρέψουν τα κεκτημένα. Αυτό προκάλεσε μια νέα απεργία που κράτησε τρεις μήνες. Οι εργάτες από τα άλλα νησιά λειτούργησαν ως απεργοσπάστες και δούλευαν για πολύ μικρά μεροκάματα με αποτέλεσμα οι εργάτες να επιστρέψουν στο ναυπηγείο χωρίς κανέναν όρο αυτή τη φορά.

Τον ίδιο μήνα ξέσπασε και η απεργία βυρσοδεψεργατών, πού μάλλον ήταν οργανωμένοι σε σωματείο. Μερικοί εργάτες πήγαν να δουλέψουν και προκλήθηκαν συγκρούσεις ανάμεσα σε απεργούς και απεργοσπάστες προκαλώντας μεγάλη αναστάτωση στο νησί. Οι απεργοί διαδήλωναν κρατώντας μεγάλα χαρτόνια με τα αιτήματά τους. Φώναζαν και απειλούσαν με αποτέλεσμα να επέμβει η αστυνομία για να τους διαλύσει βίαια και έτσι άρχισε ένας άγριος πετροπόλεμος. Η απεργία εξελίχθηκε σε εξέγερση. Οι απεργοί υποχρέωσαν να κλείσει ένα εργοστάσιο που λειτουργούσε με απεργοσπάστες. Ο νομάρχης κλείστηκε στη νομαρχία και ζήτησε ενισχύσεις από την Αθήνα.

Ήρθε στρατός και επιβλήθηκε η τάξη. Άρχισαν οι συλλήψεις, αλλά οι απεργοί δεν υποχώρησαν. Ύστερα από μια εβδομάδα η απεργία λύθηκε και όλα τα αιτήματα έγιναν δεκτά. Η νίκη αυτή αποτέλεσε την αρχή για ένα μεγάλο ξέσπασμα απεργιών σε Αθήνα και Πειραιά.

Έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία να επισημάνουμε πως, τόσο η δομή της εργασίας, όσο και οι αντιλήψεις των εργατών, αλλά και οι δομές της οργάνωσής τους δεν αντιστοιχούσαν με κανέναν τρόπο στο μοντέρνο βιομηχανικό μοντέλο. Τόσο στη ναυπηγική, όσο και στη βυρσοδεψία, η περιορισμένη εκμηχάνιση έδινε προτεραιότητα στην εργατική δύναμη. Έτσι, οι εργάτες ήταν ουσιαστικά μισθωτοί τεχνίτες που χαρακτηρίζονταν από εσωτερικές διαβαθμίσεις (μάστοροι, κάλφες, παραγιοί) και μια αντίληψη για την οργάνωση της παραγωγής που αντιστοιχούσε στο προβιομηχανικό στάδιο και στηριζόταν στην ηθική της εργασίας.

Διαβάστε εδώ  και εδώ το πρώτο και δεύτερο μέρος της έρευνας. 


Δήμητρα Παπαναστασοπούλουεπικοινωνείστε: [email protected]

SHARE
RELATED POSTS
Λόρδος Βύρων: ένας φιλέλληνας ποιητής, της Δήμητρας Παπαναστασοπούλου
Μια ιστορική επέτειος που διαιρεί τους Έλληνες [Εδώ (αιδώς) Πολυτεχνείο, εδώ (αιδώς) Πολυτεχνείο!, του Κώστα Ε. Σκανδαλίδη]
Το Σούλι και οι Σουλιώτισσες (μέρος β’), της Δήμητρας Παπαναστασοπούλου

Leave Your Reply

*
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.