Ανοιχτή πόρτα

Πέραν της επιτήρησης : οι αγορές ως «τόποι αλήθειας», του Ηλία Καραβόλια 

Spread the love

Ο Ηλίας Καραβόλιας είναι Οικονομολόγος  με ειδίκευση Γενικής Θεωρίας και Οικονομικής Πολιτικής. Κατέχει Master of Arts από το European Institute of Philosophical  Anthropology

Σκανάρουμε πιστοποιητικά, «κλικάρουμε» συναίνεση, πληκτρολογούμε  κωδικούς στις δημόσιες υπηρεσίες. Το QR code είναι ουσιαστικά ένα τεχνολογικό σημαίνον της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης που ζούμε εδώ και πολλά χρόνια( αλλά κορυφώθηκε με την πανδημία και τον ψηφιακό μετασχηματισμό).

Η ζωή μας καθημερινά γίνεται ευκολότερη με το gov.gr και όλα τα click που μας γλιτώνουν ανθρωποώρες. Γίναμε πλέον netizens (ψηφιακοί πολίτες), επειδή όμως έγινε digital η οικονομία-και όχι το αντίθετο. Αυτό είναι που δεν έχει εγγραφεί στο συλλογικό ασυνείδητο λόγω της έκτακτης κατάστασης. Η δε τεχνητή νοημοσύνη και η υπολογιστική μηχανική μάθηση είναι τα επιτεύγματα μιας απρόσωπης τεχνοφεουδαρχικής ελίτ πίσω από τα μοτίβα συμπεριφοράς που επιβάλλονται βίαια( και αθόρυβα ταυτόχρονα).

Πρέπει να σκεφτούμε πέραν της ψηφιακής επιτήρησης (Zuboff- Εποχή του κατασκοπευτικού καπιταλισμού) και όπως μας προτρέπει ο Rieder στην εργασία του «Πέραν της επιτήρησης : πως σκέφτονται αγορές και αλγόριθμοι», να κατανοήσουμε το μείζον : την υπόρρητη μηχανική με την οποία τα δεδομένα μας αλγοριθμικοποιούνται και έτσι σχεδιάζονται ολοένα και περισσότερες αγορές προσφοράς και ζήτησης αφού η παγκόσμια αγορά ολότητας βρίσκεται συνεχώς «υπό απειλή διαστρέβλωσης».

Μπορεί ως φιλελεύθερες κοινωνίες να εθιστήκαμε στην θεωρία αποτελεσματικότητας στις «ελεύθερες» αγορές που δήθεν αυτορρυθμίζονται, όμως η όψιμη αλήθεια της εποχής είναι ότι οι αγορές σχεδιάζονται!

Τα ψηφιακά μας αποτυπώματα, πέραν από το φακέλωμα και την επιτήρηση που νιώθουμε όλοι πλέον, λειτουργούν ως εργαλεία διάταξης, ως noise signals που ορίζουν τα ανώτατα όρια στον πολλαπλασιαστή της παγκόσμιας ζήτησης για υπηρεσίες και αγαθά.

Με την πανδημία, τα smartphones και οι υπολογιστές έγιναν στην ουσία κοινωνικό-πολιτικές μηχανές : δηλαδή ενσωματώνουν τα κίνητρα, τις προσδοκίες και την επιθυμία του υποκείμενου, στην έμφυτη ροπή και στην ενστικτώδη βούληση για απόκτηση αγαθών και εμπειριών.

Κάθε φορά που «συναλλασσόμαστε» ακόμη και επικοινωνιακά, δημιουργούμε αλυσίδες αξίας στην σημειωτική παραγωγή. Τα click στο internet και τα check στα QR codes κατευθύνονται με την συναίνεση μας σε αλγόριθμους που μας κατηγοριοποιούν και μας ταξινομούν ως συμμετέχοντες/δρώντες με ιδιαίτερο προφίλ σε ψηφιακές αγορές προσφοράς-ζήτησης.

Μπορεί εμείς να βλέπουμε ότι γιγαντώνεται η επιτήρηση και ο έλεγχος πίσω από το βιοπολιτικό σκηνικό, που στηρίζεται στην παθητικότητα των μαζών, μπορεί με την ψηφιακή μας ταυτότητα να εισερχόμαστε  στους «δημόσιους χώρους» και να εκχωρούμε ιδιωτικό χωροχρόνο και ατομική ελευθερία, όμως το μείζον είναι ότι καθημερινά  τα τεχνολογικά ολιγοπώλια βελτιώνονται στο να σχεδιάζουν αγορές( το Facebook αλλά και κάθε social media  πχ. είναι μια αγορά ιδεών και έκθεσης του εαυτού)

Οι αγορές είναι «τόποι αλήθειας» και οι μηχανές (λογισμικά/αλγόριθμοι) διατάσσουν και αναδιατάσσουν προσφορά και ζήτηση αφού με τον τεμαχισμό των δεδομένων σε μικρότερα μέρη, το ψηφιακό υποκείμενο γίνεται καταναλωτική- παραγωγική- επενδυτική μονάδα. Ο «ενικός μηχανισμός» της αγοράς είναι αυτός που κυκλοφορεί στα δίκτυα ως «πληθυντικός διανομέας» υπηρεσιών- εμπορευμάτων.

Η «αναπόφευκτη ατέλεια της γνώσης του ανθρώπου» που μας δίδαξε ο Hayek μπαίνει σε ποσοτικοποιημένα μοντέλα, σε καλούπια αριστοποίησης των επιλογών, και έτσι αναδιατάσσεται η απεριόριστη ροπή για συναλλαγή. Το internet ως χωρική διέξοδος του κεφαλαίου είναι η ανοριοθέτητη αγορά, με χαμηλά κόστη εισόδου και συναλλαγών( o Riflin μιλάει για «κοινωνία οριακού κόστους»)

Όλα τα παραπάνω προϋποθέτουν το γενικό ισοδύναμο : το χρήμα. Επίκειται προφανώς η καθολική και παγκόσμια ψηφιοποίηση του ώστε να μεταλλαχθεί σε «απεριόριστο νόμισμα» για το ανθρώπινο φαντασιακό.

Ο εγκέφαλος μας είναι εκ φύσεως «υπολογιστική συσκευή». Μετατρέπεται τώρα σε μια αμιγώς «συναλλακτική συσκευή» με τους υπολογισμούς να γίνονται πλέον από τις αλγοριθμικές μηχανές. Το κεφάλαιο πρέπει να προλαβαίνει να ταξινομεί και να λογιστικοποιεί ψηφιακά τα πάντα, πριν το κάνει ο ανθρώπινος νους…

SHARE
RELATED POSTS
Αύγουστος: Ζήσε τη θάλασσα που σου αξίζει, του Θάνου Ασκητή
Ένα μικρό δώρο, του Γρηγόρη Βαλτινού
Οι «Kαρπεντιέμηδες*» του ρηχού λόγου, του Κωστή Α. Μακρή

Leave Your Reply

*
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.