Ανοιχτή πόρτα Κοινωνία - Ελλάδα - Οικονομία

Εμπρός ή πίσω; Πολύ προσεχτικά, εύχομαι καλόν Ιούνιο 2021, του Κωστή Α.Μακρή

Spread the love

Ο Κωστής Μακρής είναι γραφίστας και συγγραφέας

«Θέλω πίσω την ζωή μου».

Φράση που ακούω και διαβάζω συχνά και η οποία παραμένει ακατανόητη για μένα επειδή δεν ξέρω σε ποιον, ποια ή ποιους απευθύνεται το αίτημα και ποιος είναι ο στόχος των αιτούντων και των αιτουσών. 

Είναι μια έκφραση επιθυμίας που εκπέμπεται χωρίς συγκεκριμένο παραλήπτη; Κάτι σαν «ρητορικό αίτημα»; Είναι ένα «θέλω» που απευθύνεται «εις εαυτόν» μετά από βαθύ αναστοχασμό των πεπραγμένων μιας ζωής και ως υπερσυμπυκνωμένη περίληψη του «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο» του Προυστ; 

Ή πρόκειται για ένα πραγματικό αίτημα κάποιων που θέλουν να τους επιστραφεί κάτι που έχουν δώσει σε κάποιους άλλους ή άλλες; Και πότε το έδωσαν; Πού; Γιατί; Με ποια ανταλλάγματα;

Δεν ξέρω ποιο είναι το «πίσω»· πιθανόν το αντίθετο του «εμπρός», που κι αυτό αγνοώ τι ακριβώς είναι αφού δεν έχω επαρκείς πληροφορίες ή συμπαντικές συντεταγμένες.

Δεν ξέρω τι ακριβώς είναι η ζωή και αν χαρίζεται, δίδεται επ’ ενεχύρω, ανταλλάσσεται, πωλείται, ενοικιάζεται, χάνεται, σπαταλιέται, επιστρέφεται ή ξοδεύεται επ’ αγαθώ ή επί ματαίω, καθώς οι μέχρι τώρα υπάρχοντες ορισμοί της ζωής είναι από ανεπαρκείς έως αμφιλεγόμενοι.

Δεν ξέρω αν αυτό που αποκαλούμε «ζωή μας», μας ανήκει δικαιωματικά και πραγματικά, με πλήρη δικαιώματα νομής, διάθεσης και χρήσης, αν μπορούμε να το δώσουμε ή να το δανείσουμε και μετά να το ζητήσουμε πίσω ή είναι κάτι σαν δρόμος, ατραπός, μονοπάτι, λεωφόρος, θάλασσα, ποτάμι, δάσος, έρημος, οροσειρά ή φαράγγι που απλώς το διανύουμε ή το περνάμε ή το βιώνουμε συνειδητά ή ασυνείδητα, με κόπους, ευκολίες, δυσκολίες, με χαρές και λύπες, με δυστυχία, με ευτυχία, με καλούς συντρόφους, με κακούς συντρόφους ―που κάποια στιγμή τους κάνουμε ξεπαρεού διότι αν μένουμε εξακολουθητικά και εν γνώσει μας με κακούς συντρόφους κακό τής κεφαλής μας―, με ευδαιμονία, με απελπισία, με αγάπη, με γενναιοδωρία ή τσιγκουνιά, με μίσος, με δημιουργικότητα, με τεμπελιά, με εξυπνάδα ή και βλακεία, με ανιδιοτέλεια, με εγωισμό, με πολύ μεγάλη ή μικρή διάρκεια, με απραξία ή εργατικότατη πολυπραγμοσύνη, με ιδιοτέλεια, με ενσυναίσθηση ή με ηθική αναλγησία και ένα σωρό άλλα τέτοια που και αυτά είναι εξαιρετικά δύσκολο να τα ορίσω και καταλήγω να τα χρησιμοποιώ αυτούσια ή με περιφράσεις χωρίς όμως να μπορώ να απαντήσω σε περισσότερα από πέντε συνεχόμενα «γιατί» ενός παιδιού που με ρωτάει κάτι σημαντικό για την ζωή, τον θάνατο και το νόημά τους.

Μου είναι πολύ δύσκολο να δίνω απαντήσεις χωρίς να καταφεύγω σε ταυτολογίες του τύπου «ζωή είναι αυτό που ζούμε και θάνατος είναι αυτό που δεν ζούμε» ή σε κάποιον Θεό, που αποτελεί την πιο εύκολη λύση σε όλα τα προβλήματα, ακόμα και τα υπαρξιακά, τα οικογενειακά, τα αθλητικά, τα μαγειρικά και τα οικονομικά, ή κάποια ανώτατη δύναμη, και εν τέλει καταντάω να απορώ· τι άραγε να είναι αυτό που ζητούν μερικές και μερικοί όταν λένε: «Θέλω πίσω την ζωή μου» και αν ξέρουν, εκείνοι και εκείνες που ζητούν «πίσω την ζωή τους», τι πραγματικά ζητούν, απαιτούν ή εύχονται.

Ποιος ή ποιοι, άραγε, τους πήραν την ζωή που ζητούν τώρα πίσω; Με ποια ευκαιρία το έκαναν; Τους ξεγέλασαν; Μήπως, λέμε τώρα, την πήραν με την συγκατάθεση εκείνων που τώρα θέλουν πίσω την ζωή τους ή με το ζόρι; Τι ήθελαν να κάνουν με μια ξένη ζωή οι άρπαγες ζωών; Και γιατί κάποιες/κάποιοι την ζητάνε «πίσω» χωρίς να διευκρινίζουν αν ζητούν κάτι που ξέρουν ακριβώς πώς ήταν πριν-τους-το-πάρουν και αν με αυτή την επιστροφή θέλουν να πάνε νοσταλγικά σε ένα ιδανικό «πίσω», σε ένα ακόμα καλύτερο «πολύ πίσω», που να μοιάζει κάπως με Κήπο της Εδέμ ή με το μυθικό Σάνγκρι Λα; Και γιατί δεν απαιτούν ένα καταπληκτικό «μπροστά», γεμάτο με υλοποιημένα οράματα, ή ένα ακόμα καλύτερο ―έως ονειρικό― «πολύ μπροστά»· όπου καμιά «κλοπή» ή «αρπαγή» ζωής δεν θα είναι νοητή μέσα σε έναν κόσμο ζώσας και δρώσας αγάπης· όπου ακόμα και ο θάνατος δεν θα μπορεί να ακυρώσει την ζωή σε ένα είδος, όπως το ανθρώπινο, παρά μόνο με τερματισμούς ατομικών ζωών· όπου ακόμα και εκείνοι και εκείνες που θα έχουν πάψει να ζουν, θα έχουν προλάβει να μεταδώσουν στους εκάστοτε κατιόντες του είδους τους αλλά και στον πλανήτη ολόκληρο ―την ευθύνη του οποίου θα έπρεπε ή θα όφειλαν, ως «εχέφρονες», να έχουν― όση γνώση, ευθύνη, ελευθερία, αγάπη και χαρά θα τους επέτρεπαν οι συμπαντικές συγκυρίες;

Ή, μήπως, όσοι και όσες «Θέλουν πίσω την ζωή τους», επιθυμούν ―κατά βάθος― μιαν υπόσχεση ότι θα μείνουν εκεί που είναι τώρα και ούτε η ζωή τους αλλά ούτε και ο θάνατος θα τους/τις τρομάζει με τις φριχτές αλλαγές, τα τυχαία και απρόβλεπτα γεγονότα, τα προβλήματα και όλες τις ευθύνες και υποχρεώσεις που αγχώνουν κάθε παιδί ή ενήλικο που δεν έχει αποφασίσει ακόμα πόσο ενήλικος ή παιδί θέλει να είναι και πόσο είναι σε θέση να αναλάβει όλες τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις που του αναλογούν και προτιμάει να αναθέτει σε άλλους ή άλλες να διαχειρίζονται την ζωή του/της με αντάλλαγμα κάποια (λίγα, αρκετά ή πολλά) ανακουφιστικά δικαιώματα, γενναιόδωρες (κατά περίπτωση) παροχές και μικροχαρές. Και έτσι να ζουν μια ζωή σχεδόν ανεύθυνα χαρισάμενη που δεν τελειώνει πριν τελειώσει, δεν εκχωρείται περισσότερο ―επειδή έχει ήδη εκχωρηθεί― και δεν εξηγείται πλήρως μέχρι να πάψει να είναι ζωή και την θέση της να έχει πάρει ―πάντα ερήμην μας― ο θάνατος· που κατά πολλούς και πολλές είναι μέρος της ζωής όσο κι αν είναι αδύνατον να συνυπάρχουν αυτά τα δύο· με μόνη εξαίρεση ―αλλά κι αυτή θεωρητική― την «Γάτα του Σρέντιγκερ».

Τέλος πάντων, για να μην σας ζαλίζω άλλο με κάτι που ζαλίζει κι εμένα, εύχομαι πολύ πολύ προσεκτικά καλόν μήνα Ιούνιο 2021 και δηλώνω ότι πλέον είμαι πλήρως εμβολιασμένος ―μέσα από μια πρωτόγνωρη επιστημονικά, εθνικά και οργανωτικά διαδικασία, που μόνο ως ευτύχημα και προνόμιο μπορώ να την εκλάβω―, και δεν θέλω να πάρω την ζωή μου πίσω, ούτε ζητάω από κανέναν να μου την δώσει πίσω, όχι μόνο επειδή νομίζω ότι δεν την έχω δώσει (εν γνώσει ή εν αγνοία μου) σε κανέναν και σε καμιά (άλλο η ζωή κι άλλο η αγάπη, ε;) αλλά και επειδή προτιμώ να σκέφτομαι την ζωή, που μου έχει χαριστεί, ως ένα διαρκές «εμπρός» (όσο κρατήσει…) με ένα πολύ χρήσιμο ―αλλά παρελθόν πλέον― «πίσω» να μου χρησιμεύει ως οδηγός και δάσκαλος.

Εδώ και πολλά χρόνια, σκέφτομαι πολύ αυτά που θέλω, ζητάω και εύχομαι και έτσι αποφεύγω να θέλω, να ζητάω και να εύχομαι επιπολαίως για κάτι του οποίου τις συνέπειες ―σε περίπτωση ευόδωσης της επιθυμίας, του αιτήματος ή της ευχής― αγνοώ.

Κωστής Α. Μακρής

01 Ιουνίου 2021

SHARE
RELATED POSTS
Σεβασμός στα φανάρια, ακόμη κι’ αν είναι σβηστά, του Γιώργου Αρκουλή
Παγκόσμια ημέρα κατά της ομοφοβίας, του Κώστα Αρβανίτη
Τα μαθηματικά του τρόμου, της Ματίνας Ράπτη-Μιληλή

Leave Your Reply

*
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.