•Ο Κισσιγκερ άγει αισίως το 99ο έτος της ηλικίας του. Η πνευματική του ικανότητα και η διαύγεια σκέψης είναι κάτι το εκπληκτικό. Το μυαλό του κόβει σαν ξυράφι. Η ανάλυση του εντυπωσιάζει με τη σαφήνεια και τη περιεκτικότητα. Η ευχή ο Θεός να σου δώσει τα χρόνια του δεν ισχύει στη περίπτωση του. Ο Θεός να σου δώσει την ικανότητα του να σκέπτεσαι σε αυτή και προγενέστερη ηλικία. Διάβασα τη συνέντευξη του στους FT. Ευτυχώς μετά την Πισπιριγγου το Πρώτο Θέμα βρήκε χώρο για μια περίληψη κι έτσι την εντόπισα όλη στο διαδίκτυο.

•Η ανάγκη μιας ιδιαίτερης ευρωπαϊκής στρατηγικής στο Ουκρανικό διαμορφώνεται ταχύτατα κάθε μέρα.Το υπερωκεάνιο πρέπει να μπορεί να πλέει όπως απαιτούν οι περιστάσεις. Ο Μακρόν το έχει αντιληφθεί.Υπογραμμίζει την ανάγκη άμεσου τερματισμού του πολέμου με νίκη της Ουκρανίας αλλά «χωρίς ταπείνωση της Ρωσίας». Ο Μητσοτάκης επίσης όπως προκύπτει από τη συνέντευξη του στο Βήμα φαίνεται πως συμπλέει σε αυτό. Δεν είναι τυχαία άλλωστε η περιφερειακή αναφορά του στην αξία της Ρωσικής λογοτεχνίας, μουσικής κλπ. Όμως η αναγκαία προτεραιοποίηση των εθνικών μας θεμάτων τον κάνει διστακτικό στο να βγει διεθνώς μπροστά σε αυτό το θέμα. Η τριτενέργεια στα δικά μας θέματα δεν είναι προβλέψιμη και είμαστε μικρή χώρα.

•Η αμερικανική στρατηγική της συντριπτικής καθολικής ήττας της Ρωσίας είναι ευχάριστη ηθικά αλλά αμφίβολη πρακτικά στρατηγική.Και ως προς τη κατεύθυνση και ως προς την επιτυχία. Το γιατί, Κίνα γαρ και όχι μόνο, το εξηγεί ο Κίσσιγκερ για τους Αμερικανούς. Το γιατί για την Ευρώπη οφείλει να το αντιληφθεί η Ευρώπη και όχι να αφήνει το ρόλο της διαμεσολάβησης στους Τούρκους. Δεν έχω το χώρο σήμερα να αναφερθώ στο σύνολο των όσων είπε ο Κισσιγκερ. Θα το προσπαθήσω αργότερα.

•Σημειώνω όμως ότι μετά από 20 συναντήσεις με τον Πούτιν ο Κίσσιγκερ υπογραμμίζει την «μυστικιστική» του αντίληψη για την ιστορία της Ρωσίας, ότι τα πυρηνικά και ο κίνδυνος «εμπίπτουν σε νέο πλαίσιο συζήτησης» γιατί έχουν «αλλάξει οι εποχές»,και ότι η «υπαρξιακή» απειλή της Ρωσίας επέρχεται όταν η εξάντληση των πόρων θα σημαίνει την απώλεια της αίσθησης ότι η Ρωσία είναι υπερδύναμη. Περιστάσεις άκρως απρόβλεπτες ακόμα και για τον Κίσσιγκερ όπως ο ίδιος λέει. Εμένα πάντως ο πολύς «μυστικισμός» δεν μου αρέσει. Επίσης τονίζει ότι το υπαρκτό διακύβευμα της μάχης της δημοκρατίας με τον αυταρχισμό δεν νομιμοποιεί, μόνο του, μια στρατηγική αν ο προσανατολισμός δεν μπορεί αντικειμενικά να είναι η αλλαγή καθεστώτος.

•Το φιάσκο του Αφγανιστάν μπορεί να θολώνει την κρίση στην Αμερική. Να αισθάνονται την ανάγκη μιας νίκης εξ ίσου η περισσότερο απο τον Πούτιν. Για την Ευρώπη όμως η νίκη πρέπει να είναι τόση όση δεν απειλεί και τη δίκη της ύπαρξη. Όχι μόνο οικονομικά αλλά και πολιτικά. Οι Ουκρανοί μάχονται υπέρ βωμών και εστιών. Μεταξύ άλλων και για τον ευρωπαϊκό τους δρόμο. Ο δρόμος όμως αυτός προϋποθέτει ισχυρή και όχι αποδυναμωμένη Ευρώπη εύκολη λεία του λαϊκισμού.

•Πώς θα μου πείτε; Ας εμπιστευτούν τον Μακρόν και λιγάκι τον Κίσσιγκερ. Η κοσμική Γαλλία, πυρηνική δύναμη, ξέρει να συνδιαλέγεται ρεαλιστικά με τον «μυστικισμό» και η προσήλωση της στις δημοκρατικές αξίες είναι επαρκέστατη.

•Κανένας δημοκρατικός άνθρωπος δεν θέλει έναν ανήθικο ρεαλισμό.Κανένας όμως στην Ευρώπη δεν θέλει επίσης την κατεδάφιση της Ευρωπαϊκής προοπτικής. Η αγκαλιά της Αμερικής και η ενότητα της Δύσης είναι ευκταία, επωφελής και χρήσιμη. Με όρους ισότητας στις συνέπειες. Όχι ετεροβαρώς.