Πάνος Μπιτσαξής

—Κάποτε με είχε γοητεύσει η απλότητα του υλιστικού ντετερμινισμού. Το δόγμα του ήταν σαφές. Υπό την πίεση των παραγωγικών δυνάμεων και την μορφολογία των παραγωγικών σχέσεων η ιστορία ήταν εκ φύσεως προορισμένη να ακολουθεί πιστά τις νομοτελειακές της φάσεις. Από τη δουλοκτησία στη φεουδαρχία κατόπιν στο καπιταλισμό και τέλος στο σοσιαλισμό και το κομμουνισμό. Η υλιστική γραμμικότητα ήταν το νέο ευαγγέλιο της αδιαμφισβήτητης «αλήθειας» απέναντι στις ιδεαλιστικές «πλάνες» που κατά τον Έγκελς ενεφάνιζαν την πραγματικότητα με «το κεφάλι κάτω και τα πόδια πάνω».

—Χρειάστηκε να κυλήσει πολύ νερό στ’ αυλάκι για να προσχωρήσω στην αντιδιαμετρική προσέγγιση. Ότι την ιστορία την γράφουν οι συμπτώσεις, ότι μας κυβερνά η τυχαιότητα. Ότι οι παραγωγικές σχέσεις και οι παραγωγικές δυνάμεις, η ακμή και η παρακμή των συστημάτων ,των ιδεολογιών, των ρευμάτων και ολόκληρων των πολιτισμών δεν είναι προδιαγεγραμμένη. Είναι ο καμβάς πάνω στον οποίο ζωγραφίζει η τυχαιότητα την οποία προκαλεί η αλληλουχία των πράξεων μας, ατομικών και συλλογικών. Γι’ αυτό και οι ευφάνταστοι αρχαίοι μας πρόγονοι χάραξαν την θεϊκή αταξία όχι σε μία αλλά σε τρεις θεές της μοίρας. Την Κλωθώ, την Άτροπο και τη Λάχεσι.

Η κάθε μια με το δικό της ρόλο στην απρόβλεπτη για την ανθρώπινη διάνοια ροή των γεγονότων.

—Ο ανθρώπινος νους έχει μάθει να λειτουργεί στη συμπαγή σταθερότητα της καθημερινότητας του. Έτσι ζει στο γραμμικό χωρόχρονο αδυνατώντας να συλλάβει τη δυναμική του απρόβλεπτου, της σύμπτωσης, του τυχαίου που μπορεί να μεταβάλλει την τροχιά των γεγονότων , την ίδια την ιστορία. Θεωρεί με τη επαγωγική οδό πως το παρελθόν ήταν αναπόφευκτα το πράγματι συμβάν και δεν μπορούσε να είναι διαφορετικό. Πως επομένως καθορίζει δέσμια και ερμητικά το παρόν και το μέλλον, σαν να το ξέρουμε ήδη πριν υπάρξει. Ο Taleb στο έργο του «Μαύρος Κύκνος» έδειξε πόσο μπορεί να ξεγελάσει η στάση αυτή.

—Τι θα είχε συμβεί, ας πούμε, αν η φερόμενη «ανάρμοστη σχέση» Κρίσπου και Φαύστας είχε νομιμοποιηθεί και δεν είχαν δολοφονηθεί αμφότεροι από τον Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο, μετέπειτα προέχοντα Άγιο του Χριστιανικού Πανθέου; Ίσως να μην είχε επικρατήσει ο Χριστιανισμός. Ίσως τώρα να μιλούσαμε για την ανάληψη του Απολλώνιου Τυανέως που είχε διεκδικήσει το πρώτο αιώνα ρόλο απεσταλμένου του Θεού. Ίσως να συνεχιζόταν για πολλούς ακόμα αιώνες ο πανάρχαιος εορτασμός της ανάστασης του Αδώνιδος που έπεσε θύμα αγριόχοιρου ο οποίος του κατασπάραξε τα γεννητικά όργανα προς μείζονα θλίψη της ερωμένης του θεάς Αφροδίτης. Ίσως και όχι ποιός μπορεί να ξέρει.

—Το μόνο βέβαιο στους σημερινούς καιρούς είναι το τέλος των βεβαιοτήτων. Το παγκόσμιο χωριό είναι τόσο πολύπλοκο που κάθε πρόβλεψη είναι επισφαλής. Μέχρι να δώσουν τη λύση τα ρομπότ η μόνη αξία στη πολιτική που έχει διαχρονικό κύρος είναι η συλλογική σύνεση. Δυστυχώς τη βλέπω να λείπει όλο και πιο πολύ. Ας κρατήσουμε τουλάχιστον ως παρακαταθήκη των δικών μας παραδόσεων τους γόνιμους συμβολισμούς του Πάσχα. Την αναγέννηση, την αξία της θυσίας, την φιλαλληλία και την αγάπη στον «πλησίον», την οικογενειακή συνοχή και τη χαρά της, την πνευματικότητα απέναντι στη ματαιότητα.

—Σε ό,τι αφορά την εκπόρευση το Αγίου Φωτός δεν θέλω να έχω γνώμη γιατί δεν με ενδιαφέρει. Πάντως «αρχηγός κράτους» δεν είναι κύριοι της αριστεράς και του Ιερατείου.

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.

The article expresses the views of the author

iPorta.gr