Δρ. Δέσποινα Κατσώχη είναι Ογκολόγος – Ακτινοθεραπευτής, εξειδικευμένη στις νεότερες τεχνικές της ακτινοθεραπευτικής ογκολογίας και στους συνδυασμούς των θεραπευτικών ογκολογικών σχημάτων. Είναι Πρόεδρος και ιδρύτρια του μη κερδοσκοπικού Οργανισμού ΑΚΟΣ «Καρκίνος: Θεραπεία Σώματος και Ψυχής» Το φωτογραφικό λεύκωμα “ΑνθίΖΩ κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καλέντη.

Κάθε χρόνο στην Αμερική διαγιγνώσκονται με καρκίνο περίπου 80.000 νεαροί ενήλικες, ηλικίας 20 έως 39 ετών: αντιστοιχούν στο 4% όλων των κακοηθειών.

Εκτιμάται ότι ο καρκίνος  είναι η τέταρτη πιο συχνή αιτία θανάτου σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα, μετά τα ατυχήματα, τις αυτοκτονίες και τις δολοφονίες. Μάλιστα, αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου από παθολογικά αίτια στις νεαρές γυναίκες ενώ στους άνδρες έρχεται δεύτερη μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να διαγνωστούν με κακοήθεια σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα ενώ η θνησιμότητα κυμαίνεται στα ίδια επίπεδα και στα δύο φύλα.

Οι πιο συχνοί τύποι

Οι τύποι κακοήθειας που συναντάμε στους νεαρούς ενήλικες (20-39 ετών) δεν είναι συγκεκριμένοι ή αναμενόμενοι σε αυτήν την ηλικία. Έχουν  ένα ευρύ φάσμα από καρκίνους παιδιών ή μεγαλύτερων σε ηλικία ενηλίκων. Οι πιο συχνοί τύποι είναι:

Καρκίνος μαστού

Λέμφωμα (non-Hodgkin and Hodgkin)

Μελάνωμα

Σάρκωμα

Καρκίνος θυρεοειδούς

Καρκίνος όρχεως

Καρκίνος ωοθηκών και τραχήλου μήτρας

Καρκίνος εγκεφάλου

Ακόμα και μέσα στο ίδιο ηλικιακό γκρουπ, παρατηρούμε διαφορές ανάλογα με την ηλικία. Για παράδειγμα, τα λεμφώματα είναι πιο συχνά σε άτομα κάτω των 25 ενώ ο καρκίνος μαστού, τραχήλου μήτρας και  εντέρου γίνονται πιο συχνοί μετά τα 25 έτη. Βέβαια, πολλοί άλλοι τύποι κακοήθειας μπορεί να εμφανιστούν στους νέους ενήλικες.

Παράγοντες κινδύνου και πρόληψη

Οι πιο πολλοί καρκίνοι σε νεαρά άτομα δεν έχουν κάποια γνωστή γονιδιακή αιτιολογία, ούτε σχετίζονται με περιβαλλοντικούς παράγοντες κινδύνου: θεωρούνται ως επί το πλείστον τυχαία συμβάντα. Λίγοι περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η έκθεση σε ακτινοβολία -ειδικά σε παιδική ηλικία- έχουν συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου στους νέους.  Παρόλα αυτά, είναι στο χέρι μας να μειώσουμε την πιθανότητα εμφάνισης συγκεκριμένων τύπων καρκίνων, ακολουθώντας τους παρακάτω κανόνες:

Όχι στο κάπνισμα

Υγιεινή διατροφή και διατήρηση φυσιολογικού υγιούς σωματικού βάρους

Συστηματική φυσική άσκηση

Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο, ειδικά χωρίς αντηλιακό, όχι στο τεχνητό μαύρισμα

Ασφαλής ερωτική ζωή που προστατεύει από την μόλυνση με ιούς, όπως ο HPV (σχετίζεται με τον καρκίνο τραχήλου της μήτρας) και ο HIV (σχετίζεται με λεμφώματα και το σάρκωμα Kaposi)

Ετήσια γυναικολογική εκτίμηση και τεστ ΠΑΠ

Παρόλο που οι περιβαλλοντικοί και οι κοινωνικοί παράγοντες δεν έχουν μεγάλη επίδραση σε αυτήν την κατηγορία καρκίνων, η έκθεση σε επιβαρυντικούς παράγοντες κατά την εφηβεία και αργότερα, μπορεί, με την πάροδο του χρόνου, ν’ αυξήσει περισσότερο  τον κίνδυνο εμφάνισης κακοήθειας. Είναι επομένως σημαντικό να αναπτύσσουμε από νωρίς υγιεινά πρότυπα, όχι μόνο για ν’ αποφύγουμε τον καρκίνο αλλά και για να μειώσουμε τις πιθανότητες  να εμφανίσουμε κατά τη διάρκεια της ζωής μας και άλλα προβλήματα υγείας.