Γιάννης Καραχισαρίδης

Ακόμα πιστεύουμε ότι ο καλός σοσιαλιστής Ολάντ μας έσωσε από το grexit το 2015. Η πολιτική πάντα είναι ένα σωσίβιο στις προσδοκίες μας. Ας θυμηθούμε πόσες ελπίδες επενδύσαμε στην αμερικανική παρέμβαση στην εποχή του Ομπάμα. Κι ακόμα πιστεύουμε ότι ο καλός σοσιαλιστής Ολάντ ήταν εκείνος που μας έσωσε από το grexit το 2015. Ο ΣΥΡΙΖΑ ήλπιζε να επικρατήσουν οι Podemos στην Ισπανία για να αλλάξουν οι συσχετισμοί. Και αναθάρρευαν όταν έβλεπαν τον Ρέντσι να κτυπάει το χέρι στο τραπέζι. Τώρα όσοι πιστεύουν στη πολιτική λύση, ποντάρουν στον Σουλτς. Δε μπορεί, λένε, οι σοσιαλιστές θα βάλουν φρένο στη λιτότητα. Λες και η λιτότητα είναι θέμα πολιτικής βούλησης. Αντί λοιπόν να ασχοληθούμε με το τι πρέπει τάχιστα ν’ αλλάξουμε εμείς μόνοι μας στη χώρα μας, για να βγούμε από τη κρίση, φορτώνουμε ελπίδες στην εκλογή και τη μεγαλοθυμία του Σουλτς. Αρνούμαστε να καταλάβουμε ότι το θέμα είναι η οικονομία διάολε κι όχι η πολιτική. Αρνούμαστε να καταλάβουμε ότι αν το 2015 δε κάναμε τη συμφωνία – μια κάκιστη συμφωνία, αλλά συμφωνία – κανένας Ολάντ και κανένας σοσιαλιστής δε θα μπορούσε να εμποδίσει την άτακτη χρεοκοπία.

Ο εφιάλτης των συναρμοδιοτήτων. Όταν μια είδηση περνάει απαρατήρητη, σημαίνει ότι τη πληροφορία που μας δίνει τη θεωρούμε απολύτως φυσική και δεν μας κάνει καμιά εντύπωση. Το μήνα που πέρασε, έντεκα συναρμόδιοι γενικοί γραμματείς συνεδριάσανε για να επιλύσουν – υποτίθεται – για το τι ακριβώς χαρακτήρα έχει η έκταση του Ελληνικού. Γιατί υπάρχει μεγάλη πιθανότητα – εκτός από αρχαιολογικά μνημεία – να περιλαμβάνει και δασικές εκτάσεις. Και το σημαντικό σ’ αυτή την είδηση δεν είναι η αστειότητα του θέματος, αλλά το γεγονός ότι αυτό θα επιλυθεί με την υποχρεωτική συνδρομή έντεκα υπουργείων και δημόσιων φορέων. Αυτή είναι η είδηση που δεν μας έκανε καμιά εντύπωση. Σ’ αυτή τη χώρα θεωρούμε απολύτως φυσιολογικό για ένα θέμα να είναι συναρμόδιοι δεκάδες φορείς του δημοσίου. Και βέβαια δε περνάει ποτέ απ’ το μυαλό μας ότι αν αυτό το αλλάζαμε θα κάναμε ένα μεγάλο βήμα στο μετασχηματισμό του κράτους. Κι έτσι θα λύναμε και το γρίφο των μνημονίων. Ίσως κάποτε να μπει στην εθνική μας ατζέντα και ο εφιάλτης των συναρμοδιοτήτων, πριν να είναι πολύ αργά.

Μετά από επτά χρόνια φαγούρας δίνονται πρόωρες συντάξεις σε 150.000 δικαιούχους. Αυτή η ανακοίνωση επίσης δεν ενόχλησε κανέναν. Γιατί ακόμα θεωρούμε ότι το να δίνουμε πρόωρες συντάξεις είναι ένα θεάρεστο και φιλολαϊκό μέτρο. Και αποδίδουμε στον επάρατο νεοφιλελευθερισμό τα οριζόντια μέτρα και την υπερφορολόγηση. Ίσως αυτή να είναι και η μεγαλύτερη αυταπάτη από τις τόσες που αποκτήσαμε τη περίοδο της κρίσης. Αν αναποδογυρίσουμε την εικόνα, θα μπορέσουμε να δούμε ότι τα μνημόνια και κυρίως το τρίτο έχουν κομμουνιστικά χαρακτηριστικά. Επιδιώκουν να εξαφανίσουν την ιδιωτική οικονομία, θεωρούν ανάπτυξη ότι εκπορεύεται από το κράτος, θεωρούν ότι η απασχόληση θα πρέπει να παρέχεται από το κράτος, μοιράζουν αφειδώς συντάξεις εν είδει έμμεσης κρατικής μισθοδοσίας, επιδιώκουν μέσω της υπερφορολόγησης να συγκεντρώσουν όλο τον πλούτο στο κράτος, το οποίο με τη σειρά του να μοιράζει ελεημοσύνες σαν καλός πατερούλης. Διαπραγματευόμαστε σκληρά με στόχο να διατηρήσουμε όλα τα κομμουνιστικά χαρακτηριστικά της οικονομικής μας οργάνωσης. Διαπραγματευόμαστε σκληρά για να πετύχουμε στόχους που πνίγουν την οικονομία, την απασχόληση και την ίδια τη χώρα. Διαπραγματευόμαστε σκληρά για να διατηρήσουμε παραθυράκια που να μας επιτρέπουν να μοιράζουμε πρόωρες συντάξεις στο λαό.

Ποιος έχει δίκιο; Λένε οι δανειστές «είναι σημαντικό που η Ελλάδα τα κατάφερε να μην έχει πια ελλείμματα, αλλά αυτό δεν αρκεί για να βγει η χώρα από την κρίση. Το κράτος έγινε πιο φτηνό, αλλά εξακολουθεί να είναι μεγάλο. Η Ελλάδα θα πρέπει να αλλάξει το ίδιο το κράτος κι από κράτος εργοδότη να φτιάξει ένα κράτος υπηρεσιών». Υπάρχει κανείς που να διαφωνεί μ’ αυτή τη διαπίστωση; Αυτά λένε οι δανειστές. Κι εμείς τους απαντάμε ότι είναι αμαρτία οι άνθρωποι να κερδίζουν από το μόχθο της δουλειάς τους. Τους απαντάμε ότι λεφτά που έχουν το θράσος να βγάζουν οι πολίτες, θα πρέπει να τα αποδίδουν αμέσως στο κράτος, για να μπορεί κι εκείνο να δείχνει την «αλληλεγγύη» του μοιράζοντας ελεημοσύνες στους φτωχούς. Άραγε ποιος έχει δίκιο από τους δύο;

Επιτρέπεται να είσαι αισιόδοξος αν νομίζεις ότι έχεις το δίκιο με το μέρος σου; Δηλώνει ο πρόεδρος της Βουλής: «Είμαστε αισιόδοξοι γιατί έχουμε το δίκιο με το μέρος μας». Έστω ότι έχεις το δίκιο με το μέρος σου. Αυτός δεν είναι λόγος να είσαι αισιόδοξος; Γιατί δεν αρκεί να δηλώσεις ότι έχεις δίκιο κι η άλλη πλευρά που εσύ νομίζεις ότι έχει άδικο αμέσως να αποδεχθεί τη δήλωση σου. Γιατί κι ο άλλος που λέει τα αντίθετα από σένα πιστεύει κι αυτός για λογαριασμό του ότι έχει δίκιο. Αν για το δίκιο αρκεί μια δήλωση ή μια ενδόμυχη πίστη, τότε γιατί να έχουμε δικαστήρια να κρίνουν και να αποδίδουν δικαιοσύνη; Σε κάθε περίπτωση το δίκιο που νομίζει κάποιος ότι έχει είναι υπό αίρεση και υπό κρίση. Το δίκιο σου οφείλεις να το αποδείξεις για να πείσεις. Και ο μόνος τρόπος να το αποδείξεις είναι με πειστικά επιχειρήματα ή με αποτελεσματικές πράξεις. Αλλιώς συνομιλείς μόνο με τον εαυτό σου, αδιαφορώντας για το τι σκέφτονται οι άλλοι. Και σ’ αυτές τις περιπτώσεις η αισιοδοξία που αντλείς από το αυτό που πιστεύεις ότι είναι δίκιο, τις περισσότερες φορές χρεοκοπεί.

Η πραγματικότητα έχει δύο όψεις. Η τέταρτη εξουσία, δηλαδή τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, συχνά διαπλέκονται με την εκτελεστική εξουσία, εξυπηρετώντας άνομα και ιδιοτελή συμφέροντα. Αυτό το ονομάσαμε διαπλοκή και σωστά αποφασίσαμε ότι οι κοινωνίες οφείλουν να αντιστέκονται. Αυτή είναι η μια όψη της πραγματικότητας. Η άλλη όψη είναι το δεδομένο ότι η τέταρτη εξουσία είναι ένας από τους πυλώνες της δημοκρατίας – όπως η εκτελεστική, η νομοθετική και η δικαστική. Γιατί χωρίς ελευθεροτυπία δεν υπάρχει δημοκρατία. Συμπέρασμα: Εν ονόματι της ελευθεροτυπίας δε μπορούμε να ανεχόμαστε τη διαπλοκή. Και εν ονόματι της διαπλοκής δε μπορούμε να ακυρώνουμε την ελευθεροτυπία.

Άλλο ψέματα κι άλλο αυταπάτες. Αυτός που λέει κάτι και το πιστεύει, αν τα λόγια του δεν αντιστοιχούν στη πραγματικότητα λέμε ότι έχει αυταπάτες. Δηλαδή για να έχεις αυταπάτες πρέπει να πιστεύεις αυτά που λες. Αν όμως λες ψέματα τότε δεν έχεις αυταπάτες. Γνωρίζεις την αλήθεια και σκόπιμα τη διαστρέφεις. Οπότε οι αντιπολιτευόμενοι πρέπει να αποφασίσουν επιτέλους αν οι κυβερνώντες έχουν αυταπάτες ή αν λένε ψέματα. Γιατί εξ ορισμού και τα δύο δε μπορεί να συμβαίνουν.

Διεκδικώντας το προσωνύμιο του προοδευτικού. Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ κ. Μανιάτης δήλωσε ότι το κόμμα του εκπροσωπεί τον προοδευτικό πατριωτισμό. Τρέχα γύρευε δηλαδή. Υπάρχει κανένα κόμμα ή κάποιος πολιτικός που να δηλώνει ότι είναι κατά της προόδου; Ή μήπως υπάρχει κανείς που να δηλώνει ότι περιφρονεί τη πατρίδα; Οι ταμπέλες δεν έχουν κανένα νόημα, μόνο οι πράξεις μετρούν. Το πώς θα τακτοποιηθούμε στη δεξιοκεντροαριστερά κανέναν δεν ενδιαφέρει πια. Το μόνο που ενδιαφέρει είναι ποιος μπορεί να κάνει τη ζωή μας καλύτερη.

Υπάρχουν συντεχνίες και συντεχνίες. Κάθε Φεβρουάριο γιορτάζουν στην Αμερική δύο μεγάλες συντεχνίες. Η συντεχνία του επαγγελματικού μπάσκετ και η συντεχνία της κινηματογραφικής βιομηχανίας. Με άλλα λόγια το All star game και η απονομή των Oscars. Παρακολουθώντας αυτά τα δύο γεγονότα, αυτό που καταλαβαίνεις είναι πώς οι άνθρωποι που ανήκουν σ’ αυτές τις δύο συντεχνίες γιορτάζουν και τιμούν τη συντεχνία τους. Δυο συντεχνίες που ξέρουν πώς να διανέμουν τα προϊόντα τους με μεγάλη επιτυχία. Δύο συντεχνίες που προσφέρουν στα μέλη τους ευκαιρίες για φήμη και κατορθώματα. Δυο συντεχνίες που έχουν αντικαταστήσει τον ανταγωνισμό με τον συναγωνισμό. Εμείς απλά τις αντιμετωπίζουμε με περιφρόνηση σαν αμερικανιές και αρκούμαστε στις δικές μας συντεχνίες που ξέρουν μόνο να ασκούν ιδιοτελή συνδικαλισμό.

Υπάρχουν εναλλακτικά γεγονότα; Ο όρος αναφέρθηκε πριν λίγο καιρό από τον Τραμπ κι εμείς, που είμαστε politically correct, το αντιμετωπίσαμε ως ύβρη. Είναι η συζήτηση που έχει ανοίξει τον τελευταίο καιρό. Για το πώς οι εθνικιστές και οι ξενοφοβικοί διαστρέφουν την αλήθεια, δίνοντας στα γεγονότα τη δική τους αυθαίρετη ερμηνεία. Από την άλλη, όλοι εμείς που πιστεύουμε στην ανθρώπινη αλληλεγγύη και υποστηρίζουμε τους ξένους και τους διαφορετικούς, έχουμε τη πεποίθηση ότι είμαστε και οι αποκλειστικοί φορείς της αλήθειας, για κάθε περίπτωση και χωρίς καμιά αμφισβήτηση. Νομίζουμε ότι ο τρόπος που ερμηνεύουμε τη πραγματικότητα είναι ο μόνος σωστός και χωρίς να το καταλάβουμε (ανεπαισθήτως) υψώνουμε τα δικά μας τείχη. Έχοντας ξεχάσει το βασικό εργαλείο του διαφωτισμού, τη κριτική σκέψη. Και κριτική σκέψη δε σημαίνει να κάνουμε «κριτική» στους άλλους, αλλά κριτική στις δικές μας απόψεις. Όταν ο σοφός λέει ότι «ένα ξέρω ότι τίποτα δεν ξέρω» εννοεί ακριβώς αυτό. Ότι πορεύεται προς τη γνώση αμφισβητώντας τις αλήθειες που κατέχει τη κάθε στιγμή. Έτσι και τα γεγονότα. Μπορούν να ερμηνευτούν με διαφορετικούς (με εναλλακτικούς) τρόπους. Εξαρτάται πώς τα κοιτάζει κανείς. Από ποια οπτική γωνία και με ποιο πνευματικό εξοπλισμό. Και κανείς ποτέ δε θα κατανοήσει τα γεγονότα, αν δεν αφουγκραστεί με προσοχή, πώς τα βλέπουν οι άλλοι.

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.  

The article expresses the views of the author

iPorta.gr