Ο Πάνος Καπώνης* είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, τ. Επ. Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών (Φαρμακευτική), ποιητής, συγγραφέας και κριτικός λογοτεχνίας  Έχει συγγράψει οκτώ πανεπιστημιακά συγγράμματα φαρμακευτικού δικαίου.Λογοτεχνική ιστoσελίδα : http://logos.caponis.gr.

ΕΞ ΕΠΑΦΗΣ [Π43]

o tempora o mores

«Φράση του Κικέρωνα, από το 4ο βιβλίο της δεύτερης ομιλίας του εναντίον του Ρωμαίου κυβερνήτη της Σικελίας, Gaius Verres»,

“Στο δημόσιο λόγο ακόμα και στη πιο έντονη κριτική ακόμα και όταν νιώθω έντονη αποστροφή, δεν βρίζω”. Πάνος Μπιτσαξής Iporta 17 Αυγούστου 2020].

«Το «ήθος», μια απροσδιόριστη έννοια στην ηθική της διάσταση, έπρεπε να πάρει την αρχαία πολιτική της σημασία… Αυτός ο φορτισμένος, τοσο φιλοσοφικά, όσο και κοινωνιολογικά όρος, ήταν κατανοητό ότι οδηγούσε στην «ηθικοποίηση» της πολιτικής και των πολιτικών και όχι στην «πολιτικοποίηση» της κάθε δήθεν ηθικής που βασίζεται στο ιδεολογικό ή πολιτικό υπόβαθρο, που πολιτικά επικρατεί στον κάθε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο».  

Γλωσσικά, οι έννοιες της «Ηθικής» και του «Πολιτικού Ήθους» συμπίπτουν κατά βάθος, τόσο αρχαιοελληνικά, όσο και στην χριστιανική φιλοσοφία. Αλλά σε κάθε περίπτωση, οι θεωρητικοί των πολιτικών αναλύσεων, εννοούσαν την «Δημόσια πολιτική ηθική», αυτό δηλαδή που έλεγε ο Ρωμαίος φιλόσοφος Κικέρων και το οποίο στα τελευταία χρόνια έχει γίνει κάτι σαν παροιμία στους πολιτικοποιημένους πολίτες, με την έννοια «η γυναίκα του Καίσαρα πρέπει όχι μόνον να είναι αλλά και να φαίνεται τίμια».     

Οι παραπάνω σκέψεις ήρθαν σιγά-σιγά στην σκέψη μου, διαβάζοντας την φράση του Ιρλανδού πολιτικού Daniel O’ Conne (1775-1847) «τίποτα δεν μπορεί να είναι πολιτικά ορθό, αν είναι ηθικά λάθος» και ότι αυτό το ήθος θα έπρεπε να αποτελεί μία από τις βάσεις της πολιτικής του κάθε πολιτικού και κυρίως του κάθε προέδρου κόμματος, που φιλοδοξεί να κυβερνήσει μια χώρα, έναν Λαό. Αυτό, που, από τους αρχαίους ελληνικούς χρόνους, μέχρι και τον πρώτο κυβερνήτη της Ελλάδος, τον Ιωάννη Καποδίστρια, προσδιόριζε την πολιτική και θα έπρεπε πάντα να την προσδιορίζει σε αυτόν το ευλογημένο, αλλά ταλαίπωρο τόπο.

Στην προκειμένη περίπτωση, μία έννοια πολιτικής φιλοσοφικής σκέψεως αναδύθηκε αυθόρμητα από τα σημεία των καιρών στην σημερινή πολιτική της χώρας, από την πολιτική καθημερινότητα που – ως ανάγνωσμα – βιώνει η πλειοψηφία των πολιτών. Ανα-στοχαζόμενος κάποιος μερικά χρόνια πριν την περίοδο του μνημονίου, διαπιστώνει ότι το «ηθικό πλεονέκτημα», όπως έλεγαν κάποιοι, της «αριστεράς» τελείωσε  στις 28 Αυγούστου 2011, με την απώλεια του τότε προέδρου του ΚΚΕ Εσωτερικού και της Ελληνικής Αριστεράς (ΕΑΡ) Λεωνίδα Κύρκου. Κι αυτό γιατί στα μετέπειτα χρόνια, παρ΄ όλο που, μετά το 4,60% που είχε ο μετασχηματισμένος ΣΥΡΙΖΑ (πλέον) του 2009, έφτασε στις εκλογές του 2015 να πλειοψηφήσει, καταλαμβάνοντας τις 145 από τις 300 έδρες του Κοινοβουλίου, αλλά δεν κατάφερε να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση και έτσι, συνεργάστηκε με το δεξιό κόμμα «Ανεξάρτητοι Έλληνες», έχοντας σήμερα ένα πάνω-κάτω 20% στις δημοσκοπήσεις, αλλά δεν μπόρεσε να διατηρήσει το λεγόμενο «ηθικό πλεονέκτημα», παρ’ όλο που για προπαγανδιστικούς λόγους το επικαλείται συχνά. 

 Είναι παρατηρημένο ότι, μετά τη Μεταπολίτευση, οι περισσότεροι ψηφοφόροι στην κάλπη ψάχνουν να βρουν να ψηφίσουν το μικρότερο κακό έναντι του μεγαλύτερου κακού. Αυτό είναι σημαντικό και ως τάση και φυσικά δεν ευνοεί τα αντιπολιτευόμενα κόμματα σήμερα, που άλλοτε συνδυάζουν τη σφοδρή αντίδραση με το κατεστημένο και άλλοτε κινούνται στο επίπεδο της πραγματικής ή (κατά την άποψη τους) φανταστικής πολιτικής, νομίζοντας ότι δημιουργούν εντυπώσεις που ξεχωρίζουν. 

Ένα τέτοιο φαινόμενο, το οποίο επανέφερε την ωμότητα της «Ύβρεως» στον δημόσιο λόγο, ήταν η παράσταση του «Τσολιά» της γνωστής «Ελληνοφρένειας» στο πλαίσιο του Φεστιβάλ της νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ, όπου προβλήθηκε στην κεντρική οθόνη φωτογραφία του Πούτιν και από κάτω υβριστικό μήνυμα κατά του Κ. Μητσοτάκη γραμμένο στα κυριλλικά. «Κάμψη της Δημοκρατίας είναι στο φεστιβάλ της νεολαίας, να υβρίζεται ο πρωθυπουργός και εσείς να γελάτε σαν χάνοι, ντροπή σας, κύριε», ήταν η αντίδραση υπουργού της σημερινής Κυβέρνησης. Για σκεφτείτε να ήταν πρωθυπουργός ο Α. Τσίπρας και η ΟΝΝΕΔ να είχε αφίσα που να έγραφε «Ебать Циπрас» τι θα γινόταν. Πολιτικός σεισμός. Τώρα όμως η ΥΒΡΙΣ ονομάζεται σάτιρα (sic). 

Αλλά αυτό, τολμώ να πω στον υπουργό αυτόν δεν είναι μόνον «Κάμψη της Δημοκρατίας», είναι εκχυδαϊσμός του δημόσιου βίου, κατακρεούργηση του «Πολιτικού Ήθους», εξευτελισμός των θεσμών, με την πλειοψηφία των πολιτών – ανεξαρτήτως ιδεολογικής τοποθετήσεως – να αναρωτιούνται (πιστεύω) ότι κάτι σοβαρό συμβαίνει, «Κάτι τρέχει στο Βασίλειο της Δανιμαρκίας». Η χρήση τέτοιων ασυνήθιστων υβριστικών φράσεων, παρ’ όλο που οι  πολίτες έχουν βαρεθεί τον ξύλινο λόγο των πολιτικών, δεν πείθει, δεν ξεχωρίζει, δήθεν στον αντίποδα του ξύλινου πολιτικού λόγου και οδηγεί σε αντίθετα αποτελέσματα από τα προσδοκώμενα. 

Η τρέχουσα πολιτική επικαιρότητα είναι στο φόρτε της και είναι η ώρα που ένας έξυπνος πολιτικός θα αφήσει το στίγμα του με μια φράση που θα «γράψει», θα αφήσει το αποτύπωμά της, αλλά δυστυχώς, το συνονθύλευμα των ηχηρών-υβριστικών αλλά μη πειστικών λόγων πολλών πολιτικών ήσσονος πολιτικής σκέψεως, που απαρτίζουν σε μεγάλο βαθμό τα στελέχη των αντιπολιτευομένων κομμάτων, πέφτουν στο κενό. Εκείνο δε που μου κάνει εντύπωση είναι, ότι σοβαρά στελέχη της αντιπολιτεύσεως δεν εκτίθενται δημόσια, αλλά προσπαθούν να προφυλαχθούν από εκείνους που παρεκκλίνουν της πολιτικής σοβαρότητος. Στον αντίποδα της αισχρής αντιπολιτεύσεως, θα πρέπει να βρίσκεται η πολιτική εκπαίδευση μέσω του πολιτικού αρχηγού τους, όσων νομίζουν ότι με τις ύβρεις έγιναν πολιτικοί, ώστε να βρούν τον λόγο που θα διευρύνει το ακροατήριό τους και θα δώσει την ανθρώπινη διάσταση στον λόγο τους. 

Και για να μιλήσουμε συγκεκριμένα : Τι κερδίζουν στην μείζονα και ελάσσονα αντιπολίτευση με τον ευτελισμό των θεσμών – και ο Πρωθυπουργός είναι θεσμός – ότι έτσι θα αλλάξουν τα πράγματα σε μια υποψιασμένη κοινωνία, όπως είναι η ελληνική, με τη δεκαετή κρίση και τον βραχνά των μνημονίων ; 

Εάν η τωρινή κυβέρνηση – ανεξάρτητα των αιτιάσεων ορισμένων οικονομολόγων μαρξιστών αρθρογράφων που γράφουν ότι για όλα φταίει ο καπιταλισμός και εφαρμογής εμμέσως μεν αλλά με σαφήνεια, μαρξιστικών οικονομικών προτύπων περί κρατισμού – δεν είναι συνεπής στις εξαγγελίες της και το σύνθημά της «δίπλα στον πολίτη» είναι κενό περιεχομένου και η Ελλάδα δεν αλλάξει, [π.χ. ΔΕΝ καταργηθεί η ειδική εισφορά αλληλεγγύης], ο κυρίαρχος Λαός θα το κρίνει στην κάλπη, αλλά θα κρίνει επίσης και τις ύβρεις και την επιπολαιότητα ορισμένων πολιτικών που από την από την ελπίδα πέρασαν σε άλλες επικίνδυνες πρακτικές, πιστεύοντας ότι θα αντικαταστήσουν επάξια τις παλιές σοσιαλδημοκρατικές πολιτικές. 

Αυτό το άρθρο βρίσκεται στην καλόπιστη πλευρά – με την έννοια ότι κάποτε η όποια κριτική πρέπει να διορθώνει τα πολιτικά λάθη – ανεξάρτητα ιδεολογικών ή άλλων πολιτικών ιδεοληψιών, με τον στόχο να καλυτερεύει η πολιτική και κοινωνική ζωή της χώρας και για να μπορεί να αντιμετωπίσει και τους εσωτερικούς και τους εξωτερικούς εχθρούς.    

Και από την άλλη διαβάζω : Ενδεικτικό πραγματικό : 14/09/2022 : «στο @politico που τόσο πολύ εκτιμούν και εκθειάζουν οι «σύντροφοι» δίνει οκτώ (8) μονάδες διαφορά υπέρ της κυβέρνησης της Ν.Δ..»