* H Μαρίνα Μόσχα είναι Ψυχολόγος / Ψυχοθεραπεύτρια στο Ινστιτούτο Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας

Και ξαφνικά… μία περίεργη έξαψη, μία περίεργη ζάλη κάνει την εμφάνισή της, η καρδιά αρχίζει και χτυπά πιο γρήγορα… το σώμα συμμετέχει και ανταποκρίνεται και αυτό, ιδρώνει, ένα ζεστό συναίσθημα σαρώνει όλο το κορμί μέσα σε δευτερόλεπτα, το βλέμμα μένει ακίνητο, που; Μα φυσικά στο αντικείμενο του πόθου. Στη θέα εκείνου που μας ελκύει. Τι είναι αυτό; Πώς γίνεται; Πώς η λογική πηγαίνει στην άκρη; Τι συμβαίνει και χάνουμε ακόμη και τον ύπνο μας; Η απάντηση είναι «Έρωτας! Κεραυνοβόλος έρωτας!» Υπάρχει;

Αρκετοί από εμάς έχουμε ακούσει ή ακόμη και έχουμε ζήσει τα …συμπτώματα. Τα θυμόμαστε και τα νοσταλγούμε, αναρωτιόμαστε αν θα ξανασυμβεί, ίσως και να το ευχόμαστε… Άλλοι πάλι, καθώς ο καιρός έχει περάσει και το αντικείμενο του πόθου μας έχει πέσει από το βάθρο του και έχει ξεθωριάσει, θεωρούμε ότι ήταν στη φαντασία μας, ότι απλά υπήρξε έλξη αλλά χωρίς κάτι το τόσο σημαντικό και έντονο που γίνεται τόσος θόρυβος…

Αρκετοί επιστήμονες ασχολήθηκαν με το θέμα αυτό. Παρατήρησαν κάποια χημικά σήματα, που απελευθερώνονται κυρίως από τα έντομα και τα ζώα προκαλώντας μια συγκεκριμένη αντίδραση, μεταδίδοντας κάποιο μήνυμα σε ένα άλλο έντομο ή ζώο του ίδιου είδους, αποκωδικοποιώντας το μέσα από την όσφρηση, με κύριο αποτέλεσμα το ζευγάρωμα. Άρχισαν λοιπόν να μιλούν για τις φερομόνες (από τις ελληνικές λέξεις φέρω και ορμή). Πρόκειται για χημικά μόρια που εκπέμπει το ανθρώπινο σώμα και υπαγορεύουν την σεξουαλική συμπεριφορά. Χωρίς να το συνειδητοποιούμε εισχωρούν στο οσφρητικό μας σύστημα, στη συνέχεια στον εγκέφαλό μας και καθιστούν κάποιον ελκυστικό για εμάς.

Γίνεται λόγος όχι μόνο για τις φερομόνες αλλά και για την φαινυλαιθυλαμίνη και την ντοπαμίνη, που παράγονται την περίοδο του έντονου πάθους και μάλιστα σε μεγάλες ποσότητες, έχοντας παρόμοια δράση με εκείνη των αμφεταμινών, προκαλώντας αισθήματα ευφορίας. Σειρά της ωκυτοκίνης και της αγγειοπρεσίνης που μπαίνουν στο παιχνίδι για να εξασφαλίσουν το ζευγάρωμα και τη διαιώνιση του είδους καθώς και τη διάρκεια της σχέσης για να συμβεί αυτό. Ο εγκέφαλος «ερωτεύεται». Όταν όμως οι νευρώνες συνηθίζουν τις υψηλές ποσότητες και αρχίζει να περνάει η αρχική έντονη δράση τους, τότε το έντονο πάθος φαίνεται να σβήνει σιγά σιγά, δίνοντας όμως τη θέση του σε πιο βαθιά συναισθήματα. Οι ερευνητές τώρα πια μιλούν για την «συντροφική αγάπη». Η συντροφικότητα και η αγάπη, το συναισθηματικό δέσιμο, η οικειότητα και η δέσμευση, έρχονται να πάρουν τη θέση του «τρελού» πάθους, μέσα από την έκκριση ενδορφινών-τα φυσικά μας αντικαταθλιπτικά, που οδηγούν σε φάσεις χαλάρωσης και ηρεμίας.

Αν και σήμερα ακόμη στην επιστημονική κοινότητα οι γνώμες διχάζονται, το μόνο σίγουρο είναι ότι για να ερωτευτούμε δεν αρκούν μόνο οι διάφορες ορμόνες και η ενεργοποίηση νευροχημικών διεργασιών μέσα από πολυάριθμα εξωτερικά ερεθίσματα. Η χημεία δύο ανθρώπων εξαρτάται και από την προσωπική ιστορία που κουβαλάει ο καθένας, είναι δηλαδή συνδυασμός της κουλτούρας μας με τα βιώματά μας, με τις πεποιθήσεις μας, με την εκπαίδευσή μας, την ανατροφή μας, με τις ανάγκες μας, διεργασίες που γίνονται χωρίς να το καταλαβαίνουμε αλλά και που μας κάνουν να αναρωτιόμαστε!