Βαγγέλης Παυλίδης

Για την υγεία σας, προτείνεται επίσκεψη στο blog του 

Μια μέρα σαν σήμερα, 19 Οχτωβρίου 1745, πέθαινε ο Jonathan Swift, ο σπουδαιότερος σατιρικός συγγραφέας στα Αγγλικά γράμματα, σύμφωνα με την Encyclopedia Britannica. Έγραψε ποιήματα και πολιτικά δοκίμια, μα και θρησκευτικές ομιλίες και κηρύγματα μια κι ήταν και ιερωμένος. Σήμερα, έξω από των αγγλοσαξωνικό κόσμο, τον θυμόμαστε κυρίως από “Τα ταξείδια του Γκιούλιβερ”, που ο πλήρης τίτλος τους είναι παρακαλώ “Travels into Several Remote Nations of the World. In Four Parts. By Lemuel Gulliver, First a Surgeon, and then a Captain of Several Ships”. Από τα κλασσικά έργα της Αγγλικής λογοτεχνίας μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες, μεταφέρθηκε στην οθόνη, κακοποιήθηκε από τον κακοποιό της κλασσικής λογοτεχνίας Ντίσνεϋ. και έγινε βιβλίο για παιδιά, ενώ δεν είναι παρά μια καυστική σάτιρα της ανθρώπινης φύσης. Σε γράμμα του στον Σούιφτ, ο John Gray θα πει: “Διαβάζεται από όλους, από το υπουργικό συμβούλιο μέχρι το νηπιαγωγείο”.

Προσπάθησα να βρω τι μπορεί να μαγείρευε και τι να έτρωγε ο μεγάλος σατιρικός, χωρίς όμως επιτυχία. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν ασχολήθηκε με την μαγειρική, αν και με τον δικό του ιδιαίτερο και μοναδικό τρόπο. Στα 1729 δημοσίευσε το (μεταφράζω τον τίτλο) “Μια ταπεινή πρόταση ωστε τα παιδιά των φτωχών να μη γίνονται βάρος στους γονείς και την πατρίδα τους κάνοντάς τα επωφελή στο κοινό”. Γνωστό απλά ως “A modest proposal”, πρόκειται για μια σάτιρα όπου με σκόπιμα ανατριχιαστικά επιχειρήματα ο Σούιφτ προτείνει πως για να ξεφύγουν από την φτώχεια οι Ιρλανδοί θα μπορούσαν να πουλάνε τα παιδιά τους στους πλούσιους για τροφή.

Στην Αγγλική λογοτεχνία, η έκφραση “a modest proposal” αναφέρεται γενικά στην απροκάλυπτη και ωμή σάτιρα αυτού του είδους και χρησιμοποιείται ως εξαιρετική εισαγωγή στην χρήση της επιχειρηματολογίας. Επιτρέψτε μου την (πρόχειρη) μετάφραση ορισμένων αποσπασμάτων:

“Το θέαμα των θηλυκών ζητιάνων που ακολουθούμενες από τρία και τέσσερα ή κι έξη παιδάκια γεμίζουν τους δρόμους και τις καλύβες, προκαλεί μελαγχολία σε όσους ταξιδεύουν στην μεγάλη αυτήν πόλη ή την χώρα (ΣΣ Ιρλανδία)… Πιστεύω πως όλοι συμφωνούμε πως αυτός ο καταπληκτικός αριθμός παιδιών στην αγκαλιά ή την πλάτη ή που τρέχουν πίσω από την μάνα τους, ή και τους πατεράδες τους, αποτελεί σοβαρό και πρόσθετο πρόβλημα στην τωρινή κακή κατάσταση του βασιλείου… και συνεπώς όποιος βρει μια έντιμη και φτηνή μέθοδο να κάνει τα παιδιά αυτά χρήσιμα στην Κοινοπολιτεία μας θα άξιζε να του ανεγείρουν άγαλμα ως σωτήρα του έθνους… Σ’ ό,τι με αφορά, αφού επί πολλά χρόνια έχω βασανίσει στο μυαλό μου το σημαντικό αυτό θέμα, θεωρώ τις μέχρι τώρα προτάσεις λαθεμένες… και τώρα θα παραθέσω ταπεινά τις δικές μου απόψεις: Ένας πολυμαθής Αμερικάνος φίλος με διαβεβαίωσε πως ένα μικρό υγιές και καλοθρεμμένο παιδάκι, ηλικίας ενός έτους, αποτελεί γευστικότατη και θρεπτική τροφή, είτε κοκκινιστό, ψητό ή βραστό και, προσθέτω, δεν υπάρχει αμφιβολία πως θα είναι εξ ίσου καλό ως φρικασέ ή ραγού. Βάζω λοιπόν στην κρίση σας τα παρακάτω: από τις 120.000 παιδάκια του είδους, όπως έχει υπολογιστεί, 20.000 μπορούν να κρατηθούν για αναπαραγωγή, όπου το ένα τέταρτο θα είναι αρσενικά, αναλογία δηλαδή μεγαλύτερη απ΄ότι επιτρέπουμε για κατσίκες και πρόβατα… Τα υπόλοιπα 100.000 μπορούν να προσφερθούν προς πώληση σε όλο το βασίλειο, σε άτομα κοινωνικής προβολής και με περιουσία, συμβουλεύοντας την μητέρα να τα θηλάσει καλά τον τελευταίο μήνα ώστε να γίνουν τρυφερά και παχουλά, κατάλληλα για ένα καλό τραπέζι. Ένα παιδάκι είναι αρκετό για δυο πιάτα σ’ ένα δείπνο με φίλους ή, αν η οικογένεια είναι μόνη, το μπρός και πίσω τέταρτο κάνει ένα αρκετά καλό φαγητό και, με λίγο αλάτι και πιπέρι, θα είναι θαυμάσιο βραστό την τέταρτη μέρα, ειδικά τον χειμώνα.

Εχω υπολογίσει πως, χοντρικά, ένα νεογέννητο ζυγίζει 5.5 κιλά και αν τραφεί σχετικά καλά στο τέλος του ηλιακού έτους θα ζυγίζει 10.800 κιλά. Βέβαια, τέτοιου είδους τροφή θα κοστίζει ακριβά και κατά συνέπεια θα προορίζεται για λόρδους και γαιοκτήμονες οι οποίοι, καθώς έχουν ήδη καταβροχθίσει τους γονείς, φαίνεται να έχουν αποχτήσει δικαιώματα και πάνω στα παιδιά…”

Εδώ, καλέ αναγνώστη, σε αφήνω κι αν σου πέσει στα χέρια το “A modest proposal”, διάβασέ το. Αξίζει τον κόπο με το παραπάνω.