Βαγγέλης Παυλίδης

Για την υγεία σας, προτείνεται επίσκεψη στο blog του 

24 Απριλίου 1719, μια μέρα σαν σήμερα πριν 296 χρόνια, κυκλοφορεί ο πρώτος τόμος του “Ροβινσώνα Κρούσου”- υπάρχει κανένας που, αν όχι να το έχει διαβάσει να μην έχει ακούσει για το βιβλίο αυτό;

Περισσότερος γνωστός για το έργο του αυτό ο Daniel Defoe υπήρξε ένας εξαιρετικά παραγωγικός συγγραφέας και δημοσιογράφος που έγραψε πάνω απο 500 νουβέλες, δοκίμια, ημερολόγια. Το Oxford Companion to English Literature τον χαραχτηρίζει ως “μαίτρ της πρόζας και του διηγήματος, με δημοσιογραφική περιέργεια και αγάπη για την ρεαλιστική λεπτομέρεια”.
Αυτά ίσως να σας είναι γνωστά. Παραθέτω όμως ένα δοκίμιό του που δημοσιεύτηκε το 1719, τον ίδιο χρόνο με τον ¨Ροβινσώνα”. Άγνωστο σε μένα μέχρι τώρα, το θεώρησα ενδιαφέρον και πρωτοποριακό για την εποχή του. Μακροσκελές για τον χώρο που διαθέτω, μετέφρασα απο το Αγγλικό πρωτότυπο τα πιο ενδιαφέροντα κομμάτια:

Η ΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

Δεδομένου οτι είμαστε μια πολιτισμένη και Χριστιανική χώρα,το θεωρούσα ανέκαθεν ως μία απο τις πιο βάρβαρες συνήθειες στον κόσμο το ότι αρνούμαστε στις γυναίκες τα πλεονεκτήματα της μόρφωσης. Κατηγορούμε κάθε μέρα το φύλλο αυτό για μωρία και αυθάδεια -ενώ είμαι βέβαιος πως αν είχαν την ίδια μόρφωση με μας θα ήταν λιγότερο ένοχες απο τους εαυτούς μας. Περνούν τα νειάτα τους μαθαίνοντας να κεντούν και να ράβουν ή να φτιάχνουν παιχνιδάκια και διακοσμητικά. Πράγματι, μαθαίνουν να διαβάζουν και ίσως να γράφουν το όνομά τους, μα μέχρι εκεί -μέχρι εκεί φτάνει η παιδεία μιας γυναίκας. Και θα ρωτούσα τον καθένα που κατηγορεί τις γυναίκες οτι δεν πολυκαταλαβαίνουν, τι θα ήταν ένα άνδρας (ένας τζέντλμαν εννοώ) που δεν θα μάθαινε περισσότερο απ’ αυτές;

… Η ψυχή είναι μέσα στο σώμα σαν ένα ακατέργαστο διαμάντι που πρέπει να γυαλιστεί αλλοιώς η λάμψη του δεν θα φανερωθεί ποτέ. Και είναι φανερό πως είναι η ορθολογιστική ψυχή που μας ξεχωρίζει απο τα κτήνη. Έτσι και η μόρφωση κάνει την διαφορά και κάνει μερικούς περισότερο κτηνώδεις απο άλλους. Αυτό είναι τόσο φανερο που δεν χρειάζεται απόδειξη. Γιατί λοιπόν να αρνούμαστε την μόρφωση στις γυναίκες; Τι βλέπουμε στην άγνοια ώστε να την θεωρούμε ως στολίδι για τις γυναίκες ή τι έχει κάνει η γυναίκα έτσι που να της στερούμε το προνόμιο της μόρφωσης; Πώς κατηγορούμε την γυναίκα για ελαφρότητα και μωρία όταν γι αυτό φταίει η ανθρώπινη συνήθεια που την εμπόδισε να γίνει σοφότερη;

ΟΙ ικανότητες των γυναικών πιστεύεται πως είναι ανώτερες και οι αισθήσεις τους οξύτερες απο των ανδρών και το τι είναι ικανές να κάνουν είναι φανερό απο τα παραδείγματα γυναικείας εξυπνάδας απο τα οποία έχουμε αρκετά στον καιρό μας….

….Αντικειμενικά, μια γυναίκα μορφωμένη και με καλούς τρόπους είναι το πιο θαυμαστό και πιο ευγενές πλάσμα που δημιούργησε ο Θεός, η δόξα του Δημιουργού της, το υπέρτατο δείγμα της αγάπης του για τον άνθρωπο. Και είναι το πιο ταπεινό και πρόστυχο δείγμα αχαριστίας το να στερούμε απο τις γυναίκες την πρέπουσα λάμψη που η μόρφωση προσδίδει στην φυσική ομορφιά του μυαλού τους.

Αυτό είναι μόνο ένα δοκίμιο πάνω στο θέμα. Και εννοώ τις Ευτυχισμένες Μέρες (εάν έλθουν ποτέ) που οι άνδρες θα είναι αρκετά σοφοί ώστε να το διορθώσουν.

Daniel Defoe 1719