Γιώργος Αρκουλής

Ακούγοντας πολύ ραδιόφωνο, θέλοντας και μη, καταγράφω πόσες φορές οι μάγκες (και οι μόρτισσες) παραγωγοί, ρίχνουν στον αέρα κάποιο από τα παλιά αριστουργηματικά τραγούδια της αληθινής μας κληρονομιάς και δεν ξεχωρίζω είδη. Δηλαδή αν ανήκει στα κλασικά, ελαφρά, λαϊκά ή ρεμπέτικα. Ένα καλό τραγούδι δεν μπορεί να αιχμαλωτιστεί σε ετικέτα και αφήστε τους ειδικούς να ζυγίζουν τις λίστες τους και να κάνουν τους υπολογισμούς τους, μοιράζοντας ετικέτες ή αφορισμούς…

Δυστυχώς, όλο και πιο σπάνια ακούγεται πια παλιό τραγούδι, και ας έχει αντέξει στο πέρασμα των δεκαετιών. Αλλωστε, η διαχρονική αξία του, φαίνεται από το πλήθος νέων τραγουδιστών, που το βάζουν στο πρόγραμμά τους ή το φρεσκάρουν με νέες εκτελέσεις σε CD και λοιπά άλμπουμ.

Ετσι, μπορώ να πω ότι αποτέλεσε για μένα μέγιστη έκπληξη ακούγοντας προχθές ένα τραγούδι του μεγάλου Γιάννη Παπαϊωάννου, σχεδόν ξεχασμένο, αλλά –παρά τα μπόλικα χroνάκια του- παραμένει φρέσκο, ζωντανό, συγκινητικό, συναρπαστικό, τόσο στη μουσική του όσο και τον στίχο.

Είναι η “Πειραιώτισσα”, δημιουργία κάπου στα μέσα της δεκαετίας του 1940, σε λόγια του υπέροχου Κώστα Μάνεση. Τραγούδι ήπιο και με γλύκα, που θα την ζήλευαν οι μετά τον σπουδαίο Μικρασιάτη προβεβλημένοι μάστορες της ελληνικής μουσικής.

Την πρώτη εκτέλεση είχε αναλάβει η Σωτηρία Μπέλλου και την πιο πρόσφατη η γεμάτη ταλέντο Φωτεινή Βελεσιώτου. Ενδιάμεσα, στο πλαίσιο της καταπληκτικής δουλειάς του Κώστα Φέρρη “Ονείρου Ελλάς”, το τραγούδησε η τσαχπίνα Αντζελα Ορφανού, κάποια στιγμή η πληθωρική Μαριώ, ενώ η Κατερίνα Κόρου, το είπε πολύ ωραία όταν συνεργάστηκε με την ιστορική “Αθηναϊκή Κομπανία”, με συνέπεια η “Πειραιώτισσα” ν’ αποτελεί το “άλλοθι” της δισκογραφικής της δουλειάς.

Αναρωτήθηκα: γιατί η “Πειραιώτισσα” των Παπαϊωάννου- Μάνεση να ακούγεται μια φορά στην…δεκαετία; Η μουσική της γλυκαίνει και γοητεύει την ψυχή. Ο στίχος, είναι τόσο απλός και μεστός που σου κόβει την ανάσα για όσα πολλά έχει να πει μέσα σε δώδεκα στίχους.

« Απ’ την ώρα στο λιμάνι
Που σε μπάνισα
Την καρδούλα μου κυρά μου
Την αφάνισα.

Σαν και σένα άλλη γυναίκα
Δεν εγνώρισα
Στην αγάπη πιο πλανεύτρα
Και πιο γόησσα.

Πειραιώτισσα το έχεις
Μες στο αίμα σου
Να τρελαίνονται οι άντρες
Μ’ ένα βλέμμα σου».

Ακούστε το, υπάρχει στο You Tube σε όλες τις εκτελέσεις που σημειώθηκαν παραπάνω. Και θα αντιληφθείτε πως είναι ένα ερωτικό τραγούδι σπαραγμού, με ελάχιστα ρεμπέτικα στοιχεία, που δεν προσβάλουν. Πιθανώς αυτό το τραγούδι ν’ αποτελεί αυτοβιογραφική στιγμή της σύντομης ζωής του Παπαϊωάννου. Ενός ελάχιστα τυχερού (δηλαδή ταλαιπωρημένου) αισθηματικά γίγαντα, που άφησε την τελευταία του πνοή σε αυτοκινητικό δυστύχημα, ένα ξημέρωμα του 1972 σε ηλικία μόλις 58 χρόνων.