Μαρία Καρχιλάκη 

Η είδηση για τη δολοφονία του Μπορίς Νεμτσόφ δεν έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία παρά τα όσα λέγονται και γράφονται. Ο Νεμτσόφ, εκ των ηγετών της φιλοδυτικής αντιπολίτευσης στη Ρωσία και πολέμιος του Βλαντιμίρ Πούτιν επί σειρά ετών, ενοχλούσε πολύ και το ήξερε. Εδώ κι ένα χρόνο ενοχλούσε ακόμη περισσότερο με τη σφοδρή κριτική του στο Κρεμλίνο για το ρόλο του στην Ουκρανική κρίση. Είχε μιλήσει με οικογένειες ρώσων στρατιωτών που είχαν σκοτωθεί πολεμώντας με τους αυτονομιστές κι ετοιμαζόταν να δημοσιοποιήσει την έρευνα του “Πούτιν και Ουκρανία” με αποκαλυπτικά στοιχεία, όπως είχε πει στον στενό του κύκλο, για το πως η Μόσχα εξοπλίζει τους αποσχιστές του Ντονμπάς. Πήγαινε τακτικά στο Κίεβο για να συναντήσει τον Ουκρανό Πρόεδρο Ποροσένκο και κάθε φορά κατακλυζόταν από απειλητικά μηνύματα στο FB και το twitter.

Μόλις μία εβδομάδα πριν από τη δολοφονία του, στις 21 Φλεβάρη 2015, ρώσοι διαδηλωτές του πατριωτικού κινήματος “αντι-Μεϊντάν” δεν αρκέστηκαν, σε πορεία που έκαναν στη Μόσχα, στα συνθήματα κατά του Κιέβου αλλά σήκωσαν πλακάτ με τη φωτογραφία του κι από πάνω τη φράση “Διοργανωτής του Μεϊντάν” -ως γνωστόν, “Μειντάν” έχει επικρατήσει να λέγεται η περσινή αιματηρή εξέγερση στην Ουκρανία (από την ομώνυμη πλατεία του Κιέβου απ’ όπου ξεκίνησε) η οποία είχε ως αποτέλεσμα την ανατροπή του φιλορωσικού στάτους κβο στη χώρα με την αποπομπή του Προέδρου Γιανουκόβιτς.

Πριν από ένα χρόνο, μεσούσης της εξέγερσης -πραξικόπημα κατά το Κρεμλίνο- στην Ουκρανία, ο Νεμτσόφ μαζί με άλλα στελέχη της αντιπολίτευσης εμφανίστηκαν ως “γυμνοί δαίμονες” σε τεράστιες διαφημιστικές πινακίδες σε διάφορα σημεία της Μόσχας.

Αλλά και στην Κριμαία, κατά τη διάρκεια της ρωσικής εισβολής, ο Νεμτσόφ είχε και πάλι την τιμητική του υποδεικνυόμενος μαζί με άλλους ως “πράκτορας δυτικής επιρροής” (δεύτερο τετράγωνο από αριστερά στη φωτογραφία).

Οι αναφορές σ’ εκείνον, σε πλείστα όσα ρωσικά μέσα ενημέρωσης ήταν του τύπου “πέμπτη φάλαγγα” και “άνθρωπος των Δυτικών“, ενώ δεκάδες βίντεο στο YouTube τον εμφάνιζαν να συνωμοτεί κατά της Ρωσίας, να είναι καταγεγραμμένος στο payroll της CIA, ενώ υπερτόνιζαν, με υποτιμητικά σχόλια, την εβραϊκή καταγωγή του. Είχε θορυβηθεί αρκετά και το είχε πει σε φίλους του. Είχε περάσει τους καλοκαιρινούς μήνες στο Ισραήλ, γιατί εκτιμούσε ότι αν έμενε στη Ρωσία κινδύνευε να συλληφθεί. Για πρώτη φορά δημοσιοποίησε τις ανησυχίες για τη ζωή του πριν από δύο εβδομάδες, όταν, ερωτηθείς από δημοσιογράφο αν φοβάται ότι ο Πούτιν μπορεί να τον σκοτώσει, απάντησε “Ξέρετε…ναι. Λιγάκι“.

ΚΡΕΜΛΙΝΟ

Το Κρεμλίνο από την πρώτη στιγμή χαρακτήρισε τη δολοφονία του “προβοκάτσια“. Μάλιστα, τo κανάλι LifeNews που απηχεί τις απόψεις του, μετέδωσε ότι οι Αρχές εξετάζουν τρία πιθανά σενάρια: 1. πράξη εκδίκησης από τη φίλη του λόγω της πίεσης που της ασκούσε να υποβληθεί σε έκτρωση, 2. πράξη σπίλωσης του Κρεμλίνου, 3. κάτι που θα μπορούσε να σχετίζεται με χρήματα που έπαιρνε από συμμάχους του από το εξωτερικό. Η Επιτροπή που ερευνά τη δολοφονία του, ανακοίνωσε ότι εξετάζει την πιθανότητα ο Νεμτσόφ να “θυσιάστηκε” από τους ομοϊδεάτες του για να ενισχυθεί το ρεύμα συμπάθειας προς τη φιλοδυτική αντιπολίτευση. Σε άρθρο γνώμης στη ρωσική έκδοση της Πράβντα, επισημαίνεται πως “ο Πούτιν με τη δημοφιλία του στο 85% δεν κερδίζει κάτι δολοφονώντας τους αντιπάλους του” ενώ, “η πιθανότητα ανάμειξης της CIA, των συμμάχων και των ανδρεικέλων της είναι πάνω από 90%“.

ΦΙΛΟΔΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗ

Ακόμη κι αν κάποιο απ’ αυτά τα σενάρια αποδειχθεί πραγματικότητα, δεν υπάρχει περίπτωση η φιλοδυτική αντιπολίτευση στη Ρωσία να δεχτεί μια τέτοια αλήθεια. Για τους ηγέτες, τους ακτιβιστές και τους συμπαθούντες της, την ευθύνη για τη δολοφονία του Νεμτσόφ φέρουν σε κάθε περίπτωση “αυτοί” -με τον όρο “αυτοί, η αντιπολίτευση αναφέρεται, κατά κανόνα, στο Κρεμλίνο. Η μόνη διαφοροποίηση έγκειται στο αν 1. η εντολή ήρθε απευθείας από το Κρεμλίνο, 2. πρόκειται για μεμονωμένη πράξη εκδίκησης ρώσου πολέμαρχου που εμπλέκεται στον πόλεμο στην Ανατολική Ουκρανία, 3. ο δολοφόνος/οι επηρεάστηκε/αν από το κλίμα μίσους που καλλιεργήθηκε εναντίον του Νεμτσόφ από τη ρωσική κυβέρνηση. Οι περισσότεροι -και όχι μόνο εντός Ρωσίας- συγκλίνουν στην τρίτη εκδοχή. Χαρακτηριστικά είναι αυτά τα τουίτ:

Μαξίμ Κατζ – ακτιβιστής αντιπολίτευσης

@max_katz: Ο Πούτιν είναι υπεύθυνος. Αν έδωσε τη διαταγή, είναι ένοχος. Ακόμη όμως κι αν δεν την έδωσε υποδαύλισε το μίσος, την υστερία και την οργή.

Γκάρι Κασπάροφ – ηγετικό στέλεχος φιλοδυτικής αντιπολίτευσης – παγκόσμιος πρωταθλητής στο σκάκι

@Kasparov63: το θέμα δεν είναι αν ο Πούτιν έδωσε την εντολή. Είναι η δικτατορία του Πούτιν. Η προπαγάνδα του επί 24ώρου βάσεως περί εχθρών του κράτους.

Μάικλ ΜακΦάουλ – πρώην πρέσβης ΗΠΑ στη Μόσχα

@McFaul: Μαθαίνεις τους ανθρώπους να μισούν. Τους ενθαρρύνεις να μισούν. Τους περνάς μηνύματα μίσους. Κι εντέλει κάνουν μισητά πράγματα.

 Κέβιν Ρόθροκ – αρθρογράφος @GlobalVoices

@KevinRothrock: πόσο πίστευαν ότι θα πορεύονταν έτσι δίχως

κάποιος ν’ αρπάξει ένα όπλο;

Κοινή πεποίθηση στους κόλπους της ρωσικής φιλοδυτικής αντιπολίτευσης είναι ότι η δολοφονία του Νεμτσόφ δεν θα διαλευκανθεί. Στην καλύτερη περίπτωση, λένε, θα γίνει ότι και στην περίπτωση της δολοφονημένης δημοσιογράφου, επίσης σφοδρής πολέμιου του Πούτιν, Άννα Πολιτκόφσκαγια: θα συλληφθεί ο εκτελεστής ενώ ο ιθύνων νους θα παραμείνει στη σκιά. Αρκετοί, μεταφράζουν τη δολοφονία του ως “μήνυμα” σε όσους βρίσκονται απέναντι από την κυβέρνηση και πιθανολογούν ότι ίσως έχει συνέχεια∙ ή, όπως το θέτει, η δημοσιογράφος, φίλη χρόνων του Νεμτσόφ, Ευγενία Άλμπατς, “άρχισε η εποχή του κυνηγιού“.

ΒΙΝΤΕΟ ΜΕ ΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ ΤΟΥ ΝΕΜΤΣΟΦ

Το βίντεο από τις κάμερες ασφαλείας με τις τελευταίες στιγμές του Νεμτσόφ, μόλις 200 μέτρα από το Κρεμλίνο, που δημοσιοποίησε το κανάλι TVTsentr, ιδιοκτησίας Δήμου Μόσχας, δείχνει, αν μη τι άλλο, οργανωμένο σχέδιο δολοφονικής επίθεσης.

Το θύμα και η νεαρή φίλη του, το 23χρονο μοντέλο από την Ουκρανία, Άννα Ντουρίτσκαγια, με την οποία ο Νεμτσόφ είχε δεσμό τα τελευταία τρία χρόνια, περπατούν στη μεγάλη πέτρινη γέφυρα πάνω από τον ποταμό Μόσχοβα. Ένα άτομο τους ακολουθεί σε αρκετή απόσταση. Περιέργως πως, το άτομο αυτό εξαφανίζεται με το που περνά από δίπλα του ένα όχημα, κατά πάσα πιθανότητα εκχιονιστικό. Το “εκχιονιστικό” φτάνει στον Νεμτσόφ και τη φίλη του κρύβοντάς τους, ταυτοχρόνως, από τις κάμερες ασφαλείας. Τότε, ακριβώς, ο Μπορίς Νεμτσόφ δολοφονείται. Αμέσως μετά, ένα άτομο διακρίνεται να τρέχει προς ένα ΙΧ που σταματά και το παραλαμβάνει. Είναι, άραγε, ο δολοφόνος το πρόσωπο που τους ακολουθούσε σε απόσταση ασφαλείας; Μήπως η εξαφάνισή του έχει να κάνει με το ότι ανέβηκε στο ειδικό σκαλάκι στην πίσω δεξιά πλευρά του “εκχιονιστικού” που κάλυψε τον Νεμτσόφ και τη φίλη του; Αν έτσι έχουν τα πράγματα, το “εκχιονιστικό” (παρότι δεν χιόνιζε εκείνο το βράδυ στη Μόσχα!) είναι κομμάτι του δολοφονικού σχεδίου. Αυτό, και όλα τα προηγούμενα, υπαινίσσεται ο μπλόγκερ @DaveyPetros μετά από ανάλυση που έκανε στο επίμαχο βίντεο, με τη βοήθεια και του Google earth.

ο κόκκινος κύκλος δείχνει το σημείο της δολοφονίας

από την ανάλυση του βίντεο προκύπτει ότι το “εκχιονιστικό” ακολούθησε την πορεία που δείχνει η κόκκινη γραμμή

το “εκχιονιστικό” περιμένει πίσω από ένα φορτηγό στο σημείο που δείχνει ο κόκκινος κύκλος πριν βγει στη γέφυρα

το ΙΧ στο οποίο επιβιβάστηκε το άτομο που τρέχει ήρθε από την κατεύθυνση που δείχνει η κόκκινη γραμμή

το ΙΧ ενδεχομένως περίμενε στο πάρκινγκ που δείχνει ο κίτρινος κύκλος έτσι ώστε να φτάσει τη σωστή στιγμή στο σημείο της δολοφονίας

ο κόκκινος κύκλος δείχνει ένα άτομο να περπατά πίσω από τον Νεμτσόφ ενώ πλησιάζει το “εκχιονιστικό” και με το που περνά από δίπλα του το πρόσωπο αυτό εξαφανίζεται

το “εκχιονιστικό” θα μπορούσε να είναι αυτού του τύπου και ο δράστης να έχει ανεβεί στο σκαλάκι που δείχνει ο μεγάλος κόκκινος κύκλος και να κρατιέται από τη λαβή που δείχνει ο μικρός κόκκινος κύκλος

Τραγική ειρωνεία: η πολυκατοικία που έμενε ο Νεμτσόφ φαινόταν από τη γέφυρα που δολοφονήθηκε∙ ή, όπως εύστοχα εκφράζει με πικρία η δημοσιογράφος, στέλεχος της φιλοδυτικής αντιπολίτευσης στη Ρωσία και στενή φίλη του Νεμτσόφ, Όλγα Ρομάνοβα, “επί χρόνια έβλεπε από το παράθυρό του το σημείο που θα τον εκτελούσαν“.