Δρ Θάνος Ασκητής,

Καθηγητής Ψυχιατρικής EUC

Πρόεδρος Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας

Το καλοκαίρι είναι εδώ, φέρνοντας μαζί του ηλιόλουστα, ζεστά πρωινά, ζωηρές σκέψεις για βραδινές περιπλανήσεις, γνώριμες μυρωδιές και μια ανεβασμένη διάθεση που υπόσχεται νέες εμπειρίες και χαμόγελα! Μαζί με το καλοκαίρι και ο ήλιος, που όσο δυνατός και να είναι, αποτελεί έμπνευση για σύντομες αποδράσεις από την καθημερινότητα, ζωντανεύοντας τα χρώματα… από το φιλμ της ζωής μας!

Το περισσότερο φως κατά τη διάρκεια της μέρας στους καλοκαιρινούς μήνες, φέρνει και πρακτικές αλλαγές στο πρόγραμμα του ύπνου και της διατροφής μας, αλλά και στην σεξουαλική μας διάθεση, η οποία αφυπνίζεται αισθητηριακά και ζητάει περισσότερη επαφή και επικοινωνία (φλερτ-γνωριμίες).

Η σημασία του ήλιου στην ανθρώπινη ζωή, ήταν γνωστή από τα αρχαία χρόνια.

Ανά τους αιώνες ο ήλιος ,ως πηγή ζωής, λατρεύτηκε από πολλές θρησκείες καιπολιτισμούς σε όλο τον κόσμο. Επιπρόσθετα, είχε ταυτιστεί με την ευημερία και συσχετίστηκε με το δίπολο φως (ημέρα)-σκοτάδι (νύχτα) και αυτόματα με τη ζωή και το θάνατο. Στην αρχαία Ελλάδα, του είχαναποδοθεί θεϊκές ιδιότητες και η λατρεία του «αποτυπωνόταν» σε αγάλματα και γραπτές αναφορές (ο Όμηρος μιλά για τον ηλιακό τιτάνα Υπερίωνα και τον Απόλλωνα ως θεό του ήλιου).

Μεταβαίνοντας στο σήμερα, οι σύγχρονες επιστημονικές έρευνες που μελετούν το ανθρώπινο βιολογικό μας ρολόι, παρουσιάζουν τις ευεργετικές ιδιότητες του ήλιου, μαζί με τον ύπνο και την τροφή, τόσο στην σωματική όσο και στην ψυχική υγεία (κιρκάδιοι ρυθμοί και ψυχοσωματική λειτουργία).

Ο ήλιος αποτελεί την κύρια πηγή της βιταμίνης D, η οποία είναι πολύτιμη για τον ανθρώπινο οργανισμό και παράγεται όταν οι ηλιακές ακτίνες ακουμπήσουν το δέρμα μας. Το πλεόνασμα αυτής της βιταμίνης αποθηκεύεται στο λιπώδη ιστό για μελλοντική χρήση αλλά δεν επαρκεί για όλο το χρόνο μιας και κατά την χειμερινή περίοδο, δεν λαμβάνουμε επαρκείς ποσότητες ηλιακής ακτινοβολίας. Όσο ισορροπημένη και να είναι η διατροφή μας δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ποσότητα και ποιότητα βιταμίνης D που λαμβάνουμε από τον ήλιο. Για αυτό το λόγο και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προτείνει την καθημερινή έκθεση του προσώπου και των χεριών μας στον ήλιο 15-30 λεπτά (ανάλογα την εποχή). Η έλλειψή της συγκεκριμένης βιταμίνης, έχει συνδεθεί με ασθένειες όπως οστεοπόρωση, διαβήτης, υπέρταση, προβλήματα στο καρδιαγγειακό σύστημα, χαμηλή λίμπιντο, αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού ακόμη και με μορφές καρκίνου.

Η έλλειψηβιταμίνης D φαίνεται όμως, να εμπλέκεται και σε σεξουαλικής φύσεως δυσλειτουργίες! Σε μια πρόσφατη μελέτη από το American Heart Association, με δείγμα 3.486 άνδρες, ηλικίας άνω των 20 ετών, βρέθηκε πως τα άτομα που είχαν πρόβλημα με τη στύση τους εξαιτίας οργανικών παθήσεων (καρδιαγγειακά προβλήματα) είχαν χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης D. Επίσης όσο πιο χαμηλότερα ήταν τα επίπεδα, τόσο μεγαλύτερο ήταν το στυτικό πρόβλημα.

Τα ευρήματα αυτά είχε υποστηρίξει αναλυτικότερα και μια έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Sexual Medicine, παρουσιάζοντας πως η στυτική δυσλειτουργία συνδέεται με την έλλειψη της συγκεκριμένης βιταμίνης, μέσω του ενδοθηλιακού μηχανισμού. Οι επιστήμονες παρουσίασαν μια ισχυρή συσχέτιση μεταξύ έλλειψης βιταμίνης D και αγγειακής αιτιολογίας στυτικής διαταραχής. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα χαμηλά επίπεδα της βιταμίνης D, διαταράσσουν τις οδούς του νιτρικού οξειδίου του αζώτου (ΝΟ), που είναι υπεύθυνο για τη διατήρηση της υγιούς αγγειακής λειτουργίας. Επιπλέον τα χαμηλά επίπεδα της βιταμίνης αυτής, επηρεάζουν γονίδια που εμπλέκονται στην ενδοθηλιακό σύστημα, μέσω εμφάνισης δυσλειτουργιών στους ενδοθηλιακούς υποδοχείς που ενισχύουν την απελευθέρωση του ΝΟ.Πώς συνδέεται όμως με δυσλειτουργίες στη στύση του άνδρα; Η παραγωγή του ΝΟ, εμπλέκεται στον μηχανισμό για την χαλάρωση των σηραγγωδών σωμάτων του πέους, ώστε να υπάρξει εισροή αίματος και να επιτευχθεί η στύση. Επομένως, η έλλειψη της βιταμίνης επιδρά στους μηχανισμούς που εμπλέκονται στη φάση διέγερσης στον άνδρα. Η έρευνα αυτή, σημειώνει επίσης πως τα μειωμένα επίπεδα βιταμίνης D, αποτελούν προγνωστικό παράγοντα για εμφάνιση καρδιαγγειακών προβλημάτων και μελλοντικών σεξουαλικών δυσλειτουργιών.

Η συγκεκριμένη όμως βιταμίνη, φαίνεται να συσχετίζεται και με την σεξουαλική επιθυμία (libido), η οποία τους καλοκαιρινούς μήνες αυξάνεται. Με ποιο τρόπο όμως; Στον άνδρα η μειωμένη ερωτική επιθυμία οφείλεται κατά κύριο λόγο σε χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης. Σύμφωνα με έρευνα, 382 ατόμων, η βιταμίνη D φάνηκε να επηρεάζει τα συνολικά επίπεδα τεστοστερόνης. Οι συμμετέχοντες με μειωμένα επίπεδα τεστοστερόνης και SHBG (ορμόνη που σχετίζεται με την σεξουαλική επιθυμία), βρέθηκαν να έχουν χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D. Επιπλέον, η χορήγηση της συγκεκριμένης βιταμίνης, σε άτομα με υπογοναδισμό, φάνηκε να έχει ισχυρό αποτέλεσμα, αυξάνοντας τα επίπεδα τεστοστερόνης. Οι επιστήμονες εξετάζουν το ενδεχόμενο της χορήγησης αυτού του τύπου βιταμίνης ως εναλλακτικό τρόπο της θεραπείας με τεστοστερόνη, αποφεύγοντας έτσι πιθανές παρενέργειες.

Συνοψίζοντας, φαίνεται πως οι ευεργετικές ιδιότητες του ήλιου δεν σταματούν στην ενίσχυση της διάθεσής μας (αυξάνει τα επίπεδα σεροτονίνης) και στην θωράκιση του οργανισμού από παθήσεις αλλά επηρεάζουν τους μηχανισμούς που εμπλέκονται στην ομαλή σεξουαλική λειτουργία. Η ανεπάρκεια ή απουσία βιταμίνης D συναντάται συχνότερα σε άτομα των βόρειων χωρών (μειωμένη έκθεση σε ήλιο), σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας και σε αυτούς που δουλεύουν σε κλειστούς χώρους εργασίας. Παρόλα αυτά, η έκθεση στον ήλιο θα πρέπει να είναι ελεγχόμενη, ειδικά στην χώρα μας όπου η ηλιακή ακτινοβολία μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες (καρκίνος του δέρματος).

Έτσι λοιπόν η καλοκαιρινή ξαπλώστρα, μπορεί να έχει ενοχοποιηθεί αρκετά για την αρνητική επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας, φαίνεται όμως ότι για μικρό χρονικό διάστημα και με την απαραίτητη αντηλιακή προστασία κάνει καλό και βοηθάει αρκετά τόσο στην ψυχική όσο και στη σωματική μας ευεξία. Εξάλλου, απορία δημιουργεί η διαπίστωση στη χώρα μας, πως όλο και περισσότεροι άνθρωποι εμφανίζουν στις εξετάσεις τους χαμηλά επίπεδα βιταμίνης Dκαι αναζητούν συμπληρώματα D3, για να διορθώσουν την υποβιταμίνωση. Αυτό δείχνει ότι στη χώρα του ήλιου δεν τα πάμε καλά με τη βιταμίνη D και πιθανά να χρειαζόμαστε να την ελέγχουμε κατά τακτά χρονικά διαστήματα.

Γενικά ο τρόπος ζωής μας, η διατροφή μας, η έλλειψη άσκησης φαίνεται ότι συσχετίζεται η δράση της βιταμίνης D, που πολλές σύγχρονες μελέτες την φέρνουν στο προσκήνιο ως σημαντική και αναγκαία για την καθημερινή μας ευεξία…

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.  

The article expresses the views of the author

iPorta.gr