Το νέο βιβλίο του Διονύση Χαριτόπουλου (με το οποίο ολοκληρώνεται  η πειραϊκή τριλογία του εν λόγω συγγραφέα), είναι αλήθεια ότι ξαφνιάζει όσους δεν έτυχε ποτέ να (περ)πατήσουν τα σοκάκια του παλιού Πειραιά ή ν’ ακούσουν αυθεντικές περιγραφές μαγκιάς, πουτανιάς και πολλών –μα πάρα πολλών- κύκλων αίματος. Θα έλεγε κάποιος ότι το νέο βιβλίο «Πειραιάς βαθύς» είναι μια ‘πινακοθήκη αιματηρών συμβάντων’ κυρίως γύρω από τις πικάντικες ιστορίες της Τρούμπας, πριν βέβαια εμφανιστεί ο χουντικός δήμαρχος  Σκυλίτσης και…αγιοποιήσει την εμπορικότερη γειτονιά του Λιμανιού (για να μην πω ολόκληρης της χώρας), διώχνοντας σε μια νύχτα πουτάνες, νταβατζήδες, λαθρέμπορους, «μερακλήδες», χασικλήδες  και χασισέμπορους.  Και είναι ν’ απορεί κάποιος για το τρίτο μέρος της θεωρούμενης τριλογίας για τον Πειραιά των δεκαετιών  αμέσως μετά τον τελευταίο πόλεμο,  που δίνουν το υλικό στον έμπειρο συγγραφέα, αλλά ας τα πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Στο πρώτο μέρος («Εκ Πειραιώς», εκδόσεις ‘Τόπος’ 2012)  ο Χαριτόπουλος κέντησε μια υπέροχη τοιχογραφία του Πειραιά της περιόδου 1947-1967, φτιάχνοντας ένα βιβλίο πολύ δυνατό που έκανε σπουδαία καριέρα στους πάγκους των βιβλιοπωλείων. Στο δεύτερο έργο του («Πειραιώτες», εκδόσεις ‘Τόπος’ 2016) με υλικό που αφορά και πάλι εκείνη την καυτή  εικοσαετία, φάνηκε ότι Χαριτόπουλος θα περιγράψει με τρυφερότητα τους πρωταγωνιστές, αφήνοντας στην άκρη ίχνη από αυτοβιογραφικά στοιχεία (που εύρισκες μπόλικα στον πρώτο του τόμο). Να θυμίσω ότι οι «Πειραιώτες» ξεκινούν με εικόνες δυνατής λογοτεχνίας, καθώς περιγράφει τους λιμενεργάτες και τους παρατρεχάμενους και τους βαρκάρηδες να παρακολουθούν  με μεγάλη αγωνία και θαυμασμό τα τσαλίμια και τις χορευτικές φιγούρες μιας μικρής φώκιας, η οποία, άγνωστο πως, είχε εμφανιστεί στη μέση  του λιμανιού για να δώσει μια μαγική παράσταση πριν βυθιστεί στα βρώμικα νερά και εξαφανιστεί για πάντα από τα μάτια των θεατών.

Και στο τρίτο βιβλίο του, ο ΔΧ στηρίζεται σε αληθινά γεγονότα όπως προέκυψαν και καταγράφηκαν στα δελτία συμβάντων της Αστυνομίας αλλά και στα δημοσιεύματα των εφημερίδων. Αυτή τη φορά ψάχνεις «με το κερί» μέσα στις 230 σελίδες να ανακαλύψεις κάποιο ίχνος τρυφερότητας, που δεν υπάρχει, πέρα από μικρή δόση που προσφέρει «έμπειρη πουτάνα», ειδική να μεταχειρίζεται τους έφηβους που έρχονται στο «σπίτι» για πρώτη φορά. Πρόκειται για ένα αφηγηματικά σκληροτράχηλο σπονδυλωτό μυθιστόρημα, το οποίο όμως φαίνεται να σέβεται τον σκοπό τους. Ο Χαριτόπουλος βύθισε την πένα του στο αίμα για να φτιάξει τις καταπληκτικές ιστορίες του, με πολύ σκληρό τρόπο, αλλά ποιος μπορεί να υποστηρίξει πως η ίδια η ζωή εκείνης της περιόδου δεν ήταν υπερβολικά σκληρή; Από αυτή την άποψη ο Χαριτόπουλος (που έχει ήδη συμπληρώσει τέσσερις δεκαετίες ως συγγραφέας) πέτυχε. Ο «Πειραιάς βαθύς» διαβάζεται απνευστί. Κι’ αυτό γιατί από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα κρατάει τον αναγνώστη σε διέγερση που τον «σπρώχνει» με μανία να φτάσει στο…οπισθόφυλλο.

Σε τελευταία ανάλυση, το νέο βιβλίο του ΔΧ μπορεί να μην είναι το κορυφαίο της «πειραϊκής τριλογίας» του, όμως και μόνο από το γεγονός ότι είναι σήμερα ο ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ γραφιάς που ασχολείται με τον Πειραιά, αξίζει το χειροκρότημά μας. Μετά τον αείμνηστο Κώστα Μουρσελά, θεωρώ πως ο Χαριτόπουλος ζει την συγγραφική μοναξιά του (σε αντίθεση με την λογοτεχνική Θεσσαλονίκη, η οποία απολαμβάνει πλήθος καλών πεζογράφων – από τον Σκαμπαρδώνη και τον μάγκα Κοροβίνη, ως την Νικολαϊδου και κάποιους νεότερους οι οποίοι ήδη έχουν εμφανιστεί και βάζουν καλή υποθήκη καριέρας).

«Πειραιάς βαθύς» Εκδόσεις ‘Τόπος’ , Οκτώβριος 2018, σελ. 230

Γιώργος Αρκουλής

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.

The article expresses the views of the author

iPorta.gr