Πολλές φορές αναρωτήθηκα πώς πρέπει να κατασκευαστεί ένα μήνυμα. Όχι, ένα οποιοδήποτε μήνυμα, αλλά ένα κοινωνικό μήνυμα που προβάλετε ως τηλεοπτικό σποτ στην τηλεόραση. Τι πρέπει να περιέχει και που πρέπει να στοχεύει, έτσι ώστε να αποτελέσει έναυσμα στο να αλλάξει μία συμπεριφορά. Γνωρίζουμε ότι η δύναμη της τηλεόρασης είναι τεράστια στο να επηρεάζει ένα κοινό. Και ειδικότερα όταν τα μηνύματα είναι επαναλαμβανόμενα. Είναι αρκετό όμως ένα μήνυμα; Και είναι αρκετό όταν το μήνυμα που προβάλετε έχει να κάνει με μία συμπεριφορά όπως πχ την οδήγηση αυτοκινήτου φορώντας ζώνη ασφαλείας;

Αφορμή για τον παραπάνω προβληματισμό ήταν ένα τηλεοπτικό σποτ που προβάλεται τον τελευταίο καιρό στους τηλεοπτικούς δέκτες και αναφέρεται στην σεξουαλική αγωγή. Πιο συγκεκριμένα το μήνυμα που προβάλεται αναφέρεται στη χρήση προφυλακτικού κατά την σεξουαλική πράξη και πώς αυτό μπορεί να προφυλάξει από το AIDS.

Η πρώτη μου σκέψη όταν πρώτο είδα αυτό το διαφημιστικό ήταν να αναρωτηθώ τι μήνα έχουμε. Έχουμε συνηθίσει αυτά τα σποτ να παίζονται την πρώτη μέρα του Δεκέμβρη με αφορμή την παγκόσμια ημέρα κατά του AIDS. Χάρηκα λοιπόν πολύ, όταν είδα ότι υπάρχουν προσπάθειες από αρμόδιες υπηρεσίες να ευαισθητοποιήσουν ομάδες και σε άσχετες περιόδους. Είναι πολύ ευχάριστο και προφανώς (ας μην τρέχω και πολύ) μία προσπάθεια που αξίζει να διαγνωσθεί ως θετική από μέρους των υπευθύνων.

Η δεύτερη σκέψη ήρθε αυτόματα…. Φτάνει αυτό το μήνυμα για να επηρεάσει το κοινό θετικά ως προς τη χρήση του προφυλακτικού κατά τη σεξουαλική πράξη; Και για να το γενικεύσουμε και λίγο παραπάνω… Φτάνει ένα μήνυμα για να αλλάξουμε συμπεριφορά ή χρειάζεται και κάτι άλλο; Κάτι πιο δυνατό και πιο χρονοβόρο ίσως; Που σίγουρα όμως θα έχει θετικό αντίκτυπο;

Ίσως δεν είναι αρκετό ένα μήνυμα. Μάλλον δεν είναι αρκετό από μόνο του. Είναι ένα πρώτο βήμα φυσικά, που μέχρι σήμερα είχε πιο περιορισμένο ρόλο στην καθημερινότητα μας. Και θα χαρούμε να δούμε κι άλλες τέτοιες προσπάθειες.

Για σκεφτείτε όμως, πόσο διαφορετική θα ήταν μία γενιά παιδιών, αν μεγάλωνε ξέροντας πως η ζώνη ασφαλείας είναι κάτι δεδομένο στην καθημερινότητα τους όταν χρησιμοποιούν αυτοκίνητο ακόμα και ως συνεπιβάτες. Αν μεγάλωναν βλέποντας τη ζώνη ασφαλείας ως προστασία και όχι σαν το απαγορευμένο που πρέπει να φορέσουν για μην τους γράψει η αστυνομία. Αν η πρώτη κίνηση από τους γονείς την ώρα που θα επιβιβαστούν στο αυτοκίνητο ήταν να βάλουν ζώνη. Και στη συνέχεια να προτρέψουν και τα παιδιά τους να κάνουν το ίδιο. Αυτή η εικόνα ίσως είχε και μάλλον έχει μεγαλύτερη δύναμη. Για την επόμενη γενιά θα ήταν πιο δεδομένη από δεδομένη αυτή η συμπεριφορά.

Το παραπάνω παράδειγμα θα μπορούσαμε να το γενικεύσουμε σε πολλές συμπεριφορές της καθημερινότητας μας. Είναι θέμα κοινωνικής παιδείας όλα αυτά τα παραδείγματα. Και η κοινωνική παιδεία είναι ευθύνη όλων μας. Δεν φτάνει μόνο η κοινωνία, δεν φτάνει μόνο η οικογένεια, είμαστε όλοι υπεύθυνοι. Όλοι μαζί μπορούμε να χτίσουμε όχι την τέλεια κοινωνία. Αλλά μία πιο ασφαλή κοινωνία για όλους μας.

Αναστασία Φωκά