Όχι, δεν αναφέρομαι στο γνωστό έργο της κυρίας Καρυστιάνη, ούτε στην κινηματογραφική του απόδοση από τον μεγάλο μας σκηνοθέτη Παντελή Βούλγαρη. Αναφέρομαι στο νησί της Ύδρας, που τον καιρό της Επανάστασης του 1821 είχε αποκτήσει αυτή την ονομασία, λόγω του μεγάλου πλούτου που ήταν συγκεντρωμένος στα εδάφη του.

Η Ύδρα εκείνων των χρόνων, με 30.000 κατοίκους, ήταν από τα πιο πυκνοκατοικημένα νησιά μας και κατοικία των πλουσιότερων οικογενειών. Το σύνολο των ναυτικών της υπολογίζεται στις 6.000 άνδρες, είχε 100 καράβια με 2000 κανόνια- δηλαδή διέθετε τον μισό ελληνικό στόλο.

Οι Υδραίοι, που έφτιαχναν τα καράβια τους στην Ιταλία, συγκέντρωσαν μεγάλο πλούτο και εξαγόρασαν το δικαίωμα να εκλέγουν ελεύθερα τον διοικητή τους. Ο πλούτος ανήκε, φυσικά, σε ελάχιστους καραβοκύρηδες, ανάμεσα στους οποίους ήταν ο Λάζαρος και Γιώργος Κουντουριώτης, ο Τομπάζης, ο Μιαούλης και ο Ορλάνδος. Πρώτοι των πρώτων, οι Κουντουριώτες με 8 καράβια και μεγάλα εισοδήματα. Υποστηρίζεται ότι είχαν αρβανίτικη καταγωγή και ότι ο πρόγονός τους Χατζή-Γιώργης Ζέρβας, γεννημένος στα Κούντουρα των Μεγάρων πήγε στην Ύδρα. Το όνομα της οικογένειας, επομένως, προέρχεται από τα Κούντουρα- ένα συνηθισμένο για την εποχή παρατσούκλι.

Το εμπόριο, οι πειρατείες, το σπάσιμο των αποκλεισμών διαφόρων λιμανιών και τα λάφυρα που ο πλοιοκτήτης μοίραζε και στο πλήρωμα, ήταν οι πηγές των αγαθών και των εισοδημάτων που μόνο η Ύδρα κατείχε. Η Ύδρα είχε σπίτια με μαρμάρινα πατώματα, αλάβαστρα, μωσαϊκά, έπιπλα από Δύση και Ανατολή και ένα σωρό πολυτέλειες, άγνωστες και ασύλληπτες στην πλειονότητα του σκλαβωμένου ελληνισμού.

Όλος αυτός ο πλούτος και η δύναμη που απέρρεε, έφεραν μαζί τους την έπαρση και οι άρχοντες πίστεψαν ότι με το χρήμα μπορούσαν να κάνουν τα πάντα. Έγιναν αλαζόνες, φιλοχρήματοι και αφιλόξενοι. Δεν συμπαθούσαν τους στεριανούς και περισσότερο από όλους τους Μοραϊτες. Η μεγάλη αυτή κόντρα κορυφώθηκε όταν ο Γιώργος Κουντουριώτης έγινε αρχηγός της Κυβέρνησης του επαναστατημένου Γένους, χάρη στα πλούτη του, και προσπάθησε να εξουδετερώσει τους φυσικούς αρχηγούς του Μοριά, έχοντας πλάι του τον Κωλέττη και τον Μαυροκορδάτο.

Στην Ύδρα δεν υπήρχε ούτε ένας Τούρκος. Οι Υδραίοι πλήρωναν στην Πύλη έναν ετήσιο φόρο και έστελναν έναν αριθμό ναυτών για τις ανάγκες του τούρκικου ναυτικού.

Ουσιαστικός Κυβερνήτης ήταν ο Λάζαρος Κουντουριώτης, στον οποίο υπάκουε ακόμη και ο Πρόεδρος αδελφός του!

Να, τι γράφει ο Πιερ Λεμπράν, Γάλλος ποιητής και θεατρικός συγγραφέας που επισκέφθηκε την Ύδρα στα 1820:

«Οι επισκέπτες, αφού χαιρετήσουν με το χέρι στην καρδιά, κάθονται. Ο οικοδεσπότης καλεί πλάι του εκείνους που θέλει να τιμήσει ιδιαίτερα και οι λοιποί βολεύονται μακρύτερα. Αρχίζουν τα τραταρίσματα. Γλυκό τριαντάφυλλο και ποτήρια με νερό. Ένας υπηρέτης προσφέρει τσιμπούκια. Ακολουθεί ο καφές. Μερικοί τρώνε το γλυκό, πίνουν τον καφέ, καπνίζουν και φεύγουν χωρίς να ανοίξουν διόλου το στόμα τους. Ακόμη κι αν επισκεφθείς το σπίτι δέκα φορές την ίδια μέρα, η καθιερωμένη αυτή τελετουργία επαναλαμβάνεται.

Οι γυναίκες είναι τελείως παραμερισμένες. Τα τουρκικά ήθη, όσο αφορά τις γυναίκες, κυριαρχούν στην Ύδρα περισσότερο από ότι σε κάθε άλλη ελληνική περιοχή. Οι Υδραίες ζουν καθιστική, απομονωμένη και εντελώς υπηρετική ζωή. Στο τραπέζι κάθονται τελευταίες. Σπάνια μετέχουν στη συζήτηση και θεωρείται μεγάλο θράσος να μιλήσουν πρώτες.

Οι άνδρες είναι γενικά ζωηροί και εύθυμοι, με εξαίρεση την ώρα του φαγητού. Τότε γίνονται πολύ σοβαροί. Στρώνονται σταυροπόδι γύρω από τη σανίδα όπου απιθώνεται το τσουκάλι με το ρύζι, το παστό κρέας ή το ψάρι, παίρνουν ύφος σοβαρό και χαμηλώνουν τα μάτια. Αν τους κάνεις μια ερώτηση, απαντούν: Όταν τρώνε, δεν μιλάνε!

Δήμητρα Παπαναστασοπούλου