Γιάννης Στουραΐτης

Μόνο στη Ρόδο: Αποστόλου Παύλου 50 (Ανάληψη)-Βενετοκλέων (Στάδιο ΔΙΑΓΟΡΑΣ)-Ρόδου-Λίνδου (ύψος ΙΚΑ)-Λεωφόρος Κρεμαστής – Πηγές Καλλιθέας (από Μάιο-Οκτώβριο) & catering Γάμοι-Βαπτίσεις, Συνέδρια, Εκδηλώσεις

Οι τυχεροί που παρευρεθήκαμε στην Ημερίδα της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας “Ανάδοχη Αγκαλιά”, σε συνεργασία και με την στήριξη της Διεύθυνσης Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, με θέμα “Ο Θεσμός της Αναδοχής ως Εναλλακτική Μορφή Παιδικής Προστασίας”, ζήσαμε ανεπανάληπτες στιγμές!

Ήταν μία άριστα οργανωμένη ημερίδα, που έλαβε χώρα στις 13-06-2014, στην αίθουσα “Καλλιπάτειρα” των, πάντα φιλόξενων, Εκπαιδευτηρίων “Ροδίων Παιδεία”, η οποία χαρακτηρίσθηκε από τα εξής :

Εκλεκτοί προσκεκλημένοι ομιλητές, άριστοι επιστήμονες, βαθείς γνώστες του αντικειμένου τους!

Αληθινοί άνθρωποι, συμμετέχοντες τόσο στην έδρα, όσο και στο ακροατήριο, με την ουσία της ανθρωπιάς να ξεχειλίζει, ποικιλοτρόπως, σε όλο της το μεγαλείο!

Σοβαρότητα με πλήρη απουσία επιτήδευσης!

Πολλά δάκρυα συγκίνησης!

Με τρεις λέξεις : Η Απόλυτη Αγάπη!

Και με τέσσερεις : Μια μεγάλη ζεστή αγκαλιά!

Ας δούμε όμως από πιο κοντά σε τι συνίσταται η τύχη των παρευρεθέντων!

Κατ’ αρχήν, όλοι ανεξαιρέτως οι ομιλητές, ήταν σύντομοι και ουσιαστικοί, με εισηγήσεις που πολύ συχνά έφερναν δάκρυα στα μάτια, αγγίζοντας τις ψυχές μας μ’ έναν πολύ άμεσο τρόπο, άλλοτε αναφερόμενοι στις εμπειρίες τους σαν ανάδοχοι γονείς, άλλοτε σαν παιδαγωγοί ή σαν κοινωνικοί λειτουργοί και άλλοτε μεταφέροντάς μας τις γνώσεις τους και τους προβληματισμούς τους σαν επιστήμονες.

Ειδική μνεία πρέπει να γίνει για την, καθόλου περιστασιακή, παρουσία της Περιφερειακής Συμβούλου, εντεταλμένης σε θέματα Κοινωνικής Πρόνοιας, κας Δέσποινας Μουτάφη, η οποία στηρίζει από ιδρύσεώς της την «Ανάδοχη Αγκαλιά», εισηγούμενη ανελλιπώς τις δράσεις της και καθιστώντας τις πραγματοποιήσιμες ! Πρόκειται για σπάνια περίπτωση πολιτικού προσώπου που τιμά το αξίωμά του έτσι όπως αρμόζει στους Θεσμούς!
Τις εργασίες άνοιξε η Κοινωνική Λειτουργός κα Κατερίνα Βορεινάκη, ψυχή της “Ανάδοχης Αγκαλιάς”, η οποία έκανε μία σύντομη αναδρομή στα πεπραγμένα τής, Πανελληνίως πρωτοπόρας, Εταιρείας, δίνοντας το στίγμα που χαρακτηρίζει τις ποικίλες δράσεις της και προετοιμάζοντας το έδαφος για τους επόμενους ομιλητές :

Ένας από τους σημαντικότερους πυλώνες της “Ανάδοχης Αγκαλιάς”, ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Ρόδου, κ. Κωνσταντίνος Μπούτσικος, τοποθετήθηκε, όχι τόσο υπό την δικαστική ιδιότητά του, όσο σαν ευαίσθητος άνθρωπος και βαθύς γνώστης των προβλημάτων που σχετίζονται με τον Θεσμό της Αναδοχής στον τόπο μας, με τις άμεσες παρεμβάσεις του οποίου, όχι μόνο βρέθηκαν εφικτές λύσεις, αλλά και σώθηκαν, κυριολεκτικώς, ανθρώπινες ψυχές !
Αναφερόμαστε ειδικότερα στο κενό νόμου που υφίσταται από τότε που η “Ανάδοχη Αγκαλιά” μεταφέρθηκε από το Υπουργείο υγείας στο Υπουργείο Εργασίας, συνεπεία του οποίου εμποδίζεται η υπογραφή των αναδοχών, κενό το οποίο ήρθε και κάλυψε δραστικά ο κ. Μπούτσικος, εκδίδοντας εισαγγελικές εντολές για τις τοποθετήσεις παιδιών στις αντίστοιχες οικογένειες!

Κλάψαμε, μηδενός εξαιρουμένου, με την συγκινητική μαρτυρία της ανάδοχης μητέρας κας Ευσταθίας Μαμή και του συζύγου της, που μοιράσθηκαν μαζί μας την θαυμάσια εμπειρία που ζουν μέσα από μεγάλωμα του παιδιού της καρδιάς τους!

Συγκινηθήκαμε και θαυμάσαμε το μεγαλείο ψυχής αλλά και την προσήλωση στο έργο τους, των Εκπαιδευτικών, όλων των βαθμίδων, ξεκινώντας από την Επίκουρη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αιγαίου, κα Ασημίνα Τσιμπιδάκη που μοιράσθηκε μαζί μας τον ενθουσιασμό με τον οποίο συντόνισε ένα πρόγραμμα δημιουργικής απασχόλησης ανάδοχων παιδιών με αναπηρίας, και συνεχίζοντας με τους Παιδαγωγούς Ειδικής Αγωγής κκ Μαίρη Γιανουσοπούλου, Διευθύντρια του Πρότυπου Ειδικού Πειραματικού Σχολείου και Κώστα Θεοδωρακόπουλο, δάσκαλο στο ίδιο σχολείο, που κατέθεσαν τις ψυχές τους περιγράφοντάς μας τις συγκλονιστικές στιγμές που ζουν μέσα από το επάγγελμά τους!

Αίσθηση προκάλεσε ο προβληματισμός, με απτά παραδείγματα, της κας Γιανουσοπούλου, σχετικά με το πόσο θεμιτό είναι το “ξερίζωμα” των παιδιών από τις οικογένειές τους που κρίθηκαν ακατάλληλες για το μεγάλωμά τους, επικεντρώνοντας την προσοχή μας στα λυπημένα ή/και πανικόβλητα ματάκια τους, την στιγμή ακριβώς που τους αναγγέλλεται η, έστω προσωρινή, απομάκρυνσή τους…

Εξ ίσου εντυπωσιακή ήταν και η εισήγηση της Καθηγήτριας Φυσικής Αγωγής, ειδικευμένης στην Ειδική Φυσική Αγωγή, κας Ιακωβίδου Μαρίας, εκπαιδευτικoύ στο 1ο Ειδικό Σχολείο Ρόδου, για το σθένος με το οποίο τάχθηκε υπέρ της κάλυψης των αναγκών των μαθητών της. Σημαντική επισήμανση ήταν και η υπενθύμισή της ότι ο Θεσμός της Αναδοχής, υφίσταται παλαιόθεν και ατύπως στην παραδοσιακή Ελληνική Κοινωνία, δίνοντας μας το παράδειγμα της ετυμολογίας της Κρητικής λέξης “Σύντεκνος”, που δεν υποδηλώνει τίποτε λιγότερο από αυτό που συνιστά την έννοια της αναδοχής!

Στην συνέχεια δόθηκε ο λόγος στον Οικοδεσπότη της Ημερίδας, τον ακούραστο και εμπνευσμένο Δάσκαλο, Διευθυντή των Εκπαιδευτηρίων “Ροδίων Παιδεία”, κ. Κυριάκο Κυριακούλη, ο οποίος με ένα σύντομο και μεστό λόγο, φιλοσοφικού, και όχι μόνο, περιεχομένου, επικεντρώθηκε στην ανάγκη του για ενασχόληση με δράσεις πέρα από τον εαυτό του, προσφέροντας στο κοινωνικό σύνολο χωρίς κανενός είδους αντάλλαγμα, αρχή την οποία μετέτρεψε σε πράξη με την φοίτηση ανάδοχων παιδιών στο σχολείο του !

Η Ημερίδα έκλεισε με τις εξαιρετικές, υψηλότατου επιπέδου, εισηγήσεις των εκλεκτών προσκεκλημένων μας, κκ Σαμάνθας Στρατιδάκη, Κοινωνικής Λειτουργού, Ειδικής Επιστήμονος στον Συνήγορο του Πολίτη / Συνήγορο του Παιδιού και Γιώργου Μόσχου, Βοηθού Συνηγόρου για τα Δικαιώματα του Παιδιού, οι οποίοι, πέρα από την βαθειά τους επιστημονική κατάρτιση, στάθηκαν και σε πρακτικά ζητήματα που αφορούν σε όλους τους εμπλεκόμενους με την Αναδοχή, δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες για μία πολύ χρήσιμη και παραγωγική συζήτηση με το κοινό, στόχος που αποτελεί και την πεμπτουσία αυτού του είδους των Επιστημονικών – Κοινωνικών εκδηλώσεων!

Ειδικότερα, η κα Σαμάνθα Στρατιδάκη παρουσίασε το θέμα : “Τα Δικαιώματα των Παιδιών που φιλοξενούνται σε Ιδρύματα Παιδικής Προστασίας – Ζητήματα Πιστοποίησης, Καταγραφής, Ελέγχου και Εποπτείας” και ο κ. Γεώργιος Μόσχος, παρουσίασε το θέμα : “Η Αναδοχή ως Θεσμός Παιδικής Προστασίας από την οπτική των Δικαιωμάτων του Παιδιού- Διαπιστώσεις και Ενέργειες του Συνηγόρου του Παιδιού”.

Θα σταθώ επιγραμματικά στα κυριότερα σημεία των εισηγήσεών τους :

Η πρώτη διαπίστωσή τους είναι ότι ο Θεσμός της Αναδοχής στην χώρα μας είναι υποβαθμισμένος και εφαρμόζεται ελάχιστα!

Μετά προχώρησαν στην περιγραφή τού, εν ισχύ, νομικού πλαισίου, με κύρια μέριμνα το παιδί να μην αποχωρίζεται από τους γονείς του, παρά την θέλησή του, εκτός εάν ο χωρισμός είναι αναγκαίος για το συμφέρον του παιδιού. Στο ίδιο πλαίσιο, είναι προτιμητέα η τοποθέτηση του παιδιού σε περιβάλλον οικογενειακού τύπου και μάλιστα κατά προτεραιότητα σαν συγγενική αναδοχή, όπου αυτή είναι δυνατή, έναντι της τοποθέτησής του σε ίδρυμα. Σε κάθε περίπτωση, οι διατάξεις αναφέρονται στην ανάληψη της πραγματικής φροντίδας και όχι της επιμέλειας του παιδιού.

Ένα πολύ σημαντικό σημείο είναι να διευκρινισθεί ότι η αναδοχή δεν αποτελεί προοίμιο ή υποκατάστατο της υιοθεσίας.

Επίσης, προβλέπεται η οικονομική ενίσχυση για την κάλυψη των τρεχουσών αναγκών του ανηλίκου με δικαστική απόφαση, ή με σύμβαση για όσο διάστημα διαρκεί η αναδοχή.

Δόθηκε εξ ίσου μεγάλη έμφαση στην αναγκαιότητα να ισχύουν οι προϋποθέσεις καταλληλότητας των αναδόχων καθώς και να εφαρμόζεται Εποπτεία της αναδοχής από Μονάδες Κοινωνικής Φροντίδας.

Έγινε εκτενής αναφορά στις τάσεις σχετικά με την Αναδοχή στην Ευρώπη, όπου ο Θεσμός έχει εξελιχθεί ιδιαίτερα στην Δύση και στον Βορρά, όπου οι κατευθυντήριες γραμμές συνίστανται στα εξής :

Αποφυγή των αρνητικών συνεπειών της ιδρυματοποίησης στην ψυχολογική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών, με αποτροπή της εισαγωγής τους σε ιδρύματα ή ελαχιστοποίηση της διάρκειας παραμονής τους σε αυτά.

Τονίζεται ο ρόλος του Θεσμού ως συμπληρωματικού και υποστηρικτικού προς την φυσική οικογένεια, με απώτερο στόχο την μείωση του κινδύνου οριστικής απομάκρυνσης ή αποκοπής του παιδιού από αυτήν.

Βελτίωση φορέων υλοποίησης και εποπτείας της Αναδοχής, υπηρεσιών υποστήριξης αναδόχων, εξειδικευμένη συμβουλευτική υποστήριξη, συστηματική εκπαίδευση, αξιολόγηση και πιστοποίηση αναδόχων, εγγραφή σε Μητρώο Εγκεκριμένων Αναδόχων, επαναξιολόγηση ανά 5ετία, παροχή μισθού και κοινωνικής ασφάλισης.

Στην Αγγλία, τα ποσοστά κυμαίνονται στο 64% σε ό,τι αφορά την τοποθέτηση σε αναδοχή και στο 12% την τοποθέτηση σε ιδρύματα. Στην χώρα μας τα ποσοστά αυτά είναι αντίστροφα!

Οι διαπιστώσεις των εκλεκτών προσκεκλημένων επιστημόνων μας σε ό,τι αφορά την χώρα μας, ήταν αποκαρδιωτικές:

Οι αρμόδιες Μονάδες Κοινωνικής Φροντίδας και οι Κοινωνικές Υπηρεσίες δεν διαθέτουν την αναγκαία υποδομή σε πόρους, στελέχωση και τεχνογνωσία για την υλοποίηση προγραμμάτων αναδοχής ή άλλης μορφής εξω-ιδρυματικής αποκατάστασης των παιδιών.

Τα έτη 2010 και 2011, έγιναν 11 νέες αναδοχές ανά έτος, που σημαίνει ότι σχεδόν μοναδική επιλογή είναι η εισαγωγή των παιδιών σε ιδρύματα παιδικής προστασίας.

Υπάρχουν βέβαια κάποιες εξελίξεις σχετικά με προτεινόμενες αλλαγές από το Κεντρικό Επιστημονικό Συμβούλιο για την Πρόληψη και την Αντιμετώπιση της Θυματοποίησης και της Εγκληματικότητας Ανηλίκων που συνιστούν και τις προτάσεις προς την Πολιτεία και αφορούν σε διεύρυνση των προϋποθέσεων καταλληλότητας των αναδόχων, σε διευκόλυνση της άμεσης τοποθέτησης του ανηλίκου, παρακάμπτοντας την εισαγωγή σε ιδρύματα, στην εγγραφή σε Εθνικό Μητρώο Αναδόχων Γονέων Ανηλίκων, υποστήριξη των αναδόχων, επαναξιολόγηση των προϋποθέσεων καταλληλότητάς των και συστηματική εποπτεία της αναδοχής, υπέρ των δικαιωμάτων των ενδιαφερομένων ανηλίκων.

Τέλος, ευχάριστη και ανάλαφρη νότα της εκδήλωσης αποτέλεσε και η παρουσία των παιδιών της Ε’ Τάξης Δημοτικού των Εκπαιδευτηρίων “Ροδίων Παιδεία”, προς τα οποία απευθύνθηκε, μετατρεπόμενος σε πιο παιδί κι από παιδί, ο κ. Μόσχος, ο οποίος, αφού συνόψισε όσα είχαν ακούσει στην αίθουσα μέχρι εκείνη την στιγμή και τα προέτρεψε να σκεφτούν και να συζητήσουν μεταξύ τους και με τους δασκάλους τους, τούς πρότεινε να αποχωρήσουν για να μην τα κουράσουμε εμείς οι μεγάλοι και τα κάνουμε να βαρεθούν!

Με αυτήν την ευχάριστη και ανάλαφρη νότα, κλείνουμε κι εμείς, αρκετά πιο αισιόδοξοι, την βραχεία αναφορά μας σε μία Ημερίδα τόσο διαφορετική από τις άλλες, απευθύνοντας τα θερμά μας συγχαρητήρια σε όλους αυτούς που μόχθησαν για την πραγματοποίηση και την επιτυχία της!

Για την «Ανάδοχη Αγκαλιά»

Γιάννης Στουραΐτης