Κώστας Σκανδαλίδης 

Όροι δηλωτικοί του πολιτεύματος, όπως ισονομία, ισηγορία, ισοκρατία, δημοκρατία, κυρίαρχη λαϊκή συνέλευση, πολιτικά δικαιώματα και πολιτική επικράτηση των λαϊκών στοιχείων, ισότητα όλων των πολιτών, δημοκρατία και νόμος, είναι όροι που κατασκεύασαν οι αρχαίοι Έλληνες, για να δηλώσουν το δημοκρατικό πολίτευμα.

Οι διαφορετικές ερμηνείες των εννοιών αυτών και η διχογνωμία, αργότερα, ανάμεσα στους ένθερμους θιασώτες και τους επικριτές της δημοκρατίας, ιδιαίτερα για το ρόλο των νόμων στη δημοκρατία, είναι στοιχεία που αποτυπώνονται σε κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας και μας επιτρέπουν να διακριβώνουμε εμείς οι νεότεροι σήμερα, πώς προσελάμβαναν τις έννοιες αυτές οι άνθρωποι κατά την αρχαϊκή και κλασική εποχή.

Μελετώντας κανείς, μέσα από τα κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, την πορεία και την εξέλιξη της δημοκρατίας επί δύο περίπου αιώνες, διαπιστώνει πως δυόμισι χιλιάδες χρόνια περίπου μετά, εξακολουθεί αυτή η περιπέτεια του πλέον δημοφιλούς πολιτεύματος ως σήμερα, να παραμένει άκρως ενδιαφέρουσα.

Βλέπει κανείς, ότι η συζήτηση, η αντιπαράθεση, αλλά και η σύγκρουση, ήταν επιτεύγματα του πολιτικού συστήματος, που θα ζήλευαν ακόμα και σημερινά δημοκρατικά καθεστώτα. Η καταγραφή αυτής της πορείας της δημοκρατίας στην αρχαία Ελλάδα, ευτύχησε να αποτυπωθεί από συγγραφείς της τότε εποχής, οι οποίοι βίωναν τις εμπειρίες της και είχαν αναμειχθεί ακόμη και οι ίδιοι, με αποτέλεσμα να καταφέρουν όχι μόνο να την καταγράψουν, αλλά και να καθορίσουν «τα πλαίσια κάθε μελλοντικού στοχασμού».

Η Jacqueline de Romilly στο βιβλίο της Προβλήματα της αρχαίας Ελληνικής δημοκρατίας, υποστηρίζει: «Ομολογίες πίστης στη δημοκρατία ή καταδίκες της λαϊκής τύφλωσης υιοθετούν ακόμη τη μορφή των ελληνικών επιχειρημάτων και αναμφισβήτητα τους οφείλουν, μέσα από πολλούς ενδιάμεσους σταθμούς, ένα μέρος από τη δύναμη τους».

Η βούληση αρχόντων και λαού για την εγκαθίδρυση της δημοκρατίας στην αρχαία Ελλάδα, αλλά και οι διορθωτικές κάθε φορά παρεμβάσεις «για τον φόβο των Ιουδαίων» (όπως η αποδυνάμωση του Αρείου Πάγου από τις πολιτικές του αρμοδιότητες) προς την κατεύθυνση της ενδυνάμωσης της, έτσι ώστε να επαληθεύεται εσαεί πως η δημοκρατία δεν έχει ποτέ αδιέξοδα, διαπερνά τα κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας και την καθιστούν, πολίτευμα μοναδικό και ανώτερο έναντι όλων των άλλων πέραν πάσης αμφιβολίας.

Ρόδος, 21.2.2017

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.  

The article expresses the views of the author

iPorta.gr