Πάνος Μπιτσαξής

• Μετά το μακελειό στο Παρίσι έγραψα ένα άρθρο με τίτλο: «Άφρονες ηγεσίες έσπειραν ανέμους, τώρα θερίζουμε τις θύελλες». Έγραφα πως το Παρίσι δεν ήταν ούτε το πρώτο και δυστυχώς δεν θα ήταν ούτε το τελευταίο επεισόδιο αυτής της μορφής. Όπως εξελίσσονται τα πράγματα, οι κρουνοί αθώου αίματος θα ρέουν όχι μόνο στα πεδία των πολεμικών συγκρούσεων, αλλά και στην καρδιά της Ευρώπης.

Πριν τις Βρυξέλλες, η ασυμμετρία της βίας είχε χτυπήσει την Άγκυρα, την Κωνσταντινούπολη, την Νιγηρία και αρκετές πρωτεύουσες αφρικανικών χωρών, που έγιναν γνωστές στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη μόνο όταν δολοφονήθηκαν σε ξενοδοχεία και θέρετρα Ευρωπαίοι πολίτες. Τώρα χτυπάει την καρδιά του ευρωπαϊκού γίγνεσθαι.

Δεν μου αρέσει ο ρόλος της Κασσάνδρας. Η λογική ανάλυση, όμως, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ούτε οι Βρυξέλλες θα είναι το τελευταίο επεισόδιο στην ασυμμετρία της βίας.

Η τρομοκρατία εκπορεύεται από την ανακύκλωση των αιτίων που την προκαλούν και τα πολυποίκιλα αντιτιθέμενα συμφέροντα που την τροφοδοτούν.
Οι χαοτικές συγκρούσεις δεν μπορούν παρά να παράγουν χαώδη αποτελέσματα.

• Ο Τόνυ Μπεν, ιστορικός ηγέτης του εργατικού κόμματος της Αγγλίας, δεν δίστασε να αναλάβει το πολιτικό κόστος μιας ενοχλητικής δήλωσης που είχε ως εξής: «Ένα υπερηχητικό βομβαρδιστικό δεν διαφέρει στο αποτέλεσμά του από έναν βομβιστή αυτοκτονίας». Όταν η βία ανακυκλώνεται μέσα σε αυτά τα δύο αντίπαλα δέη, τα όρια της βαρβαρότητας και της απανθρωπιάς εναλλάσσονται συνεχώς και το θεμιτό ή αθέμιτο του σκοπού θολώνει προς όλες ανεξαιρέτως τις κατευθύνσεις.

Μένει μόνο το αδικοχαμένο αίμα των βομβιστικών ενεργειών αλλά και το δράμα της προσφυγιάς και της απόγνωσης.

Πού να βρεθεί η λογική σε τέτοιες συγκρούσεις και ποιός να την εκφράσει;

Είναι οι συνθήκες που ο Ελύτης περιέγραψε με την ποιητική του πυκνότητα στο «Άξιον εστί» με το στίχο «ο καθείς και τα όπλα του».

Δυστυχώς, είμαστε αναγκασμένοι να εξοικειωθούμε με τον τρόμο. Για πολύ καιρό ακόμα, αυτή η μορφή βαρβαρότητας θα ριζώνει και εντός των τειχών.

Ανάμεσά μας, από ανθρώπους της διπλανής πόρτας, ακόμα και από ανθρώπους από τους οποίους δεν το περιμένεις.

• Η ασυμμετρία της βίας, η υπέρβαση των ακραίων ορίων σύγκρουσης, που μπορεί να δεχτεί η μακρά περίοδος μιας κοινής ευρωπαϊκής αντίληψης για το κράτος δικαίου, χτυπάει την αχίλλειο πτέρνα της δημοκρατίας. Η ευρωπαϊκή συναντίληψη για την προστασία των ατομικών δικαιωμάτων, το πολιτικό άσυλο, τα ανοιχτά σύνορα, τον σεβασμό της θρησκευτικής ελευθερίας, την απαγόρευση διακρίσεων, την δίκαιη δίκη, τις συνθήκες κράτησης, την πολυπολιτισμική κοινωνία και το σεβασμό της διαφορετικότητας περνά δύσκολες μέρες. Η πίεση των πολιτών που αρνούνται λεπτεπίλεπτες φιλοσοφικές προσεγγίσεις, τις οποίες ενστερνίζονταν χωρίς πολύ σκέψη τις ήρεμες μέρες, είναι η ατμομηχανή μιας ακροδεξιάς επέλασης που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει που θα φτάσει. Οι πολίτες φοβούνται, και όχι άδικα. Οι πολίτες αισθάνονται να ανατρέπεται ο τρόπος ζωής τους. Η ακροδεξιά ήδη επιχειρεί να εμποτίσει την ήπειρο με το δηλητήριο του ρατσισμού και της ξενοφοβίας. Καλλιεργεί την διάκριση ενός περίκλειστου «εμείς» και ενός εχθρικού «οι άλλοι».

• Σε αυτές τις συνθήκες, η προστασία και η διαφύλαξη των δημοκρατικών θεσμών είναι πρώτιστο καθήκον. Είναι, όμως, ένα καθήκον το οποίο οφείλει να μην παραβλέπει ότι το αγαθό της ασφάλειας του πολίτη είναι επίσης θεμελιώδες. Δεν μπορεί να αγνοείται με την αφέλεια και την πλαδαρότητα γενικών και αορίστων θεωριών που θέλουν εξ αντικειμένου την δημοκρατία ανοχύρωτη. Να καταρρέει σαν κούτσουρο όταν την χτυπούν στην ευαίσθητή της πτέρνα.

Είναι φανερό πως στην ασύμμετρη βία πρέπει να δοθεί απάντηση τόσο στην αξίωση της προστασίας των δημοκρατικών θεσμών όσο και στην ανάγκη ασφάλειας του πολίτη. Η ασφάλεια του πολίτη είναι έργο ιδιαίτερα δυσχερές όσο οι εστίες της έντασης εξακολουθούν και υπάρχουν. Ιδιαίτερα όταν η εμπειρία που αποκομίζουμε δείχνει ότι ακόμα και μια παρέα με τρεις τρελλαμένους μπορεί να στρώσει με πτώματα μια ολόκληρη πόλη.

• Ακόμα ευτυχώς δεν έχουμε δει τα χειρότερα. Χημικά όπλα, βιολογικά όπλα, δηλητήρια ακόμα και πυρηνικά. Στην πρόσφατη ειδησεογραφία διαβάσαμε έκπληκτοι ότι οι τρομοκράτες του Βελγίου ήθελαν να ασχοληθούν με τις πυρηνικές εγκαταστάσεις της χώρας αυτής. Ας διδαχθούμε και από την απώτερη ιστορία. Αυτή η μορφή τρομοκρατίας, ως αντίληψη, κρατάει μια χιλιετία. Προπάτορες των σημερινών τρομοκρατών ήταν οι Ασασίνοι.

• Η ασφάλεια του πολίτη σημαίνει οργάνωση. Επειδή οι δικοί μας εδώ έχουν μαύρα μεσάνυχτα από οργάνωση είναι καλό να το σκεφτούν έγκαιρα και όχι όταν θα έχει γίνει το κακό.

Οργάνωση στο μέτωπο της ασύμμετρης βίας σημαίνει πρώτα και κύρια σύστημα πληροφοριών. Άριστη διεθνή συνεργασία και αποτελεσματικά σώματα ασφαλείας. Ικανούς αξιωματικούς με ένστικτο και ιδιαίτερη οξυδέρκεια προγνώσεως. Σημαίνει, επίσης, φύλαξη των συνόρων και όχι την κάθε κυρία Τασία και τον κάθε χαζοχαρούμενο με αφελείς αντιλήψεις που προσκαλεί αορίστως την οικουμένη να λιαστεί στην πλατεία Βικτωρίας. Σημαίνει εθνική συναίνεση, άντληση διεθνούς βοήθειας, διάθεση πόρων παρά την κρίση και εξατομικευμένη αντιμετώπιση όσων περνούν τα σύνορα της χώρας αλλά και καλή αίσθηση του τι κάνουν όταν έρχονται στην χώρα μας.

Αν δεν γίνουν όλα αυτά, φοβάμαι πως θα έρθει η ώρα που θα ψάχνουμε τις αιτίες του κακού.

Κανένας δεν ζητάει θαύματα. Ας διδαχτούμε και ας συνεργαστούμε με τις χώρες που έχουν αποτρέψει τρομοκρατικά χτυπήματα, όπως ιδίως η Αγγλία, και ας αντλήσουμε από αυτές τεχνογνωσία.

• Είμαστε οι πρώτοι που πρέπει να ενδιαφερόμαστε για την ίδρυση αποτελεσματικής ευρωπαϊκής υπηρεσίας πληροφοριών.

• Κάποτε, είχα επισκεφθεί ένα εθνικό πάρκο σε μια περιοχή της Αφρικής που ονομάζεται Μποφουτατσουάνα. Εκεί με ξεναγούσε ένας νέος αλλά ιδιαιτέρως αξιόλογος ντόπιος βιολόγος. Έβλεπα από το τζιπ αγέλες θηλαστικών και λιοντάρια να λιάζονται. Είπα στον βιολόγο: «Δες πόσο άδικη είναι η φύση. Τα λιοντάρια είναι κυρίαρχα και τα θηλαστικά ανήμπορα. Τίποτα δεν μπορεί να εμποδίσει την κυριαρχία των λιονταριών». Μου είπε: «Κάνεις πολύ μεγάλο λάθος. Τα λιοντάρια έχουν έναν φοβερό εχθρό». Του λέω: «Ποιόν;» Μου λέει: «Έτσι όπως λιάζονται, τους την πέφτουν τα κουνούπια και έχουν μεγάλη θνησιμότητα από ελονοσία».

• Το ερώτημα αν είναι ισχυρότερο το λιοντάρι ή το κουνούπι είναι κρίσιμο και η απάντηση δεν είναι καθόλου απλή.

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του. 

  The article expresses the views of the author

  iPorta.gr