Η Ωραιοζήλη Τζίνα Δαβιλά είναι Θεολόγος (Msc “Η Θεολογία στον Σύγχρονο Κόσμο”), αρθρογράφος/ραδιοφωνική παραγωγός/εκδότρια του iPorta.gr.

–  Καραβάκι. Φέτος πρόσθεσα φωτάκια στο ένα από τα δύο χειροποίητα καραβάκια που κάθονται στο καθιστικό-σαλόνι-movie cinema-ο χώρος για όλες τις δουλειές, ενώ στο έτερο της εισόδου αρκέστηκα στο χρωματιστό ατέρι που μένει αναμμένο και παρόν όλο τον χρόνο. Συνεπώς, στο μισοστολισμένο καθιστικό-σαλόνι….κ.λπ., προστέθηκε το μεσαίου μεγέθους δέντρο γεμάτο από λαμπιόνια και κανένα στολίδι. Την επόμενη ημέρα βγήκε στον κήπο και μπήκε στην φωτισμένη ασπίδα. Διάθεση για στολισμό φέτος ΚΑΜΜΙΑ. Αισθάνομαι τόσο έντονη την υποκρισία και την σαπίλα της κοινωνίας και του πλανήτη ολόκληρου, που η χαρά των Χριστουγέννων, η μαγεία των Χριστουγέννων είναι μόνο στις χριστουγεννιάτικες ταινίες που ευτυχώς παρελαύνουν γενναιόδωρα στις τηλεοπτικές διαδικτυακές πλατφόρμες και μου θυμίζουν- για εμένα μιλώ, μια κουκκίδα άμμου στο απέραντο άπειρο των ψυχών του κόσμου – μου θυμίζουν την αυθεντικότητα των Χριστουγέννων. Η Γέννηση του Θεανθρώπου ως μήνυμα Αγάπης, Αλληλεγγύης και αιώνιας Σωτηρίας είναι η μόνη σταθερά ακλόνητης εμπιστοσύνης της ύπαρξής μας. Γιατί ο Θεός ΕΙΝΑΙ.  Αιώνιος, Άπειρος, Αχειροποίητος, Ατελεύτητος, Άναρχος, Τέλειος, Αμετάβλητος, Παντογνώστης, Απανταχού Παρών, Αϊδιος, δηλαδή Αιώνιος. Το Α και το Ω. Αν προσεγγίσω θεολογικά τις γιορτές λαμβάνω – ευτυχώς – το νόημα των Χριστουγέννων. Ειδάλλως, σκοτάδι βαθύ…

Χαρούμενα και Θεοσκέπαστα Χριστούγεννα, επομένως. Με υγεία, αγάπη, δικαιοσύνη, γαλήνη εντός μας. Και εκτός.

– Διάβασα την ιστορία της Φρανσουάζ Ζιλό συντρόφου του Πικάσο και υποκλίθηκα νοερά στην απόφαση της να μην αυτοκαταστραφεί. Να μην γίνει ουρά ενός δυναμικού, γοητευτικού, άσχημου, εντυπωσιακού, έξυπνου, πλούσιου, δημοφιλούς, βλάκα, χειριστικού, παλιάνθρωπου, αλήτη, κιμπάρης, γενναιόδωρου, σκληρού ή τρυφερού άντρα. Κανενός άντρα. Τον παράτησε στην ειρωνία του ‘κανένας δεν αφήνει τον Πικάσο” κι έγινε μπουχός. Αθόρυβα και αποφασιστικά. Θα ήθελα καμμία γυναίκα να μην αντέχει τέτοιους παράφρονες, εγωκεντρικούς βαμπίρ…Η ζωή είναι μία και ανεπανάληπτη.  Παραθέτω το κείμενο που κυκλοφορεί ελεύθερα στο φβ από την κυρία Κατερίνα Δούμα, την οποία δεν γνωρίζω προσωπικά, μα την ευχαριστώ για την κοινοποίηση:

Ήταν 21 ετών. Εκείνος ήταν 61.

Κι όταν προσπάθησε να τον αφήσει, ο Πάμπλο Πικάσο την κοίταξε και ξέσπασε σε γέλια:

«Κανείς δεν αφήνει τον Πικάσο.»

Αλλά η Φρανσουάζ Ζιλό το έκανε.

Φρανσουάζ Ζιλό.

Ήταν η μόνη γυναίκα που πραγματικά κατάφερε να φύγει.

Ο Πικάσο δεν κατέστρεφε τις γυναίκες μεταφορικά. Τις συνέθλιβε ψυχικά, συναισθηματικά, πνευματικά.

Κι εκείνες πλήρωσαν το τίμημα — πολλές φορές χρόνια μετά τον θάνατό του.

Η Μαρί-Τερέζ Βάλτερ αυτοκτόνησε το 1977, τέσσερα χρόνια μετά τον θάνατό του.

Η Ζακλίν Ροκ αυτοπυροβολήθηκε το 1986.

Η Ντόρα Μάαρ, η λαμπρή φωτογράφος, οδηγήθηκε σε καταρρεύσεις, νοσηλείες, και μια ζωή σημαδεμένη από τα βάρη της συμβίωσης μαζί του.

Όλες, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, έσπασαν.

Άλλες έμειναν μέχρι να χαθούν.

Άλλες δεν άντεξαν τη φυγή.

Και καμία δεν βγήκε αλώβητη.

Εκτός από μία.

Παρίσι, 1943.

Μια πόλη κατεχόμενη από τους Ναζί. Σε ένα δωμάτιο γεμάτο καπνό, τέχνη, και έλεγχο, η 21χρονη φοιτήτρια ζωγραφικής συναντά τον Πικάσο.

Την κοιτάζει και της λέει: «Είσαι τόσο νέα. Θα μπορούσα να είμαι ο πατέρας σου.»

Εκείνη απαντά, χωρίς να χαμηλώσει το βλέμμα:

«Δεν είσαι ο πατέρας μου.»

Ήταν ατσάλι μέσα στην κομψότητα.

Και εκείνος δεν ήταν συνηθισμένος σε γυναίκες που δεν λύγιζαν.

Έμειναν μαζί 10 χρόνια.

Του γέννησε δύο παιδιά — τον Κλοντ και την Παλόμα.

Την ζωγράφισε εκατοντάδες φορές, αποκαλώντας την «η γυναίκα που βλέπει πάρα πολλά».

Και πράγματι έβλεπε. Έβλεπε την παγίδα που οι άλλες δεν είχαν καταφέρει να αναγνωρίσουν όσο ήταν μέσα της.

«Τον αγαπούσα», είπε αργότερα, «αλλά είδα πώς κατέστρεψε αυτό που ισχυριζόταν ότι αγαπούσε.»

Το 1953, ύστερα από άλλη μία νύχτα θυμωμένων σιωπών, χειραγώγησης και εξουσίας, κοίταξε τον εαυτό της στον καθρέφτη.

Ήταν μόλις 32.

Αλλά ένιωθε γριά, άδεια, εξαντλημένη.

Πίσω της, οι πίνακές του την κοιτούσαν σαν παγιδευμένα μάτια.

Γύρισε προς το μέρος του και είπε ήρεμα:

«Φεύγω.»

Εκείνος γέλασε.

Ένα γέλιο κρύο, ειρωνικό, σίγουρο:

«Κανείς δεν αφήνει τον Πικάσο.»

Αλλά εκείνη δεν φώναξε. Δεν έκλαψε. Δεν δραματοποίησε τίποτα.

Μάζεψε τις βαλίτσες της.

Πήρε τα παιδιά της.

Και έφυγε.

Με τη σιωπηλή, ανίκητη δύναμη μιας γυναίκας που αποφάσισε να σώσει τον εαυτό της.

Τότε άρχισε η δεύτερη ζωή της.

Η ζωή που εκείνος νόμιζε ότι δεν θα είχε ποτέ χωρίς αυτόν.

Συνέχισε να ζωγραφίζει. Με πάθος, με συνέπεια, με πειθαρχία.

Έχτισε την καριέρα της από το μηδέν, έκθεση με έκθεση, χωρίς να κρύβεται πίσω από το όνομα κανενός άντρα.

Και το 1964 δημοσίευσε το διάσημο πλέον βιβλίο της, «Ζώντας με τον Πικάσο», αποκαλύπτοντας τη φωτεινή και σκοτεινή πλευρά της ιδιοφυΐας του.

Ο Πικάσο προσπάθησε να σταματήσει την κυκλοφορία του νομικά.

Απέτυχε.

Το βιβλίο έγινε παγκόσμια επιτυχία και έσπασε για πρώτη φορά το άβατο της σιωπής γύρω από τη συμπεριφορά του.

Και η Φρανσουάζ δεν σταμάτησε εκεί.

Τα επόμενα χρόνια, η τέχνη της ταξίδεψε, αναγνωρίστηκε, αγαπήθηκε.

Έγινε η πρώτη σύντροφός του που δεν έζησε στη σκιά του — αλλά στο δικό της φως.

Δεκαετίες μετά, γνώρισε τον Jonas Salk, τον γιατρό που ανέπτυξε το εμβόλιο κατά της πολιομυελίτιδας και έσωσε εκατομμύρια ζωές.

Η σχέση τους είχε ό,τι δεν είχε ποτέ με τον Πικάσο:

Σεβασμό. Ήρεμη αγάπη. Αμοιβαιότητα.

Ζωή χωρίς εξουσία.

«Ο Πικάσο ήθελε να κυριαρχήσει στον κόσμο», είπε η Φρανσουάζ.

«Ο Jonas ήθελε να τον θεραπεύσει.»

Στο πλευρό του, η ζωή της άνθισε. Έζησε με αξιοπρέπεια, δημιουργία, αφοσίωση στα παιδιά της και στην τέχνη της.

Οι πίνακές της έφτασαν στο MoMA, στο MET, στο Pompidou — εκεί όπου κάποτε πίστευαν ότι θα φτάσει μόνο ο μύθος του Πικάσο.

Εκείνη έζησε μέχρι το 2023.

Πέθανε στα 101 της.

Ειρηνικά.

Με μια ζωή γεμάτη χρώμα, ελευθερία, έρωτα, μάθηση, τέχνη, και ένα βαθύ μήνυμα προς όλες τις γυναίκες:

Μπορείς να αγαπάς… χωρίς να καταστρέφεις τον εαυτό σου.

Μπορείς να φύγεις, ακόμα κι όταν σου λένε ότι «κανείς δεν φεύγει».

Μπορείς να ξαναγεννηθείς.

Όταν τη ρώτησαν πώς βρήκε το θάρρος να φύγει, χαμογέλασε:

«Επειδή η ελευθερία είναι η μόνη αγάπη που αξίζει να κρατηθεί.»

Ο Πικάσο την ζωγράφισε εκατοντάδες φορές, προσπαθώντας να την αιχμαλωτίσει.

Αλλά η Φρανσουάζ ήταν εκείνη που ζωγράφισε το δικό της πεπρωμένο.

21 όταν τον γνώρισε.

32 όταν τον άφησε.

101 όταν πέθανε.

–

Η εμπιστοσύνη είναι συναίσθημα που στηρίζεται στην πίστη και την βεβαιότητα ότι το άλλο πρόσωπο, σύστημα ή σκύλος λειτουργεί με ασφάλεια, καλοσύνη, ακεραιότητα, αξιοπιστία και ανιδιοτέλεια. Να έχετε εμπιστοσύνη. Στον Θεό και στον σκύλο σας. Αρκούν. Ο Θεός έχει ατελείωτη αγάπη, ο σκύλος αγαπά χωρίς όριο και ανιδιοτελώς. Καλή αντάμωση στο Ουράνιο, Φωτεινό, Ευωδιαστό  Κόσμο του Παντοδύναμου Θεού, Μάγκυ μου ακριβή, καλό μου, σπάνιο κορίτσι, χαρισματική, ατίθαση, συναισθηματική, υπερπροστατευτική. Ο πίνακας του Καναδού ζωγράφου Brent Heighton με την γυναίκα και το σκυλάκι είναι ό,τι αποτυπώνεται εν αγνοία του δημιουργού από την σχέση με την Μαγκούλα μου. Σαν να έχει γίνει για εμάς. Σαν να μας έχει φωτογραφίσει. Και έχει συνοδεύσει αρκετά άρθρα της Πόρτας. Το Maggie, όνομα που δεν θυμάμαι καν πώς της έδωσα,  σημαίνει “μαργαριτάρι” και συνδέεται με την ομορφιά και την σπανιότητα.

Χαρούμενα και ευλογημένα Χριστούγεννα να έχουμε. “Χρόνια ζωής”, όπως έγραφε μία απλή, ουσιαστική ευχή που έλαβα.

Ωραιοζήλη-Τζίνα Δαβιλά

12 Δεκεμβρίου 2025