Ο Ηλίας Καραβόλιας είναι Οικονομολόγος  με ειδίκευση Γενικής Θεωρίας και Οικονομικής Πολιτικής. Κατέχει Master of Arts από το European Institute of Philosophical  Anthropology.

«Το καλύτερο είναι από τη ζωή να αποχωρήσεις όπως από ένα συμπόσιο: ούτε διψασμένος, ούτε μεθυσμένος»  (Αριστοτέλης)

Ο Ναπολέων Σουκατσίδης, ξημερώματα πρωτομαγιάς του 1944, πριν μεταφερθεί από το Χαϊδάρι στην Καισαριανή να εκτελεστεί από τους Γερμανούς, πήρε χάρη μπροστά σε 199 συντρόφους του. Ρώτησε λοιπόν τον Γερμανό διοικητή αν θα τον αντικαταστήσει με άλλον στην εκτέλεση. Και του είπε ναι, γιατί η εντολή ήταν σαφής : 200 θα εκτελεστούν.

Ο Σουκατσιδης απάντησε : «Θέλετε  μπροστά στους συντρόφους μου να δώσω την θέση μου σε άλλο ; Οχι κε διοικητά, μαζί τους μέχρι το τέλος»

Ο σπουδαίος αυτός άνδρας, ο μεγάλος αυτός Έλληνας, παραμένει άγνωστος σε πολλές γενιές. Αλλά δεν είναι αυτό το επίδικο της επικαιρότητας( και δυστυχώς δεν θα γίνει μάλλον ποτέ)

Τι θέλω να πω : Κάθε άνθρωπος αποχωρεί  από τον μάταιο τούτο κόσμο, έχοντας τελικά «πει τα πάντα», άσχετα αν δεν έχει κάνει ότι ήθελε όταν ζούσε, ή αν δεν πρόλαβε να κάνει.

Αν «δεν προκάμει» όμως τουλάχιστον να τα πει, τότε φεύγει με απωθημένα ίδια ίσως με αυτά που του έμειναν από όσο  δεν κατάφερε στο βίο του.

Γι αυτό και ο θάνατος πρέπει να γεννά σεβασμό και αναστοχασμό για τον νεκρό : γιατί μπορεί να μην πρόλαβε ή να μην φρόντισε να κάνει όσα μπορούσε – είτε αρέσουν είτε δεν αρέσουν τα πεπραγμένα του.

Ο καλλιτέχνης, ο πολιτικός, ο μεγάλος επιστήμονας, ο κάθε ιδιοφυής δημιουργός και  το κάθε σπουδαίο δημόσιο πρόσωπο, είναι κοινός θνητός : πράττει και λέει ότι θέλει, γίνεται αντιφατικός, παραμένει ίδιος ή μετανιώνει.

Είτε καθοδηγεί, είτε σιωπά, κουβαλά την φήμη του και την διαχειρίζεται όπως θέλει. Και έχει δικαίωμα στο να δομήσει την όποια υστεροφημία του – συνειδητά ή ασυνείδητα.

Καθένας στη ζωή γράφει και ξεγράφει, πιστεύει ή και αλλάζει την πίστη του. Επειδή όμως το δικαίωμα στην υστεροφημία είναι κατοχυρωμένο μόνο εν ζωή, όποιος το κατανοήσει μπορεί να το ασκήσει ταπεινά και με σωφροσύνη, έξυπνα ή και σκόπιμα.

Αλλά καθείς οφείλει να θυμάται τούτο : ότι αποτύπωμα και αν αφήσει στη ζωή, όσες λέξεις, στίχους ή έργα και αν αραδιάσει, κάποιοι τελικά θα βρεθούν να διαφωνήσουν ( και ίσως συνεχίσουν να το κάνουν και μετά τον θάνατο του)

Ο «μεγάλος» που φεύγει μπορεί να είναι «μικρός» για μερικούς, ανούσιος για άλλους, μισητός ή αντιπαθής. Το ζήτημα είναι να μην ψηλώνει κανείς όποιον αποφάσισε να  κοντύνει μόνος του.

Οι αληθινά «μεγάλοι» όμως φρονώ ταπεινά ότι ξέρουν στο τέλος να «γράψουν» εκείνο που θα διαγράψει την όποια για αυτούς «στραβή στροφή» στην τροχιά τους.

Εκείνο δηλαδή που θα σβήσει τα ανάστροφα του νου, τα αντίθετα πχ της μανιασμένης νιότης ή της πίστης στον αγώνα και στα ιδανικά, πριν την δόξα, τα πλούτη και την ένταξη στο σύστημα ή την ανύψωση στο θρόνο.

Η «ηθική σύμπραξη» του καθενός με την όποια συγκυρία και ιστορία, είναι δική του υπόθεση.

Αλλά τα «σπουδαία και τα σημαντικά » του βίου, αυτά που ανακαλεί στην όποια μνήμη του λίγο πριν τον θάνατο του, ο αληθινά μεγάλος άνθρωπος( ο αγωνιστής, ο πιστός, ο ιδεολόγος του όποιου σπουδαίου ιδανικού του)  ξέρει πως να τα πει, και που να τα αφήσει.

Το τελευταίο αποτύπωμα, οι τελευταίοι «στίχοι», οι τελευταίες μεγάλες λέξεις και φράσεις, είναι που τελικά σώζουν την ψυχή.

Αυτές ενώνουν τον όποιο βίο των αγώνων και της δημιουργίας με το πέρασμα στον άλλο κόσμο.

Και μάλλον αυτές λυτρώνουν τον καθένα από τα όσα ήθελε ή δεν ήθελε να υποφέρει, να πράξει και να πει…..

ΥΓ Δείτε την επιστολή του Μίκη, πριν πεθάνει, στον ΓΓ του ΚΚΕ…