Γιάννης Σιδέρης

Σε δυο νησιά του Αιγαίου, τη Χίο και τη Λέρο μεταβαίνει σήμερα ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας, προκειμένου να «επιθεωρήσει» τα hot spots,

όπου καταγράφονται οι πρόσφυγες, ώστε να έχει άμεση γνώση, ενόψει της συμμετοχής του στην Σύνοδο Κορυφής για το προσφυγικό την

Πέμπτη και την Παρασκευή (πριν την τακτική θα υπάρξει και μια άτυπη μίνι σύνοδος εθελοντικής παρουσίας με Γερμανία, Αυστρία,

Ολλανδία, Βέλγιο Σουηδία, Φινλανδία, Λουξεμβούργο και Ελλάδα, υπό την προεδρία της Ανγκελα Μέρκελ).

Η Ελλάδα είναι ούτως ή άλλως σε δυσχερή θέση:

α) Από αυτό καθ’ εαυτό το γεγονός της εισόδου εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων (στις 800 χιλιάδες τους υπολογίζει η Ύπατη Αρμοστεία

του ΟΗΕ για φέτος) που επιβαρύνει τον κοινωνικό ιστό, ενώ καθιστά την χώρα μας υπόλογη για πλημμελή φύλαξη των συνόρων.

β) Από την έλλειψη προετοιμασίας και αποτελεσματικότητας στην ταυτοποίηση των εισερχομένων, και στην δημιουργία υποδομών για την

αποτελεσματική διαχείριση της εδώ διαμονής τους.

Ήδη το προσχέδιο της Συνόδου Κορυφής περιλαμβάνει αυστηρές συστάσεις προς τη χώρα μας, οι οποίες αφορούν στην εφαρμογή των

αναγκαίων μέτρων, τα οποία κρίνονται ως ανεπαρκή και θα πρέπει να επιταχυνθούν. Όσον αφορά στο λεγόμενο «κεκτημένο της Σένγκεν»,

τονίζεται ότι αυτό θα πρέπει να διατηρηθεί, και για το λόγο αυτό είναι απαραίτητο να ανακτηθεί ο έλεγχος των εξωτερικών συνόρων .

Πρόταση – σοκ της Κομισιόν

Επί προσθέτως με το προσχέδιο της Συνόδου Κορυφής, η Κομισιόν παρουσίασε την δική της πρόταση για το προσφυγικό, στοιχεία της

οποίας θα ενσωματώσει η Σύνοδος Κορυφής. Σε αυτή αναφέρεται ότι η προσφυγική κρίση ανέδειξε τις αδυναμίες του υπάρχοντος

συστήματος ελέγχου, και προτείνει τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού οργανισμού για την φύλαξη των συνόρων, ο οποίος θα αντικαταστήσει

την Frontex.

Η ευρωπαϊκή συνοριοφυλακή και ακτοφυλακή που προτείνει η Κομισιόν θα έχει εποπτικό ρόλο και θα προτείνει διορθωτικές λύσεις όπου

κριθεί αναγκαίο, όμως θα έχει το δικαίωμα άμεσης παρέμβασης για τη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων, χωρίς να χρειάζεται να έχει

προηγηθεί σχετικό αίτημα από το ενδιαφερόμενο κράτος-μέλος! Αν δηλαδή ένα κράτος αδυνατεί να αντιμετωπίσει την πίεση των

μεταναστευτικών ροών, και εξ΄ αυτού θέτει σε κίνδυνο τον χώρο που ορίζει η συνθήκη Σένγκεν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα είναι σε θέση να

αποφασίσει την άμεση επέμβαση.

Είναι ηλίου φαεινότερον ότι η απόφαση της Κομισιόν αποτελεί, κατά το μάλλον, φωτογραφική διάταξη για τη χώρα μας, και έχει

γενεσιουργό αιτία την ανικανότητα, την ιδεοληψία και την επανάπαυση, που πρυτάνευσε, και η οποία αποκρυσταλλώθηκε στην γνωστή

φράση ότι οι μετανάστες και οι πρόσφυγες «λιάζονταν». Την ίδια στιγμή όμως διέφευγε από την πολιτική ηγεσία της χώρας ο εκρηκτικά

αυξανόμενος αριθμός τους.

Κίνδυνος μετατόπισης των σημείων ελέγχου μακράν των σημείων εισόδου

Ωστόσο το χειρότερο δεν είναι καν το να μην έχει δηλαδή προηγηθεί αίτημα του ενδιαφερόμενου κράτους για την επέμβαση της

συνοριοφυλακής! Το πλέον δυσοίωνο και προβληματικό σημείο της πρότασης της Κομισιόν, είναι το ακόλουθο: Προτείνεται ο νέος

Οργανισμός να μπορεί να συνεργάζεται με τρίτες χώρες αλλά και να πραγματοποιεί κοινές επιχειρήσεις σε γειτονικές χώρες.

Η τελευταία πρόταση τροφοδοτεί φόβους που ήδη έχουν εκφράσει Έλληνες διπλωμάτες, για το ενδεχόμενο να υπάρξει παρέκβαση, και τα

εξωτερικά σύνορα να μην φιλοξενούν τα σημεία ελέγχου. Παράδειγμα: Εάν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κρίνει ότι τα εξωτερικά σύνορα στο

Αιγαίο, λόγω της φυσικής διαμόρφωσης και της κοντινής γειτνίασης με τις τουρκικές ακτές, είναι αδύνατο να επιτηρηθούν, θα μπορούσαν

να μεταθέσουν το «φίλτρο» διαλογής σε τρίτη χώρα, π.χ. στα Σκόπια.

Ως αποτέλεσμα μιας τέτοιας κίνησης θα ήταν να επισημοποιηθεί με ευρωπαϊκή σφραγίδα, αυτό που ατύπως συμβαίνει τώρα, να γίνονται

δεκτοί όσοι ορίζονται ως πρόσφυγες επειδή προέρχονται από εμπόλεμες ζώνες, και να παραμείνουν στην Ελλάδα όσοι δεν πληρούν τα

κριτήρια εισδοχής στην Ευρώπη, δηλαδή οι μετανάστες.

Στο μέτρο που οι μεταναστευτικές ροές συνεχίζονται – και τίποτα δεν προμηνύει ότι θα σταματήσουν – είναι ευνόητο να κατανοήσει κανείς

το μέγεθος των ανθρώπων που θα εγκλωβιστούν στη χώρα μας και τα συνακόλουθα προβλήματα που θα ανακύψουν!

Η ελληνική κυβέρνηση έχει πλέον επίγνωση των κινδύνων που συνεπάγεται η απόφαση της Κομισιόν και εκφράζει τις επιφυλάξεις της.

Σύμφωνα με στελέχη του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος, η Ελλάδα συμφωνεί με την κατοχύρωση των ελληνικών συνόρων έναντι τρίτων,

– «με ευρωπαϊκό τρόπο», όπως χαρακτηριστικά μας είπαν. Άλλωστε η χώρα μας πάντα επιζητούσε για εθνικούς λόγους την ενίσχυση και την

κατοχύρωση των συνόρων του Αιγαίου εκ μέρους της Ε.Ε. Αντιτίθεται ωστόσο στην πρόβλεψη για παρέμβαση της νέας δύναμης χωρίς

αίτημα του ενδιαφερόμενου κράτους. Θεωρεί ότι αυτό υποβιβάζει την εθνική κυριαρχία, αφού «τα σύνορα πρέπει να παραμένουν εθνική

υπόθεση».

Παράλληλα, μέγιστη κυβερνητική επιφύλαξη υπάρχει για κοινές επιχειρήσεις με τρίτα κράτη – αν και δέχεται την «τεχνική συνεργασία μαζί

τους». Ως παράδειγμα αναφέρουν την πρόσφατη συμφωνία με την Τουρκία. Επιπροσθέτως η κυβέρνηση θεωρεί ότι συγκεκριμένη ρύθμιση

είναι «εκ του πονηρού» – όπως εκ του πονηρού θεωρεί και την εγκατάσταση της Frontex στα βόρεια σύνορά μας.

Αυτές τις επιφυλάξεις θα τις εκφράσει ο πρωθυπουργός στην Σύνοδο Κορυφής, αλλά με δεδομένη την αποδυναμωμένη θέση της χώρας,

είναι ζητούμενο κατά πόσο θα ληφθούν υπόψιν.

Το μόνο αμυδρά θετικό στοιχείο στο πρόβλημα που δημιουργείται, είναι ότι υπάρχουν και άλλες χώρες οι οποίες αντιτίθενται σε αυτές τις

καινοφανείς ρυθμίσεις. Μεταξύ αυτών η Ισπανία που έχει παρόμοιο πρόβλημα με την Ελλάδα λόγω γειτνίασης με την Αφρική, και οι

θεωρούμενες ως ξενοφοβικές, όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία.

Ο συσχετισμός όμως των δυνάμεων ούτως ή άλλως παραμένει αρνητικός, κάτι που δεν εμπνέει αισιοδοξία για την κατανόηση των

ελληνικών επιφυλάξεων.

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του. 

The article expresses the views of the author

 iPorta.gr