Ο Πάνος Καπώνης* είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, τ. Επ. Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών (Φαρμακευτική), ποιητής, συγγραφέας και κριτικός λογοτεχνίας  Έχει συγγράψει οκτώ πανεπιστημιακά συγγράμματα φαρμακευτικού δικαίου. Λογοτεχνική ιστoσελίδα : http://logos.caponis.gr.

Εάν πάμε πίσω στην εκκλησιαστική ιστορία, τώρα που πλησιάζουμε στην εβδομάδα των Παθών του Ιησού και το Πάσχα, αναλογιζόμαστε την απόλυτη ασυνεννοησία των χριστιανικών εκκλησιών σε σχέση με την εναρμόνιση των θρησκευτικών εορτών.

Τώρα θα μου πείτε, τι τον αφορά τον μέσο χριστιανό πολίτη αυτό το θέμα (γιατί τους mouslims έτσι κι αλλιώς δεν τους αφορά, εκτός από τον Αλέξη που είναι οπαδοί του) εν μέσω πολέμου στην Ουκρανία, μια ορθόδοξη χώρα που φλέγεται σήμερα. Η απάντηση είναι ότι μας αφορά αφού όλα εντάσσονται σε πολιτικές, ακόμα και η θρησκεία.

Θα θυμάστε βέβαια την απόσχιση της Ορθοδόξου Ουκρανικής Εκκλησίας από το Πατριαρχείο Μόσχας, αλλά όχι και της Ουκρανικής Ελληνοκαθολικής Εκκλησίας (Ecclesia Graeco-Catholica Ucrainae‎)  από την Αγία Έδρα, που είναι η μεγαλύτερη Ανατολική Καθολική Εκκλησία στον κόσμο, έχοντας περίπου 4,1 εκατομμύρια μέλη, μέσα στην ίδια την Ουκρανία. Θα θυμάστε ακόμη τα της αναγνωρίσεως της Εκκλησίας αυτής από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και την Εκκλησία της Ελλάδος, της Κύπρου κ.α. εκκλησιών και την αντίδραση του Πούτιν απέναντι στον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, ο οποίος είχε ανακαλέσει «σιγίλλιο» προκατόχου του, με το οποίο η ουκρανική εκκλησία «κατακυρωνόταν» στη δικαιοδοσία της Μόσχας. Όλα αυτά βέβαια ενείχαν ξεκάθαρα μια διαφαινόμενη διαφοροποίηση της μέχρι τότε πολιτικής απέναντι στην Ρωσία στον (κατ’ αρχήν) θρησκευτικό τομέα (από Θεού άρχεσθαι), μια υποβόσκουσα ένταση δηλαδή μεταξύ Δύσεως και Ανατολής και αργότερα στον στρατιωτικό και σήμερα πιά στον (μετέπειτα) οικονομικό τομέα της ενέργειας, μέσω ενός ανεπίτρεπτου καταστροφικού πολέμου.

        Ας δούμε όμως ιστορικά τα της μη εναρμονίσεως των χριστιανικών θρησκευτικών εορτών και κατά πόσον αυτή η «δυσκολία» εντάσσεται στις παραπάνω αναφερόμενες πολιτικές.  Η Α’ Οικουμενική σύνοδος της Νίκαιας (325 μΧ) όρισε ως ημέρα του Πάσχα την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο που ακολουθεί την εαρινή ισημερία της 21ης Μαρτίου. Καθόρισε επίσης ότι, εφόσον η πανσέληνος είναι Κυριακή, το Πάσχα θα γιορτάζεται την αμέσως επόμενη Κυριακή και επειδή η πρώτη μέρα της Σελήνης τοποθετείται μεταξύ 8ης Μαρτίου και 5ης Απριλίου, το Πάσχα μπορεί να πέσει στο διάστημα μεταξύ 22ας Μαρτίου και 25ης Απριλίου. (Κατά τα άλλα η αστρολογία είναι εξοβελιστέα για την εκκλησία).

       Οι ημερομηνίες αυτές υπολογίζονται με το παλαιό ημερολόγιο (Γρηγοριανό), γιατί μ’ αυτό καθορίζεται η εαρινή ισημερία και, σύμφωνα με το νέο ημερολόγιο φτάνουμε στις 3 Απριλίου, οπότε έτσι βρίσκουμε ότι οι ημερομηνίες του ορθόδοξου Πάσχα κυμαίνονται από τις 4 Απριλίου ως τις 8 Μαΐου. Δηλαδή το Ορθόδοξο Πάσχα στην Ελλάδα εορτάζεται με το νέο ημερολόγιο τουλάχιστον 14 ημέρες αργότερα από την πραγματική εαρινή ισημερία της 21ης Μαρτίου. Στην Ελλάδα όμως για κοινωνικούς λόγους, η Καθολική Εκκλησία, πριν από 50 περίπου χρόνια (1970), κατάφερε να συνεορτάζεται το Πάσχα στις ημερομηνίες του ορθοδόξου Πάσχα.

       Αντίθετα, οι Καθολικοί και Προτεστάντες εορτάζουν το Πάσχα πολλές ημέρες νωρίτερα σε σχέση με το ορθόδοξο Πάσχα και το 2022 θα εορταστεί την Κυριακή 17 Απριλίου 2022, αφού καθορίζουν την εαρινή ισημερία με βάση το νέο ημερολόγιο και γι’ αυτό εορτάζουν συνήθως το Πάσχα μια βδομάδα νωρίτερα από τους Ορθόδοξους. Βέβαια, σπάνια συμβαίνει να εορτάζεται ταυτόχρονα από τις Δυτικές εκκλησίες και την Ορθόδοξη, όταν η πρώτη πανσέληνος μετά την εαρινή ισημερία πέφτει μετά τις 28 Μαρτίου. 

      Είναι απορίας άξιον όμως, πώς, η ίδια θρησκεία (της Αγάπης), ο ίδιος Ιησούς Χριστός που θυσιάστηκε και Αναστήθηκε, «ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου» (Ιωάννης α:36), η ίδια η ουσία του Χριστιανισμού σε Ανατολή και Δύση, από τον οραματιστή μεγάλο πολιτικό Κωνσταντίνο τον Μέγα μέχρι τον Βαρθολομαίο Κωνσταντινουπόλεως, τον Φραγκίσκο Ρώμης, τον Κύριλλο Μόσχας, τον Καρεκίν Β΄ Αρμενίας, τον Θεόφιλο Γ΄ Ιεροσολύμων, τον Ηλία Β´ της Γεωργίας, τον Ιουστίνο (Τζάστιν Ουέλμπι) Καντουαρίας (Archbishop of Canterbury) κ.α.

      Έστω και εάν υπάρχουν – ανάλογα με την κάθε κουλτούρα – διαφορετικά λειτουργικά τυπικά, όπως το Ρωμαϊκό, το Βυζαντινό, το Αρμενικό, το Χαλδαϊκό, το Αιθιοπικό, ακόμα και το Αιγυπτιακό και ένα διαφορετικό στην Ινδία, η «Μία Ἁγία Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία» μπορεί, – σαν πρώτο βήμα – εάν εξορίσει την εγκόσμια πολιτική και την εξυπηρέτηση των οικονομικών και όχι μόνον συμφερόντων που εκπορεύονται τόσο εξ Ανατολών όσο και εκ Δυσμών, αφού κάθε τοπική εκκλησία εκφράζει καί αντανακλά την πατερική ευχή, να ενοποιήσει τις χριστιανικές εορτές με μία νέα οικουμενική Σύνοδο.  Η Α’ Οικουμενική σύνοδος της Νίκαιας βρίσκεται 1.697 χρόνια πίσω μας. Έτσι λοιπόν θα πραγματοποιηθεί η «εντολή» του Συμβόλου της Πίστεως μας : «Εἰς μίαν, ἁγίαν, καθολικὴν καὶ ἀποστολικὴν Ἐκκλησίαν». Καλό Πάσχα.

ΠΑΝΟΣ ΚΑΠΩΝΗΣ

* Σύντομο Βιογραφικό:

Ο Πάνος Καπώνης, από τους πρώτους ποιητές της γενιάς του ’70, γεννήθηκε στο Αγρίνιο στις 25 Μαρτίου 1947. Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του στα «Παπαστράτεια» Εκπαιδευτήρια Αγρινίου, σπούδασε οικονομικά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, νομικά στο Ε.Κ. Πανεπιστήμιο Αθηνών και σκηνοθεσία. Είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω στην Αθήνα. Ποιητής, συγγραφέας και κριτικός λογοτεχνίας έχει δημοσιεύσει σε πολλά λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες στην Ελλάδα και το εξωτερικό και εκδώσει εννέα βιβλία ποίησης (από το 1972) με τελευταίο το «Πυρήνες Υετού (2021),  ένα πανεπιστημιακό σύγγραμμα  με λογοτεχνικά δοκίμια (πρόσωπα στην ομίχλη 2012) και ένα με διηγήματα. Το 2017 κυκλοφόρησε το πρώτο μυθιστόρημα του «Η ΥΒΡΙΣ». Έχει διδάξει ως επ. καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών Φαρμακευτικό Δίκαιο και συγγράψει οκτώ πανεπιστημιακά συγγράμματα φαρμακευτικού δικαίου. 

Λογοτεχνική ιστoσελίδα : http://logos.caponis.gr