Πόρτα στον Πολιτισμό

Πριν από 50 χρόνια: πρώτο Νόμπελ για την Ελλάδα και τον Σεφέρη, της Ματούλας Μπόνη

Spread the love
Σαν σήμερα 50 χρόνια πριν  η Ελλάδα πήρε το πρώτο της Νόμπελ.


“Πού να είσαι;
Πάντα το ίδιο ερώτημα,
Μόνο η επιθυμία είναι λιγότερη ή περισσότερη.
Κάποτε τη μισώ.
Δε μ’ αφήνει να σ’ αγαπώ όπως θέλω.Δε μ’ αφήνει να ξέρω καν πώς σ’ αγαπώ.

Κοντά και μακριά είναι βάσανο οι αισθήσεις.
Πώς να είναι άνθρωπος κανείς;”

’’σου είπα ένα σωρό πράγματα, αλλά εκείνο που ήθελα να πω και μ έκανε να μουντζουρώσω τόσο χαρτί δεν το είπα: « είναι σκληρή η ζωή χωρίς εσένα και άδικη…»

Στην ανακοίνωση της η Ακαδημία της Στοκχόλμης σημείωνε πως o Γιώργος Σεφέρης πήρε το βραβείο εξαιτίας:

«της εξέχουσας λυρικής γραφής του, που εμπνέεται από βαθιά αισθήματα για τον Ελληνικό κόσμο του πολιτισμού».

Η είδηση πως ο ποιητής μας Γιώργος Σεφέρης πήρε το Νόμπελ Λογοτεχνίας και εκτόξευσε και επισήμως την χώρα του Ομήρου στην κορυφή της ποίησης παγκοσμίως.

Τον Δεκέμβριο του 1963 μετέβη για την απονομή στην Στοκχόλμη και απήθυνε μια ομιλία που έχει μείνει ιστορική και διαβάζεται πάντα με σαφείς αναφορές στην ιστορική συνθήκη κάθε στιγμής.

«Τούτη την ώρα αισθάνομαι πως είμαι ο ίδιος μια αντίφαση.

Αλήθεια, η Σουηδική Ακαδημία έκρινε πως η προσπάθειά μου σε μια γλώσσα περιλάλητη επί αιώνες, αλλά στην παρούσα μορφή της περιορισμένη, άξιζε αυτή την υψηλή διάκριση.
Θέλησε να τιμήσει τη γλώσσα μου, και να – εκφράζω τώρα τις ευχαριστίες μου σε ξένη γλώσσα*.
Σας παρακαλώ να μου δώσετε τη συγγνώμη που ζητώ πρώτα πρώτα από τον εαυτό μου.
Ανήκω σε μια χώρα μικρή.

Ένα πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο, που δεν έχει άλλο αγαθό παρά τον αγώνα του λαού του, τη θάλασσα, και το φως του ήλιου.
Είναι μικρός ο τόπος μας, αλλά η παράδοσή του είναι τεράστια και το πράγμα που τη χαρακτηρίζει είναι ότι μας παραδόθηκε χωρίς διακοπή.
Η ελληνική γλώσσα δεν έπαψε ποτέ της να μιλιέται.

Δέχτηκε τις αλλοιώσεις που δέχεται καθετί ζωντανό, αλλά δεν παρουσιάζει κανένα χάσμα.

Άλλο χαρακτηριστικό αυτής της παράδοσης είναι η αγάπη της για την ανθρωπιά· Κανόνας της είναι η δικαιοσύνη.

Όσο για μένα συγκινούμαι παρατηρώντας πως η συνείδηση της δικαιοσύνης είχε τόσο πολύ διαποτίσει την ελληνική ψυχή, ώστε να γίνει κανόνας και του φυσικού κόσμου. Και ένας από τους διδασκάλους μου, των αρχών του περασμένου αιώνα, γράφει:

«…θα χαθούμε, γιατί αδικήσαμε…»

Αυτός ο άνθρωπος ήταν αγράμματος· είχε μάθει να γράφει στα τριάντα πέντε χρόνια της ηλικίας του.

Αλλά στην Ελλάδα των ημερών μας, η προφορική παράδοση πηγαίνει μακριά στα περασμένα όσο και η γραπτή.

Το ίδιο και η ποίηση.
Είναι για μένα σημαντικό το γεγονός ότι η Σουηδία θέλησε να τιμήσει και τούτη την ποίηση και όλη την ποίηση γενικά, ακόμη και όταν αναβρύζει* ανάμεσα σ’ ένα λαό περιορισμένο.

Γιατί πιστεύω πως τούτος ο σύγχρονος κόσμος όπου ζούμε, ο τυραννισμένος από το φόβο και την ανησυχία, τη χρειάζεται την ποίηση.

Η ποίηση έχει τις ρίζες της στην ανθρώπινη ανάσα – και τι θα γινόμασταν, αν η πνοή μας λιγόστευε;
Είναι μια πράξη εμπιστοσύνης – κι ένας Θεός το ξέρει αν τα δεινά μας δεν τα χρωστάμε στη στέρηση εμπιστοσύνης.

Ναι, η συμπεριφορά του ανθρώπου δε μοιάζει να έχει αλλάξει βασικά.
Και πρέπει να προσθέσω πως νιώθει πάντα την ανάγκη ν’ ακούει τούτη την ανθρώπινη φωνή που ονομάζουμε ποίηση”.

Γ. Σεφέρης. 

 

Σύνθεση κειμένων: Ματούλα Μπόνη

SHARE
RELATED POSTS
“Ο πόλεμος των κουμπιών” – Επιμέλεια έκθεσης Μάνος Στεφανίδης
Αρχαία κατάλοιπα, ναυάγια και σημαντικά κινητά ευρήματα εντοπίστηκαν στη Δήλο
15027605_1255699961170215_455015636147399297_n.jpg
Η αποθέωση της μαραθώνειας διαδρομής του Νίκου Γιώργου Παπουτσίδη

Leave Your Reply

*
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.