Και γύρισε η σελίδα και μπήκαμε σ’ άλλο κεφάλαιο. Κι ο κόσμος στους δρόμους να πανηγυρίζει, κι ο στρατός στα στρατόπεδα και οι χωροφυλάκοι εξαφανισμένοι από προσώπου γης. Μόνο εδώ στη Ρόδο το γιορτάσαμε λίγο σιωπηλά, ιδιωτικά θα έλεγε κανείς. Ίσχυε ακόμα η επιστράτευση, βλέπεις, που είχε κηρυχθεί με την εισβολή στην Κύπρο. Όλοι οι άντρες επίστρατοι, χωρίς οπλισμό, χωρίς εφόδια, σκορπισμένοι κακήν κακώς εδώ κι εκεί στο νησί. Συσκότιση και απαγόρευση της κυκλοφορίας το βράδυ κι εμείς, όσοι δεν είχαμε επιστρατευτεί, παρέες παρέες σε διάφορα σπίτια να το γιορτάζουμε και να κάνουμε όνειρα για το μέλλον.

Αυτή είναι η ιστορία. Σήμερα κοιτάμε πίσω και λογαριάζουμε πόσο μακριά και πού άραγε έχουμε φτάσει από τότε.

Λογαριάζω πως αυτές τις μέρες οι Ναζί Χρυσαυγίτες θα γιορτάζουν ημέρες μνήμης. Νοσταλγούν τον “πολιτισμό” του σκότους, της μισαλλοδοξίας και του μίσους. Του ροπάλου, της αρβύλας, του χωροφύλακα, του φακελώματος. Νοσταλγούν έναν “πολιτισμό” που απαιτεί την απόλυτη υπακοή “προς τας υποδείξεις”, που τόσο ταιριάζει σ’ αυτούς που δεν έχουν δική τους βούληση και σκέψη. Σ’ αυτούς που αρέσκονται στο να παίζουν τα στρατιωτάκια, σαν αυτά που πρόδωσαν την Κύπρο.

Παραθέτω δυο σκίτσα μου. Το ένα δημοσιεύτηκε σαν σήμερα, στις 24 Ιουλίου 1974. Είναι το πρώτο μου σκίτσο σε καθεστώς ελευθεροτυπίας, από τότε που ξεκίνησα ως γελοιογράφος το 1971.

Το άλλο δημοσιεύτηκε λίγες μέρες αργότερα, στις 30 Ιουλίου. Είχαν τότε αρχίσει να καταφθάνουν απ’ όλη την Ελλάδα συγχαρητήρια τηλεγραφήματα προς την δημοκρατική κυβέρνηση. Πρόεδροι σωματείων, συλλόγων, ενώσεων, κοινοτήτων, υπηρέτες και γλείφτες της δικτατορίας, διορισμένοι απ’ αυτήν. Ερπετά και χαμαιλέοντες άλλαζαν τώρα χρώμα, όπως κάνουν πάντα τα είδη αυτά. Το τι απόγιναν αυτοί είναι μια άλλη ιστορία -οι περισσότεροι ζουν και βασιλεύουν ανάμεσά μας, ευυπόληπτα μέλη της κοινωνίας.

Για την ώρα όμως ας πιούμε ένα ποτήρι κρασί. Στην υγειά μας.

Βαγγέλης Παυλίδης