•Ο Κώστας Κωστής είναι εξέχων ιστορικός και φίλος. Μόλις διάβασα «αιρετική», τρόπος του λέγειν, συνέντευξη του στον Δ.Δανικα. Η επανάσταση μας λέει ήταν «πολύπλοκο» γεγονός. Μαζί με τον ηρωισμό ανακατεύτηκαν σε αδιαίρετο σύνολο οι ίντριγκες,ο πλουτισμός επιτήδειων, η ιδιοτέλεια, οι τοπάρχες και οι τοπαρχίες προεστών, προκρίτων και αρματωλών, οι εμφύλιοι και κάποτε και η βαρβαρότητα. Μας έσωσαν και οι «ξένοι». Η εθνική συνείδηση στην αρχή δεν υπήρχε ή ήταν ελάχιστη. Ο συνεκτικός δεσμός ήταν η θρησκεία και το Πατριαρχείο.

•Ναι έτσι θα ήταν ΟΧΙ όμως μόνο έτσι. Δεν μπορώ να αμφισβητήσω την επιστήμη των λεπτομερειών και των γεγονότων. Με μια προϋπόθεση. Να μη χάνουμε την ουσία μέσα στο πέλαγος. Την πεμπτουσία θα έλεγα.

•Ποια είναι η ουσία; Χαρις στο 21 υπάρχουμε. Έλληνες. Χωρίς αυτό θα’μασταν ακόμα Γραικοί. Ίσως μια επαρχία της Τουρκίας. Χάρις σε αυτό έχουμε Κράτος. Κράτος ελληνικό και όχι ελβετικά καντόνια παρά τους διχασμους μας. Χαρις σε αυτό βρήκαμε ξανά το νήμα της πανάρχαιας ιστορίας μας και σμιλέψαμε τη γλώσσα μας από τη Βαβέλ των ιδιωμάτων στις πρωτες ελληνικές πηγές της. Χάρις σε αυτό ως εναρκτήριο λάκτισμα αντικρίζουμε το μέλλον. Ναι είχαμε και τύχη με τους «ξένους». Αλλά δεν μας κάναν χατίρι για το δικό τους συμφέρον δούλευαν. Και δεν θα είχαν έρθει αν δεν είχε προηγηθεί ο αγώνας. Μίση και πάθη; ναι αλλά και αγώνας ηρωικός και αιματηρός. Αυτοί είμαστε.

•Δεν είμαι ιστορικός. Σέβομαι τη γνώση και το γεγονός ότι δεν έχει χρώμα και δεν πρέπει να συγκαλύπτει και να στρεβλώνει. Όμως για την ανυπαρξία εθνικής συνείδησης, από ένστικτο, αμφιβάλλω. Το Μεσολόγγι δεν μπορεί να συνέβη μόνο για να προστατευτεί κάποιο αρματολίκι ή προυχοντιλίκι. Η αυτοθυσία τόσων πολλών , επώνυμων κι ανώνυμων, δεν αφορούσε ηγεμονεύουσες τοπικά κλίκες. Ειχε ξυπνήσει στις φλέβες η Ελλάδα. Ίσως χωρίς μεγάλη σαφήνεια αλλά ήταν Ελλάδα. Γιατί αλλοιώς θα επικρατούσε το συμφέρον της συμβίωσης με τους Οθωμανούς και όχι κακουχίες άνισου πολέμου. Γιατί κανείς μετεπαναστατικά δεν θα δεχόταν να ονομάζεται Έλληνας αν δεν αισθανόταν Έλληνας. Η Ελλάδα είχε ξυπνήσει. Δεν ήταν μόνο η θρησκεία. Ασφαλώς έπαιξε ρόλο αλλά δεν ήταν το κυρίαρχο.

•Γιατί όπως στιχούργησε ο Παλαμάς «η μεγαλοσύνη των λαών/δεν μετριέται με το στρέμμα/με της καρδιάς το πύρωμα μετριέται/και με το αίμα.»

•Ναι να μάθουμε την «αληθινή ιστορία». Χωρίς φόβο και χωρις πάθος. Αυτη όμως την δική μας αλήθεια, το πύρωμα και το αίμα, που μας ξανά γέννησε ως έθνος, πρέπει να μην τη ξεχνάμε. Να τη γιορτάζουμε «με σημαίες και με ταμπούρλα».