Σαρανταένα χρόνια μετά…Κι είναι σαν χθες…

Για όλους εμάς που ζήσαμε την «ημέρα» ή τη «νύχτα» εκείνη.

1973. Νοέμβρης, 17. Μια μέρα σαν όλες τις άλλες. Με μια διαφορά: Αυτό το «κάτι», που μας φταίει πάντα σαν λαό, σωστό ή λάθος, δίκαιο ή άδικο, κατευθυνόμενο ή αυθόρμητο, διατυπώθηκε.

Ήδη από τις 28 του Σεπτέμβρη μέχρι τις 8 του Οκτώβρη, οι Απριλιανοί, πολιτικοί και στρατιωτικοί, είχαν παραιτηθεί. Η «κυβέρνηση» Μαρκεζίνη, είχε αναλάβει τα ηνία της χώρας, σ’ ένα μεταβατικό διάστημα μέχρι τη διεξαγωγή βουλευτικών εκλογών, που είχαν προγραμματιστεί για τις 10 Φεβρουαρίου του 1974.

Όταν ο «πρωταίτιος» κατέδειξε την πρόθεσή του να απογαλακτιστεί από την κηδεμόνα του – μέχρι τότε – δύναμη, πράγμα που έγινε εμφανές έξη σχεδόν μήνες νωρίτερα, είχε ήδη ξεκινήσει η κατευθυνόμενη από τα «αειθαλή κέντρα» συσπείρωση γύρω από τον «προσφιλέστατο Μίμη», σε διαβάθμιση συνομωσίας. Τελούσε υπό προσδιορισμό και σε εκκρεμότητα η ημερομηνία εκδήλωσης του κινήματός τους.

Η «κηδεμών», λοιπόν, αντίληψη των επιγενομένων, έπρεπε να «φροντίσει» για τη διαμόρφωση συνθηκών αντικατάστασης (στην πραγματικότητα ανατροπής) των «κακών» πλέον παιδιών, που θα μπορούσαν να καταστούν απρόβλεπτος παράγοντας των «σχεδίων» της, στα ανατολικά της Μεσογείου.

Έτσι λοιπόν, για τον σκοπό αυτό, «εξευρέθησαν» κάποια ευεπίφορα στη συνεργασία πρόσωπα, που στη συνέχεια αποτέλεσαν την προφυλακή της «γενιάς του Πολυτεχνείου», εκλεκτοί των «μηχανισμών» που μέχρι σήμερα μας ταλανίζουν, οι οποίοι απλώς συμμετείχαν στην περίφημη «εξέγερση» σε ρόλους «κουραμπιέ». Αυτοί οι κατευθυνόμενοι δημοκράτες, άνοιξαν το δρόμο για το κίνημα της ανατροπής, προσφέροντας στο πιάτο το στρατηγικό (τακτικό κι επικοινωνιακό πλεονέκτημα) στον «Μίμη» και τους συν αυτώ για αξιοποίησή του, όπερ και εγένετο στις 25 Νοέμβρη.
Ωριμάζοντας λοιπόν οι καταστάσεις και οι καιροί, χωρίς ηγέτη και χωρίς καμμιά πολιτική ομάδα να αναλάβει επίσημα την ευθύνη της καθοδήγησης (ε, ρε τι σου είναι αυτά τα κέντρα), από τις 14 του Νοέμβρη άρχισαν τα συνθήματα: ΨΩΜΙ, ΠΑΙΔΕΙΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ!

Κι ο κόσμος, ως ο ίδιος όχλος που μεταξύ Ιησού και Βαρραβά απολύει με ευκολία Βαρραβά, κατέβηκε στους δρόμους, ανέβηκε στα αυτοκίνητα, τάχθηκε στο πλευρό των φοιτητών στο Πολυτεχνείο, που 350 εξωφοιτητικά στοιχεία που μπήκαν στο χώρο παράνομα (εφαψίες Υπηρεσιών, καταλαβαίνετε τώρα) τους εγκλώβισαν παρά τη θέλησή τους.

Η υπόθεση Πολυτεχνείο, ήταν η κατάληξη ενός «σχεδιασμού», που ξεκίνησε στις 21/2/1973, με την πρώτη κατάληψη της Νομικής, συνεχίστηκε με τη δεύτερη κατάληψή της στις 20/3/1973, για να γουρμάσει με το μνημόσυνο του Γέρου στις 4/11/1973 και να εκδηλωθεί στην κορύφωσή του στις 17/11/1973.

Τώρα το πώς υλοποιείται ένας σχεδιασμός, σε μαζική εξέγερση, άλλοτε με συνθήματα και άλλοτε με το κυριαρχικό δικαίωμα της ψήφου, εύκολα ανιχνεύεται από μάτια εξασκημένα στο…ημίφως. Αρκεί να παρακολουθήσει κανείς συστηματικά, την πορεία και την εξέλιξη εκείνων των «κουραμπιέδων», την προβολή (εξαργύρωση) εκείνης της συμμετοχής τους στο έπακρο, μεριμνώντας στοργικά για την προσωπική τους ανάδειξη και αναρρίχηση.

Όσο για την κραυγαλέα και ιστορική πια είσοδο του τανκ στο Πολυτεχνείο, να θυμηθούν οι ασθενέστεροι στη μνήμη και να πληροφορηθούν οι τότε νεοσσοί ή αγέννητοι, ότι «ΣΥΝΑΠΟΦΑΣΙΣΤΗΚΕ ΩΣ Η ΠΛΕΟΝ ΠΡΟΣΦΟΡΗ ΚΑΙ ΑΚΙΝΔΥΝΗ ΛΥΣΗ».

Κάποιος, εις εκ των κουραμπιέδων, μεμυημένος στο σχέδιο, ως μέλος της επιτροπής των φοιτητών, ήταν εκείνος που είτε υπέδειξε είτε απεδέχθη «να πέσει η πύλη και να εγγυηθούν οι στρατιώτες την ασφαλή έξοδο των φοιτητών». Ο ίδιος, που λίγο αργότερα, ειδοποιούσε τηλεβοακά για απομάκρυνση από την πύλη, γιατί αυτή θα έπεφτε και προέτασσε (για ξεκάρφωμα) το κορμί του, τάχα καθυστερώντας το άρμα.

Στηρίζοντας με αυτό τον τρόπο, ουσιαστικά, τη μετέπειτα πολιτική του καριέρα.

Η Ιστορία, θέλοντας και μη, ανελκύει πάντοτε την αλήθεια και όσα παρατίθενται εδώ, δεν αποτελούν ανεμομαζώματα κατευθυνόμενων καταγραφών, παρά μόνο σταχυολογήσεις ζωντανών μαρτυριών, προσωπικών εμπειριών από τον «τάφο του Ινδού» και σε καμμιά περίπτωση μομφή για κανέναν και για τίποτα.

Οι εκάστοτε « καταστάσεις», όπως άλλωστε διατείνεται η διπλωματία, έχουν τους δικούς τους κανόνες και οι ρόλοι των εμπλεκομένων αναφέρονται σε συγκεκριμένους κώδικες. Ακόμα κι αν πρόκειται για μεμονωμένα πρόσωπα ή συλλογικές-ομαδικές κινητοποιήσεις. Εργάτες, αγρότες, εμποροϋπάλληλοι, φοιτητές, επιστήμονες, σκεπτόμενοι και συν-αισθανόμενοι πατριώτες, άδολοι στις προθέσεις τους και στα κίνητρά τους, εύκολα ακολουθούν το δρόμο της καρδιάς, της συνείδησης και του χρέους.

Μόνο που πολλές φορές, χωρίς να το καταλαβαίνουν, ουδέ καν να το υποψιάζονται, κάποιοι άλλοι έχουν προαποφασίσει και προδιαγράψει τις αντιδράσεις τους.

Βλέπετε, ως Έλληνες, εκτός από ωραίοι, κάποτε είμαστε και τραγικά προβλέψιμοι.

Ωστόσο, βλέποντας πάντα το ποτήρι μισογεμάτο, σε μια καθιερωμένη πια επέτειο, οφείλουμε να επαναπροδιορίζουμε τη σχέση μας μαζί της.

Είναι πια γεγονός, ότι η γενιά του Πολυτεχνείου, η εν γένει μεταπολιτευτική γενιά, Α-Π-Ε-Τ-Υ-Χ-Ε . Πουλήθηκε πολύ ακριβά, σε κάτι πολύ φτηνό. Καταδικάζοντας με την αφέλεια; αμέλεια; ιδιοτέλειά της;… σε μια καταβαράθρωση οικονομική, κοινωνική, ιδεολογική μα προ πάντων ηθική, πολλές επόμενες γενιές.

Το διαχρονικό μήνυμα, από την επέτειο του Πολυτεχνείου, δεν είναι προφανώς η πτώση της χούντας, η γελοιότητα που το βλακοσύστημα με τους ηλιθιοδιδάσκοντές του, θέλει να περάσει. Για να μην πούμε ότι το Πολυτεχνείο, στην πραγματικότητα έφερε την χειρότερη χούντα, με τις ευλογίες της κηδεμόνος, ας περιοριστούμε να αποδώσουμε τιμή στον Ανώνυμο Έλληνα και στα αντανακλαστικά του, που μας διδάσκει: τη Δύναμη της Διεκδίκησης, το Δικαίωμα στην Ουτοπία, την Πιθανότητα στο Όνειρο.

Γνωρίζοντας ο ίδιος μέσα του, πολύ περισσότερο, την αλήθεια των στίχων του Γκάτσου στον πασίγνωστο πια «Κεμάλ»:
«Με φωτιά και με μαχαίρι πάντα ο κόσμος προχωρά /Καληνύχτα, Κεμάλ. Αυτός ο κόσμος δεν πρόκειται να αλλάξει ποτέ…».

Δημήτρης Μπρούχος