Προσομείωση είναι η αναπαράσταση ενός πραγματικού ή αφηρημένου συστήματος με ένα τεχνητό μοντέλο-πρότυπο μέσω μηχανημάτων, ηλεκτρονικών υπολογιστών και δικτύων ηλεκτρονικών υπολογιστών.

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι, κατά τη γνώμη μου, η πιο διαδεδομένη σήμερα προσομείωση συστήματος σχέσεων μεταξύ ανθρώπων και ομάδων ανθρώπων.

Δέχομαι, για παράδειγμα, ένα αίτημα φιλίας στο Facebook.
Ελέγχω το προφίλ τού/τής αιτούντος/αιτούσας.
Αποδέχομαι ή απορρίπτω το αίτημα.
Σε περίπτωση αποδοχής είμαστε πλέον «φίλοι», που σημαίνει ότι μπορούμε να βλέπουμε ο ένας τις δημοσιεύσεις του άλλου και να επικοινωνούμε.
Ελάχιστα όμως πράγματα ξέρουμε ―στην ουσία― ο ένας για τον άλλον.
Είμαστε όμως «φίλοι».
Δεν ξέρω τι σκέφτεται για πολλά από αυτά που (του) συμβαίνουν στην πραγματική ζωή ούτε ποιες είναι οι πραγματικές σκέψεις για την πραγματικότητα η οποία περιλαμβάνει και εμένα όπως και εκείνον.
Είμαστε όμως «φίλοι».
Δεν ξέρω τι σεξουαλικές προτιμήσεις/φαντασιώσεις έχει, δεν ξέρω αν είναι ευγενής άνθρωπος στις πραγματικές του σχέσεις, δεν ξέρω τι ψήφισε στις προηγούμενες εκλογές, δεν ξέρω ποιο είναι το αγαπημένο του φαΐ, δεν ξέρω αν ασκεί βία στις σχέσεις του, δεν ξέρω τι παιδικά βιώματα έχει, δεν ξέρω τι παραμύθια άκουσε ως παιδί, δεν ξέρω αν φοβάται τις μέλισσες και δεν ξέρω πολλά άλλα.

Είμαστε όμως «φίλοι».

Έχω πραγματικούς φίλους, μέσα και έξω από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Έξω από τους προσομειωτές «φιλίας».
Οι σχέσεις μου με αυτούς περιλαμβάνουν την αρκετά συχνή συνύπαρξή μας σε φυσικό χρόνο και χώρο.
Γι’ αυτές/αυτούς ξέρω περισσότερα και πιο ουσιαστικά.

Αλλά όχι και πάρα πολλά ούτε όλα. Όχι τόσα, τουλάχιστον, που να με κάνουν να λέω ότι ξέρω καλά και σε βάθος όλες τις φυσικές (με την έννοια του «μη εικονικού») φιλίες μου και τις σχέσεις μου.
Αυτό όμως που ξέρω είναι ότι κάθε σχέση και φιλία ―ακόμα και μια προσομείωση σχέσης ή φιλίας― δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς:

Την αποδοχή ύπαρξης του άλλου ως ξεχωριστού και μοναδικού όντος,
Τον σεβασμό τού άλλου ως ξεχωριστού και μοναδικού όντος,
Τον σεβασμό στις ιδέες τού άλλου,
Τον σεβασμό στα δικαιώματα του άλλου,
Τον σεβασμό στον διάλογο,
Τη συνειδητή ανάληψη των υποχρεώσεων που προϋποθέτει ο σεβασμός στα δικαιώματα του άλλου,
Τον σεβασμό στις ελευθερίες τού άλλου, εφόσον κι ο άλλος σέβεται τις δικές σου ελευθερίες και δεν τις επιβουλεύεται και δεν τις περιορίζει βίαια.
και, τέλος,
Τον σεβασμό στους κανόνες του παιχνιδιού μέσα στο οποίο ζούμε την προσομείωση της φιλίας.

Η αγάπη δεν είναι μια εκ των ων ουκ άνευ συνθήκη για να συνυπάρχουμε με άλλους. Αρκεί ο σεβασμός.
Κάπως σαν τη Δημοκρατία.

Όπου ―ευτυχώς ή δυστυχώς― συνυπάρχουμε με ανθρώπους των οποίων τη φιλία θα απορρίπταμε, χωρίς δεύτερη σκέψη, σ’ έναν προσομειωτή φιλίας και σχέσεων, όπως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Η Δημοκρατία όμως δεν μπορεί να λειτουργήσει ―ακόμα― ως προσομείωση ή εικονική πραγματικότητα.
Θωρακισμένη με τους νόμους και τους κανόνες της, παραμένει η μόνη ―ίσως― λειτουργική εκδοχή συνύπαρξης μοναδικών και διαφορετικών ανθρώπων σε πραγματικό χρόνο και σε φυσικό περιβάλλον.

16 Ιουνίου 2018

Κωστής Μακρής

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.

The article expresses the views of the author

iPorta.gr