Πόρτα στην Πολιτική

Οι ήρωες και οι παραχαράκτες τους, του Μάνου Στεφανίδη

Spread the love

Ο Μάνος Στεφανίδης είναι Ιστορικός Τέχνης και Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ.

Διαβάστε τα άρθρα του Μάνου Στεφανίδη ΕΔΩ

Αντί να ασχολούμαι με την προκλητική γελοιότητα επισήμων και ανεπίσημων που κατάφεραν να κάνουν καρικατούρα μία συνταρακτική για την εθνική μας συνείδηση επέτειο, προτιμώ να αναφέρομαι στο ζωντανό ’21 που ακόμα υπάρχει στους δρόμους στις πλατείες της Αθήνας και του Πειραιά υπενθυμίζοντάς μας λησμονημένα ονόματα ηρώων, Ελλήνων και ξένων, τόπους θριάμβων αλλά και θυσίας που η καθημερινή μας αλαζονική αδιαφορία προσπερνάει.

Θα ξεκινήσω από τα Προπύλαια του Πανεπιστημίου στα οποία μπορεί να δει κανείς τον εξαιρετικό “Ρήγα Φεραίο” με τις σπασμένες αλυσίδες του Ιωάννη Κόσσου, τον μπαρόκ “Γρηγόριο Ε” του Λαζάρου Φυτάλη, τον “Κοραή” του Γεωργίου Βρούτου και τον “Καποδίστρια” του Γεωργίου Μπονάνου. Στο εσωτερικό των Προπυλαίων ο πιο μεγάλος αυστριακός ζωγράφος εκείνης της εποχής, ο Καρλ Ράαλ, φιλοτεχνεί τα σχέδια της επιβλητικής τοιχογραφίας, με τον Όθωνα σαν Ρωμαίο μέγιστο αρχιερέα, pontifex maximus, να στηρίζει τις επιστήμες και τις τέχνες. Σινεμά πριν το σινεμά.

Θα συνεχίσω στο Πεδίο του Άρεως όπου στην επιβλητική λεωφόρο των ηρώων υπάρχουν, από το 1937, οι προτομές των αγωνιστών, ανδρών και γυναικών, που – ακούγεται κοινότοπο αλλά έτσι είναι – μας χάρισαν εκείνη την ελευθερία που εμείς σήμερα αδυνατούμε να διαχειριστούμε. Λίγο πιο πάνω κοιμάται, μόλις 30 χρονών και κάτι, ο ποιητικός πρίγκιπας Αλέξανδρος Υψηλάντης, έξω από το μεταβυζαντινό εκκλησάκι των Ταξιαρχών. Το γλυπτό ανήκει στον εξελληνισμένο βαυαρό Λεωνίδα Δρόση που κι αυτός πέθανε νέος το 1882 έχοντας όμως προλάβει να μυήσει στην γλυπτική το μαθητή του Γιαννούλη Χαλεπά. Η “Κοιμωμένη” του Χαλεπά οφείλει πολλά στον κοιμώμενο Υψηλάντη του Δρόση.

Ακόμη πιο πάνω, στην πλατεία Κυψέλης μελαγχολικός και απομονωμένος στέκει ο Κωνσταντής Κανάρης, εξαιρετικό γλυπτό του Λαζάρου Φυτάλη. Κρατάει πυρσό το χέρι του και πάνω στην βάρκα Ελευθερία είναι έτοιμος όχι να πυρπολήσει πάλι τον στόλο των Οθωμανών αλλά την νεοελληνική απάθεια και αβελτηρία.

Στον αριθμό 56 της οδού Κυψέλης μαρμάρινη πλάκα μάς θυμίζει πως η νυν αδιάφορη πολυκατοικία έχει θεμελιωθεί επάνω στο σπίτι και το υποστατικό του θρυλικού ναυάρχου ο οποίος έμεινε στην έρημη τότε περιοχή και την αγάπησε πολύ.

Τέλος δεν μπορώ παρά να υπενθυμίσω πώς μία άλλη ιδιαίτερη φιγούρα του αγώνα, ο Βίλχελμ φον Χάιντεκ, αξιωματικός του βαυαρικού στρατού, εθελοντής στην επανάσταση αλλά και μέλος της αντιβασιλείας του Όθωνα, υπήρξε συγχρόνως και επιτυχημένος ερασιτέχνης ζωγράφος. Το 1835 φιλοτέχνησε το “Στρατόπεδο του Καραϊσκάκη” που δημοσιεύω εδώ. Πίνακας που θα αποτελέσει την έμπνευση του ομόθεμου έργου που ζωγράφιζε ο Θεόδωρος βρυζάκης το 1855. Οι διαφορές όμως είναι εμφανείς. Ο Χάιντεκ φιάχνει ένα κολάζ με πολύ ενδιαφέροντα φολκλορικά στοιχεία ενώ ο Βρυζάκης εξισορροπεί κλασσικιστικά τις αντιθέσεις ιδεολογικοποιώντας το γεγονός.

Φωτογραφίες: Οι πίνακες του Χάιντεκ και του Βρυζάκη, ο Υψηλάντης στο Πεδίο του Άρεως, ο νεκρός Κανάρης, 1877, η πλάκα εκεί που ήταν το σπίτι του, τώρα πολυκατοικία της οδού Κυψέλης.

SHARE
RELATED POSTS
Λιώνει; Πάνω μας;, του Γιώργου Σαράφογλου
Μείναμε μόνοι με τις εκλογές, του Νίκου Βασιλειάδη
Καλωσόρισμα του Δημάρχου Ρόδου Φώτη Χατζηδιάκου στον Κυριάκο Μητσοτάκη στη Ρόδο

Leave Your Reply

*
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.