Ο Κωστής Μακρής είναι γραφίστας και συγγραφέας

Η Γεωμετρία και το Θέατρο στην πανδημία

DELIVERY  2241003600  8:00-16:00 & 19:00-21:00

ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΠΕΛΑΤΩΝ+306942683531 

  2241003600

  +306942683531

 +306942683531

Η Γεωμετρία είναι πολύ χρήσιμη στην καθημερινή μας ζωή.

Μας βοηθάει να χτίζουμε σπίτια, να κατασκευάζουμε ντουλάπια και αυτοκίνητα, να σχεδιάζουμε γέφυρες, να κατασκευάζουμε δρόμους και να φτιάχνουμε βιβλία.

Το θέατρο επίσης είναι πολύ χρήσιμο στην καθημερινή μας ζωή.

Μας βοηθάει να κατανοούμε καταστάσεις που εκ πρώτης όψεως μας φαίνονται αδιανόητες. Όπως την ιστορία τού Οιδίποδα που σκότωσε τον πατέρα του (χωρίς να το ξέρει) και νυμφεύτηκε την ίδια του την μητέρα (πάλι χωρίς να το ξέρει) και όταν τα έμαθε όλα αυτά που είχε κάνει (χωρίς να ξέρει από πρίν τι έκανε) έβγαλε μόνος του τα μάτια του. Υποθέτω ότι το έκανε επειδή η γνώση δεν τον ελευθέρωσε αλλά, αντίθετα, τον φόρτωσε με τόσο δυσβάστακτα δεινά και ενοχές που πλέον αδυνατούσε να κοιτάζει τον Κόσμο. Πραγματική τραγωδία δηλαδή, με την σημερινή έννοια της λέξης: να έχεις κάνει κάτι τόσο πολύ κακό επειδή δεν ήξερες τι κάνεις. Ο Φρόυντ ήρθε πολύ αργότερα και επιχείρησε να ξεδιαλύνει κάπως τα πράγματα αλλά, και πάλι, όλα μπερδεμένα παραμένουν όταν μιλάμε για ανθρώπους…

Και η Πανδημία; Πού κολλάει σε όλα αυτά;

Να σας πω:

Κολλάει.

Όχι επειδή είναι υπερμεταδοτικός ο Ιός της Sars-Cov-19.

Κολλάει επειδή ο διαχωρισμός, από την μια μεριά, σε ζηλωτές, «οπαδούς» και συμφωνούντες με την (τρέχουσα και αποδεδειγμένα σωτήρια) επιστημονική αλήθεια (για την φύση του κορωνοϊού, την αξιοπιστία και ασφάλεια των εμβολίων και για πολλά άλλα) και, από την άλλη, σε αρνητές του Ιού, αντιεμβολιαστές και άλλα παρόμοια, δείχνει ότι δεν έχουμε καταλάβει πολλά (ως είδος) ούτε από την Γεωμετρία ούτε από το Θέατρο.

Παρόλο που κατοικούμε σε σπίτια χτισμένα με βάση την Ευκλείδεια Γεωμετρία (εν πολλοίς) και παρακολουθούμε Θεατρικές Παραστάσεις των οποίων οι ρίζες φτάνουν στην αρχαία Τραγωδία, αρνούμαστε να δεχτούμε ότι οι αξιωματικές μας τοποθετήσεις ―θεωρητικά― διαφέρουν πολύ μεταξύ τους.

Ο εμβολιασμένος δεν έχει «ρινοκερίσια» μύτη ούτε εκατό χέρια σαν τους Εκατόγχειρες. Το ίδιο ισχύει και για τους αντιεμβολιαστές: μακροσκοπικά φαίνονται ίδιοι με τους υπόλοιπους ανθρώπους. Ακόμα και το γεγονός ότι (μπορεί να) είναι τα πιο βέβαια θύματα του κορωνοϊού, καθόλου δεν τους απομακρύνει από κάτι που περισσότερο είναι προϊόν πίστης (αξιωματικής τοποθέτησης) εμμονών και προκαταλήψεων και λιγότερο απότοκο ειδικών γνώσεων και λογικής. Όπως δεν τους απαλλάσσει από τις ευθύνες που έχουν για την υπερμετάδοση του ιού και τα τραγικά αποτελέσματα αυτής της υπερμετάδοσης.

Ο αντιεμβολιαστής έχει συγκεκριμένη αξιωματική τοποθέτηση σε κάποια πράγματα. Δεν έχει απαραίτητα γνώση αλλά έχει «πίστη». Είναι ―αναλογικά― σαν τον οπαδό μιας ποδοσφαιρικής ομάδας: είναι τρομερά δύσκολο να αλλάξει ομάδα επειδή αυτή η αλλαγή θα τον κάνει να νιώθει ότι έχει προδώσει τα όσια και τα ιερά του. Δεν γινόμαστε οπαδοί μιας ομάδας με ορθολογικά κριτήρια αλλά με συναισθηματικά και κληροδοτημένα δεδομένα που πολλές φορές αγνοούμε τις πηγές τους. Γι’ αυτό είναι πολύ δύσκολο να γίνει συζήτηση πάνω σε λογικές βάσεις σε θέματα τέτοιου είδους επιλογών. Ισχύει και για τις Θρησκείες αυτό, ειδικά μεταξύ φανατικών οπαδών.

Η αξιωματική τοποθέτηση ενός «αντιεμβολιαστή» (γενικεύω τον όρο) τον εμποδίζει να δεχτεί ότι κάποιες Γεωμετρίες είναι πολύ καλές για να μελετούμε την φύση του Σύμπαντος (ή των πάρα πολλών Συμπάντων) αλλά δεν μας βοηθάνε ιδιαίτερα όταν θέλουμε να χτίσουμε, πάνω στην Γη μας, ένα σπίτι της προκοπής με αλφάδια, τρίγωνα, νήματα της στάθμης και άλλα παρόμοια «Ευκλείδεια» εργαλεία. Ζούμε σε ένα πολύ μικρό κομμάτι τού «καμπύλου» (υπερβολικού ή ελλειπτικού) σύμπαντος και κανένας χάρακας ή τρίγωνο ή τραπέζι δεν είναι τόσο μεγάλο ώστε να πρέπει να αποτυπώνεται η καμπυλότητα του χωροχρόνου σε αυτό.

Γι΄ αυτούς ―και άλλους― λόγους θα αποφύγω να πάρω θέση στον διάλογο που έχει φουντώσει στα μέσα (μαζικής ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης) για το αν έπραξε σωστά ή εσφαλμένα ο (συμπαθής σε εμένα) πρωταγωνιστής της παράστασης του έργου του Ιονέσκο «Ο Ρινόκερος», κύριος Άρης Σερβετάλης. Όχι επειδή δεν ξέρω αν διαφωνώ ή αν συμφωνώ μαζί του ―σε άλλα ζητήματα είμαι αγνωστικιστής― αλλά επειδή εκείνος ακολουθεί μια Γεωμετρία που όχι μόνο δεν την ακολουθώ πρακτικά (ή «πιστεύω») στην καθημερινότητά μου αλλά και δεν με βοηθάει ―μεταφορικά μιλώντας― να «χτίζω καλά σπίτια». Το αντίθετο μάλιστα. Η Γεωμετρία του (νομίζω ότι) θα με έκανε να καταστρέφω κι αυτά τα καλά που υπάρχουν. Κάτι σαν τους θανάτους των ανεμβολίαστων ή των αρνητών του κορωνοϊού. Που όμως ο κορωνοϊός δεν τους αρνείται καθόλου.

Αυτό μοιάζει λίγο σαν να αναιρώ την πιο πάνω φράση «θα αποφύγω να πάρω θέση» και φαίνεται να παίρνω θέση. Η θέση όμως που παίρνω έχει να κάνει με τα εμβόλια κι όχι με την ορθότητα ή μη των πράξεων του κυρίου Άρη Σερβετάλη.

Κωστής Α. Μακρής

24 Νοεμβρίου 2021

Παράρτημα για Γεωμετρικά θέματα:

«Από δοθέν σημείο εκτός δοθείσης γραμμής (ευθείας), διέρχεται το πολύ μία γραμμή (ευθεία), που δεν τέμνει την δοθείσα.» Ευκλείδεια Γεωμετρία.

Η ουσιαστική διαφορά με τις μετρικές γεωμετρίες είναι στην φύση των παράλληλων ευθειών. Το 5ο αξίωμα του Ευκλείδη, το αξίωμα των παραλλήλων, είναι ισοδύναμο με το αξίωμα του Πλέιφερ, που δηλώνει ότι, σε ένα επίπεδο 2 διαστάσεων, για κάθε ευθεία ε και σημείο A, εκτός της ε, υπάρχει ακριβώς μια ευθεία διερχόμενη από το A που δεν τέμνει την ε. Αντίθετα, στην υπερβολική γεωμετρία υπάρχουν άπειρες το πλήθος ευθείες διερχόμενες από το A που δεν τέμνουν την ε, ενώ στην ελλειπτική γεωμετρία, κάθε ευθεία διερχόμενη του A τέμνει την ε.

Άλλος τρόπος να περιγράψουμε την διαφορά μεταξύ αυτών των γεωμετριών είναι να θεωρήσουμε 2 ευθείες επ’ αόριστον επεκταμένες σε ένα δισδιάστατο επίπεδο που είναι και οι 2 κάθετες σε μία 3η ευθεία:

Στην Ευκλείδεια Γεωμετρία οι ευθείες διατηρούν σταθερή απόσταση η μία από την άλλη ακόμα και αν επεκταθούν στο άπειρο, και είναι γνωστές ως παράλληλες.

Στην υπερβολική γεωμετρία καμπυλώνουν απομακρυνόμενες η μία από την άλλη, αυξάνοντας την μεταξύ τους απόσταση καθώς η μία απομακρύνεται από τα σημεία τομής με την κοινή κάθετη; τέτοιες ευθείες συχνά αποκαλούνται υπερπαράλληλες.

Στην ελλειπτική γεωμετρία καμπυλώνουν η μία προς την άλλη και τέμνονται.

Πηγή