Το Πατριαρχείο Μόσχας προέβη σε εκκλησιαστική εισπήδηση στη δικαιοδοσία του πρεσβυγενούς Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, το οποίο είναι δεύτερο τη τάξει στο διοικητικό σύστημα της Ορθόδοξης Εκκλησίας, με τη δημιουργία Εξαρχίας. Η κίνηση αυτή του Πατριαρχείου της Μόσχας η οποία ισοδυναμεί με «εκκλησιαστικό πραξικόπημα» δημιουργεί ορατό σχίσμα στην Ορθόδοξη Εκκλησία.
Στην Εξαρχία αυτή, σύμφωνα με το ανακοινωθέν που ανάρτησε το Πατριαρχείο της Μόσχας και στην ελληνική γλώσσα στην ιστοσελίδα του Τμήματος εξωτερικών υποθέσεων, «έγιναν δεκτοί 102 κληρικοί του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας από οκτώ χώρες της Αφρικής».
Η απόφαση αυτή ελήφθη στις 29 Δεκεμβρίου από τη Σύνοδο του Πατριαρχείου Μόσχας και αποτελεί κίνηση εκδίκησης προς τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Θεόδωρο επειδή συντάχθηκε με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, την Εκκλησία της Ελλάδος και την Εκκλησία της Κύπρου και αναγνώρισε την Αυτοκεφαλία που χορήγησε το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας.
Οπως αναφέρεται στο ανακοινωθέν «ο επικεφαλής της Πατριαρχικής Εξαρχίας Αφρικής θα έχει τίτλο «Κλιν» κι ακόμα ότι «όρισε μητροπολίτη Κλιν και Πατριαρχικό Έξαρχο Αφρικής τον αρχιεπίσκοπο Γερεβάν και Αρμενίας Λεωνίδα».
Το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας εξέδωσε το ακόλουθο ανακοινωθέν:
«Το παλαίφατο Πατριαρχείο της Αλεξανδρείας εκφράζει βαθύτατη θλίψη για τη συνοδική απόφαση του Πατριαρχείου Ρωσίας περί συστάσεως Εξαρχίας στα κανονικά όρια της δικαιοδοσίας της Παλαίφατης Εκκλησίας της Αλεξανδρείας, μια απόφαση η οποία ελήφθη εν μέσω των εορτών της Χριστού Γεννήσεως και της θείας Επιφανείας, κατά τις οποίες προβάλλεται ο Βασιλεύς της Ειρήνης Χριστός.
Το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας θα συνεχίσει να επιτελεί το ποιμαντικό του καθήκον απέναντι στο εμπιστευθέν υπό του Κυρίου ποίμνιό του, υπαγόμενο στις πνευματικές παρακαταθήκες των μεγάλων Ελλήνων Πατέρων της Εκκλησίας, οι οποίοι, κατά τον σύγχρονο Ρώσο Θεολόγο αείμνηστο π. Γεώργιο Φλωρόφσκυ, άφησαν ανεξίτηλη την σφραγίδα στην Ορθόδοξη Θεολογία και Εκκλησία.
Η απόφαση του Πατριαρχείου Ρωσίας, θα συζητηθεί σε επικείμενη συνεδρία της Συνόδου του ημετέρου Πατριαρχείου, οπότε και θα ληφθούν σχετικές αποφάσεις.
Εν τοις Πατριαρχείοις, τη 30η Δεκεμβρίου 2021
Εκ της Αρχιγραμματείας της Αγίας και Ιεράς Συνόδου».
Σημειώνεται ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κάποια αντίδραση από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αλλά ούτε και από άλλη Ορθόδοξη Εκκλησία.
Το Πατριαρχείο Μόσχας εδώ και πολλούς μήνες εξαπολύει απειλές για αντίποινα σε όσους Προκαθημένους και Εκκλησίες αναγνώρισαν την Αυτοκεφαλία της Ουκρανίας, ενώ έχει θέσει εκτός Διπτύχων και έχει διακόψει το μνημόνευση κατά τη Θεία Ευχαριστία του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, του Πατριάρχη Αλεξανδρείας Θεοδώρου, του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερωνύμου και του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Χρυσοστόμου.
Υπογραμμίζεται ότι η κίνηση αυτή του Πατριαρχείου της Μόσχας συνιστά διάσπαση της Ορθόδοξης Εκκλησίας, την οποία υποδαύλισαν και κάποιοι ρωσοκίνητοι στην Ελλάδα, στις ΗΠΑ και την Κύπρο.