Ο Νότης Μαυρουδής είναι Κιθαριστής-Συνθέτης-Μουσικοπαιδαγωγός-Αρθρογράφος τύπου και ραδιοφώνου-Διευθυντής του www.tar.gr. ΕΔΩ διαβάστε και ακούστε συνέντευξή του στην iΠόρτα-Ρ/Σ Παλμός 99.5

Ομολογώ πως απ’ όλο αυτό το άδοξο και αναποτελεσματικό συμβάν με το κινούμενο «φορτηγό πολιτισμού» του δημάρχου Μπακογιάννη, κράτησα την… απειλή του φίλου μου Σταμάτη, ο οποίος αναφέρθηκε με φλογερή αγανάκτηση για τη χρήση τού τραγουδιού του, για το πνευματικό του δικαίωμα, καθώς και για το ατομικό προσωπικό του δικαίωμα να ορίζει και να διαπραγματεύεται όπως πιστεύει τα… συμφέροντά του, τα πονήματά του, να ορίζει, τέλος, εκείνος τον τόπο και το όποιο momentum για τη χρήσηςτων έργων του.

Είναι, όπως και να το κάνουμε, πολύ ηρωικό να ακούς ένα συνθέτη (από τους πιο ευφυής και προικισμένους ) να παλεύει μόνος (?) μέσα στην εποχή και την κοινωνία της κλεψιτυπίας, των ηχητικών αντιγράφων, της ιντερνετικής ποικιλόμορφης κλοπής, των φωτοτυπιών και τόσων άλλων παραπλήσιας μορφής πνευματικών κ λ ο π  ώ ν και π α ρ α β ι ά σ ε ω ν που τελειωμό δεν έχουν…

Το θέμα αυτό, δεν απέχει πολύ από το ευρύτερο της πνευματικής ιδιοκτησίας, τόσο στο «περιουσιακό», όσο και στο «ηθικό δικαίωμα» του δημιουργού. Δεν χωράει αμφιβολία πως η προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων είναι αναμφισβήτητη, αδιαπραγμάτευτη και ακριβώς γι’ αυτό, υπάρχουν οργανισμοί και νομικές προστατευτικές δικλείδες και σε διεθνές επίπεδο, με αυστηρότατους κανόνες, ανεξάρτητα αν στη χώρα μας, το μεγαλύτερο κομμάτι τού πληθυσμού είναι απόλυτα εθισμένο στην κλοπή (ναι, κλοπή), ιδιαίτερα των πνευματικών προϊόντων. Ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα, το οποίο δυσκολεύονται οι ίδιοι αυτοί οργανισμοί προστασίας να διαχειριστούν και να ελέγξουν σε μια αγορά κακομαθημένη και ασυνάρτητη, με θύματα τη δισκογραφία, την αγορά βιβλίου, τον κινηματογράφο…
Όλα αυτά είναι ίσως λογικά, όμως θέλω να καταλήξω σε μια λεπτομέρεια που δεν φαίνεται με την πρώτη ματιά κι έχει να κάνει με τη σχέση τού τραγουδιού με τον κάθε άνθρωπο, τον κάθε πολίτη. Η σχέση, είναι παλαιότατη σε χρόνο· τόσο, που η απαρχή της βγάζει ρίζες στα ηρωϊκά έπη, φτάνει έως το δημοτικό τραγούδι και συνεχίζεται έως και σήμερα… Αναφέρομαι στο συναισθηματικό μέρος της σχέσης. Το τραγούδι που ο καθένας μας επιλέγει να τον συντροφεύσει στη χαρά και τη λύπη, είναι ένα δυνατό συναίσθημα το οποίο, για κάποιον ιδιαίτερο και προσωπικό λόγο, βρίσκει ζεστή φωλιά στην ανθρώπινη συνείδηση-συναίσθημα… Εκεί λοιπόν βρίσκει απάγκιο και ριζώνει. Έχουν ριζώσει πολλά τραγούδια και μουσικές στην δική μου πνευματική γωνίτσα και μου βγαίνουν ανάλογα με τις συγκυρίες και τις ευκαιριακές μνήμες και τα τραγουδώ.

Δεν ξέρω δηλαδή το κατά πόσο ο Μίκης, ο Μάνος, ο Ξαρχάκος και άλλοι συνθέτες μπορούν να καθορίσουν για το πού, ποιον και πόσο θα ορίσουν την χρήση των τραγουδιών τους. Κατά πόσο ένας κληρονόμος του Τσιτσάνη και κατά συνέπεια, γιατί όχι, των Μότσαρτ, Βιβάλντι, Μπαχ και άλλων ιερών τεράτων θα μπορούσαν να αντιταχθούν και να αντιδράσουν σε αυτό το φώλιασμα των έργων τους στις ψυχές των ανθρώπων; Θεωρώ πως δεν τους πέφτει πια λόγος.

Η τόσο στενή σύνδεση των έργων με τους ανθρώπους, ξεπερνά από ένα σημείο και πέρα τους νόμους της νομικής προστασίας, αφήνοντας τα έργα σε αόριστη και ανεξιχνίαστη πορεία μέσα στο χρόνο…

Ωστόσο, υπάρχουν σήμερα νομικές διαδικασίες μιας απαγόρευσης χρήσης έργου σε έναν ραδιοτηλεοπτικό σταθμό, σε μια συγκεκριμένη μορφή νομικού προσώπου, για συγκεκριμένους λόγους και αυτό είναι θεμιτό, επειδή υπάρχουν συγκεκριμένα νομικά πρόσωπα. Δηλαδή, ένας δημιουργός μπορεί να απαγορέψει την μετάδοση των έργων του στα ΜΜΕ, εάν προκύψουν προβλήματα ασυνέπειας και δεοντολογίας. Η απαίτηση όμως του Κραουνάκη να λαμβάνει γνώση(?) για το πού θα ακουστεί δικό του τραγούδι από μια τραγουδίστρια και παλαιά συνεργάτιδά του, επειδή δεν χωνεύει (όπως ο ίδιος δήλωσε) τον «Κούλη» (όπως αποκαλεί τον Πρωθυπουργό της χώρας), αποτελεί μόνο ηθικής τάξεως θέμα και όχι, νομίζω, πνευματικού δικαιώματος· αφορά τον ίδιο και κανέναν άλλον. Αυτή την «ηθική στάση» θα μπορεί να την συζητήσει με τους συνεργάτες του (αλήθεια, πώς έτσι και η Νικολακοπούλου μένει σιωπηλή;).

Τα τραγούδια έχουν δικαίωμα πνευματικού δημιουργού (συνθέτη-στιχουργού)
και κληρονόμου, έως 70 χρόνια από τον θάνατο των δημιουργών. Ωστόσο, τα τραγούδια που έχουν μεγάλη δημοφιλία, ξεπερνούν τον πνευματικό δημιουργό. Του… «παραχωρούν» βέβαια τις εισπράξεις, από τα πνευματικά δικαιώματά του, χρησιμοποιούν όμως τα τραγούδια κατά βούληση και όπου να ‘ναι, με αποτέλεσμα αυτά να διαχέονται σε κάθε γωνία και σημείο του ορίζοντα…

Μην ξεχνάμε πως στην εποχή του διαδικτύου, οι παλαιότεροι «κανόνες» έχουν ανατραπεί σε πολλές από τις λεπτομέρειές τους. Οι νέες συνθήκες προστασίας του πνευματικού δικαιώματος από τους οργανισμούς, έχουν ως στόχο (και αγωνία) να προλαβαίνουν τις τεχνολογικές εξελίξεις μέσα στον χρόνο, ο οποίος πάντα εμφανίζει απρόσμενους τρόπους χρήσης τού έργου, νέες ανάγκες και ξαφνιάσματα της αγοράς των πνευματικών προϊόντων.
Ο φίλος μου ο Σταμάτης, εν θυμώ, βγήκε στη δημόσια σφαίρα βάζοντας, χωρίς να το θέλει, ερωτήματα και πέρα από όσα είδαμε στις οθόνες και στο διαδίκτυο…

Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.  Το άρθρο δημοσιεύεται και στο προσωπικό του ιστολόγιο. 

The article expresses the views of the author

iPorta.gr