Πόρτα σε ιστορίες/χρονογραφήματα/διηγήματα

Ιησούν, Διόνυσον ή Μίθρα;, του Μάνου Στεφανίδη

Spread the love

Ο Μάνος Στεφανίδης είναι Ιστορικός Τέχνης και Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ

 

Χριστός γεννάται, δοξάσατε… Διόνυσον! Ανατολή ανατολών, πανήγυρις πανηγύρεων, θείον βρέφος μηροτραφές, ποιμήν αλλά και παιδίον νέον, ο προ αιώνων…

Και η 25η Δεκεμβρίου, εορτή του Μίθρα του ηλιοφόρου αφού η μέρα μεγαλώνει, το φως νικά και η νύχτα συρρικνούται. Sol Invictis. Μετά το χειμερινό ηλιοστάσιο ακολουθεί ως εικός, η γέννηση όλων των θεοτήτων που σχετίζονται με το φως του ήλιου. Αλλά και ο κατατεμαχισμός του Διονύσου από τους Τιτάνας και η θεοφαγία εκ μέρους των πιστών για μετάσχουν της θείας, αθάνατης ουσίας και βέβαια η Θεοφάνεια …

Ο τρώγων Μου την Σάρκα και πίνων Μου το Αίμα (!) εν Εμοί μένει καγώ εν αυτώ. Πανάρχαια, συμβολική τελετουργία με το αίμα και το σώμα του Θεού. Και βέβαια ο πιο ερωτικός λόγος. Θυμάμαι την Αυτοκρατορία των Αισθήσεων του Όσιμα, θυμάμαι την αυτοκτονία του Μίσιμα και εκείνη του Καουαμπάτα που ακολούθησε συντετριμμένος τον μαθητή του. Αν δεν απατώμαι το 1971. (Αρνούμαι να μπω στο ίντερνετ γιατί δεν ακυρώνει μόνο τη μνήμη αλλά πρωτίστως τις αναμνήσεις). Θυμάμαι τώρα το μυθιστόρημα “Ομορφιά και Θλίψη” του Καουαμπάτα όπου οι εραστές πρώτα δαγκώνονται, ματώνουν, γλείφονται, μπήγουν τα νύχια ο ένας στον άλλον και μετά συνουσιάζονται. Πρώτα ο πόνος, το αίμα, η τελετουργική οδύνη και μετά η ξέφρενη ηδονή. Δηλαδή καμία φαντασίωση αιωνιότητας δεν κερδίζεται χωρίς τίμημα.

Επιπλέον … Της Δικαιοσύνης ήλιε νοητέ και … όλα, εν τέλει, μπερδεύονται γλυκά. Αφού το χθες δεν έγινε ποτέ παρελθόν στην παράδοση αλλά ζώσα ενέργεια και πραγματικότητα.

ΥΓ. Προσέξτε σε αυτό το ψηφιδωτό από την Πάφο – οικία Διονύσου, 2ος αι. μ.Χ – την προετοιμασία για το λουτρό του θείου βρέφους στα αριστερά της σύνθεσης. Πρόκειται για μιαν εμφαντική λεπτομέρεια που συναντάμε κανονικά τόσο στο Γενέσιον της Θεοτόκου όσο και σε όλες τις βυζαντινές αποδόσεις του Σπηλαίου των Χριστουγέννων. Από την παλαιοχριστιανική περίοδο ως την παλαιολόγειο αναγέννηση. Μόνο που εν προκειμένω το νεογέννητο είναι ο Διόνυσος που τον κρατεί ο Ερμής και τον σιτίζουν ο γέρων Τροφεύς και η Αμβρωσία(sic) . Η τυπολογία είναι ήδη έτοιμη για να αξιοποιηθεί από την επόμενη εποχή, την νέα θρησκεία, την καινούργια ιδεολογία. Η οποία θα υπηρετηθεί – και αυτή – από την παλιότερη, την κλασική αισθητική! Αφού στην τέχνη δεν υπάρχει παρθενογένεση αλλά εσωτερική ανέλιξη – εξέλιξη μορφών και περιεχομένου.

Καλά – παγανιστικά – Χριστούγεννα!

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.  
The article expresses the views of the author
iPorta.gr

SHARE
RELATED POSTS
Kostis A. Makris
“Παλιοτόμαρο, θα στο δώσω να το φας”, του Κωστή Α. Μακρή
Είμαστε όλοι μεταφραστές, του Κωστή Α. Μακρή
Πόσο ντρέπομαι…, του Κωνσταντίνου Καραγιαννόπουλου

Leave Your Reply

*
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.