Ανοιχτή πόρτα ΕΥ ΖΗΝ

Ζωγραφική και επιθυμία, του Μάνου Στεφανίδου

Spread the love
Ο Μάνος Στεφανίδης είναι Ιστορικός Τέχνης και Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ

 

Στα πόσα σώματα ξεχνιέται το ένα σώμα; Στα πόσα ξεπερνιέται; Πόσος παροντικός χρόνος απαιτείται για καταστεί η μνήμη του αγαπημένου σώματος παρελθόν; Πόσο μέλλον πρέπει να καεί αλύπητα μήπως και γίνει λίγο λιγότερο ανώδυνο το τώρα;
Και τούτο όταν κάθε νέο σώμα – το παρόν – κάνει πιο οδυνηρή την ανάμνηση – το παρελθόν – εκείνου, του λατρεμένου αν και οριστικά χαμένου; Είναι τότε που το μέλλον οντολογικά καταργείται. Επειδή δεν υφίσταται κανένας – υπαρξιακός – λόγος για να υπάρχει.
… Κάποτε οι δύο σαν ένας – η ψευδαίσθηση. Τώρα ο καθένας μόνος του – η πραγματικότητα. Επειδή η μοναξιά ή καλύτερα η συνειδητοποίηση της μοναχικότητας είναι το, όποιο, βαθύτερο κέρδος των σχέσεων… Χωρίς μεμψιμοιρίες. Και βέβαια ποτέ δεν είναι ανυπόφορη η μοναξιά όταν υπάρχει η μουσική. Για να εξηγήσει όσα δεν εξηγούνται.
Κατά τ’ άλλα παρατηρούμε – νομίζουμε – το φαινόμενο ζωή άλλοτε έντρομοι, κι άλλοτε εκστατικοί. Είμαστε μέσα σ’ αυτό σαν από θαύμα αλλά δεν το συνειδητοποιούμε. Καμωνόμαστε τους παρατηρητές της ζωής μας της ίδιας ενώ είναι η ζωή μόνο που μάς παρατηρεί. Μεγάλα, διεσταλμένα μάτια, υγρό βλέμμα. Αυτό είναι το άλλο όνομα της τέχνης. Το υγρό, το συγκινημένο βλέμμα…

Μια μέρα, πριν πολλά χρόνια, μπήκαν στο μεγάλο δωμάτιο της κυρίας Ζωγραφικής οι Ιμπρεσιονιστές έτοιμοι για να ξεφαντώσουν κι άναψαν όλα τα φώτα. Λίγο αργότερα οι Εξπρεσιονιστές που ακολούθησαν, σαφώς ενοχλημένοι τα ξανάσβησαν. Πράγμα που κατά βάθος είναι ένα και το αυτό… Το φως ως διαλεκτική του σκότους. Η οντολογία του. Αφού η ζωή, εκείνη η λάμψη που πλέει ξυλάρμενη μέσα στο έρεβος, δεν χρειάζεται ταμπέλες, συνθήματα, φώτα, σκιές ή άλλα τέτοια υποβοηθήματα για να επιτελεί τον σκοπό της. Η ζωή βλέπει. Με τα μάτια εξ αρχής σφαλισμένα.

ΥΓ. 1 Κι ο Χριστός όταν μετέτρεψε το νερό σε κρασί, περισσότερο από θαύμα έκανε μια πράξη ζωγραφικής. Επειδή αναζητούσε το ιδανικό κόκκινο … Κι επειδή, όταν αφηγούμαστε τον κόσμο, τότε ο κόσμος παύει να είναι σκοτεινός, να είναι ακατανόητος. Και τότε το κόκκινο γίνεται το χρώμα του…

ΥΓ. 2 Σύμφωνοι, η ζωγραφική. Ο κόσμος των εικόνων που μεγεθύνει την εικόνα του κόσμου. Όμως μόνο η μουσική μπορεί να προσεγγίσει τον άλλον που ίσως είμαι.

Ο Όσκαρ Κοκότσκα ζωγραφίζει την για λίγο χρόνο ερωμένη του Άλμα Μάλερ, μουσικό και καταπιεσμένη συνθέτιδα, σαν μνηστή του ανέμου. Ήταν τότε που οι άνεμοι του Μεσοπολέμου πύκνωναν τα σημάδια της επερχόμενης τραγωδίας στον ορίζοντα. Και που η Άλμα ξεπερνώντας τον έναν μετά τον άλλο ερωμένο, τη μια μετά την άλλη αγάπη, έφτανε – μέσα από την απελευθερωμένη σεξουαλικότητα – πιο κοντά σ’ εκείνο το μυστήριο που λέγεται εαυτός.

Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του. Δημοσιεύεται και στα ΝΕΑ.

The article expresses the views of the author. 

iPorta

SHARE
RELATED POSTS
Τα υλικά της ευτυχίας, του Μάνου Στεφανίδη
Τα δάκρυα, κυλώντας γρήγορα ξεχνιούνται, του Γιώργου Χατζηδιάκου
Η μέρα που πέθανα, της Ματίνας Ράπτη-Μιληλή

Leave Your Reply

*
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.