Ο  Άγγελος Κουτσούκης είναι Ραδιοφωνικός Παραγωγός και Δημοσιογράφος.

“Ο ΦΟΝΟΣ ΕΙΝΑΙ ΧΡΗΜΑ” του ΠΕΤΡΟΥ ΜΑΡΚΑΡΗ  εκδόσεις ΚΕΙΜΕΝΑ

“Ο φόνος είναι χρήμα” είναι το 13^ο αστυνομικό μυθιστόρημα του Πέτρου Μάρκαρη με πρωταγωνιστή τον αστυνόμο Χαρίτο. Μόνο που σε αυτό, αφηγητής δεν είναι μόνο ο Χαρίτος αλλά και ο φίλος του ο Λάμπρος. Ο Λάμπρος, που, είναι πιά , ουσιαστικά, “μέλος” της οικογένειας Χαρίτου. Παρά τις ιδεολογικές διαφορές της νιότης τους, ο ένας στα σώματα ασφαλείας, ο άλλος διωκώμενος αριστερός, συμπλέουν στην ελληνική πραγματικότητα του σήμερα, κατανοώντας  ότι σημασία έχει να είσαι άνθρωπος.

Και επειδή σε ένα αστυνομικό μυθιστόρημα  δεν μπορείς να πείς πολλά πράγματα χωρίς να αποκαλύψεις την υπόθεση, αντιγράφω από το εξώφυλλο:

“Αθήνα 2019. Οι ανισότητες ολοένα και μεγαλώνουν. Η πολιτική ηγεσία αναστατώνεται από τους φόνους ξένων  επενδυτών. Μοναδικό στοιχείο ένα τραγούδι.

Ο αστυνόμος Κώστας Χαρίτος καλείται να εξιχνιάσει τα εγκλήματα που έγιναν κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες. Ταυτόχρονα σε ένα άλλο σημείο της πόλης, ένα κίνημα γεννιέται. Το κίνημα των φτωχών΄΄.

Ο Πέτρος Μάρκαρης σταθερός στις συνισταμένες του, για άλλη μιά φορά έγραψε ένα πολιτικοκοινωνικό μυθιστόρημα με πρόσχημα την αστυνομική πλοκή. Οι κοινωνικές συνθήκες είναι αυτές που καθορίζουν την στάση των ηρώων. Τίποτα δεν προκύπτει μόνο του. Όλα έχουν γενεσιουργές αιτίες.

“Θα το εξηγήσω αμέσως”, λέει σε κάποιο σημείο ο Λάμπρος.΄΄Εμείς στην αριστερά πιστεύαμε τότε ότι υπήρχε μόνο ένα είδος φτώχειας. Σε αυτή  τη φτώχεια χωρούσαν όλοι:και οι προλετάριοι και οι φτωχοί μεροκαματιάρηδες και οι κολίγοι της υπαίθρου.  Σήμερα, χάρη σ΄εσάς, ανακαλύπτω ότι υπάρχουν όχι ένα αλλά πολλά είδη φτώχειας.  Άλλη είναι η φτώχεια των μεροκαματιάρηδων και των εργαζόμενων, που ψάχνουν απεγνωσμένα να βρούν δουλειά, άλλη η  φτώχεια των άστεγων, άλλη η φτώχεια των νέων, που είναι άνεργοι μετά από τόσες σπουδές και διπλώματα, άλλη η φτώχεια των μεσαίων στρωμάτων και άλλη η φτώχεια των μεταναστών. Ο καθένας ζεί τη δική του, διαφορετική, φτώχεια. Ο κρίκος που τους ενώνει θα πρέπει να είναι ο αγώνας τους να γλιτώσουν από τη φτώχεια. Αυτός πρέπει να είναι ο κοινός αγώνας μας.  Δεν έχει σημασία αν η φτώχεια του καθενός είναι διαφορετική. Εκείνο που μετράει είναι ο κοινός αγώνας των φτωχών”.

Στο καινούργιο του βιβλίο “Ο φόνος είναι χρήμα” ο Πέτρος Μάρκαρης μένει σταθερός στις πεποιθήσεις του. Και, ενώ από τη μιά μεριά ο Λάμπρος προσπαθεί να στήσει το Κίνημα των φτωχών, από την άλλη ο επιστήθιος φίλος του Κώστας Χαρίτος προσπαθεί να βρεί τον δολοφόνο των ξένων επενδυτών. Του Σαουδάραβα που θέλει να χτίσει ένα “κέντρο αναψυχής”  στον Σκαραμαγκά, και του Κινέζου που έχει αγοράσει σχεδόν όλα τα Εξάρχεια. Το γεγονός ότι ο φόνος του Κινέζου  γίνεται ενώ ο ίδιος παζαρεύει την ερειπωμένη κατοικία του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη, μπορεί και να εμπεριέχει  τον συμβολισμό ότι ο πολιτισμός της Ελλάδας δεν πουλιέται.

Προσωπικά, στο 13^ο μυθιστόρημα του Πέτρου Μάρκαρη ,έδωσα λίγη σημασία στην αστυνομική πλοκή. Αυτό που μέ έκανε να διαβάσω όλα τα βιβλία του είναι ο τρόπος που ενσωματώνει την κοινωνική πραγματικότητα στο έγκλημα. Δεν είναι τυχαίο ό,τι ακόμα και αστυνόμος Χαρίτος ,άρα και ο αναγνώστης, στο τέλος της ιστορίας συμπαθεί τον δράστη.

“Για να ξεχωρίσουμε επομένως τη νέα ιστορία του Μάρκαρη, θα πρέπει να στραφούμε στο ιδεολογικό πλαίσιο πίσω από την πλοκή. Μέσα από τη στροφή του Ζήση σε άλλον ορίζοντα, πιο προσγειωμένο, αν και λιγότερο ιδεολογικά στιβαρό, αναγνωρίζουμε ένα από τα βασικότερα θέματα σύγχρονου προβληματισμού. Ποιο είναι το μέλλον της αριστεράς αλλά και ποιο το στήριγμα όσων νιώθουν να καταρρέει το πολιτικό τουλάχιστον πλαίσιο της θεσμοθετημένης μορφής της, αφήνοντας μετέωρο τον ιδεολογικό τους κόσμο; Πώς να καταργηθεί, κάτω από νέες συνθήκες ζωής, η συνειδητή πίστη στα οργανωμένα άνωθεν σχήματα που καθορίζουν την πολιτική πράξη και τη συμμετοχή στα δρώμενα;

Μιλάει και τα λόγια του είναι μια σκούπα. Σκουπίζει ολόκληρη τη ζωή μου. όλους τους αγώνες και τις θυσίες , που τις πλήρωσα με ατ καλύτερά μου χρόνια: τα βασανιστήρια, τους διωγμούς, τις εξορίες […] Α, σε Λένιν, λέω μέσα μου. κατέλαβες τα χειμερινά ανάκτορα και νόμισες ότι θα καταργούσες τη φτώχεια. Την πάτησες κι εσύ κι εμείς, οι κληρονόμοι σου. (σ.36)

Ακόμα και το τέλος της ιστορίας θα πρέπει να θεωρηθεί μια συγγραφική πολιτική παρέμβαση, με το ψήγμα αισιοδοξίας που αφήνει να διαφανεί. Ο Μάρκαρης έχει γράψει το πιο πολιτικό του βιβλίο, το πιο οδυνηρό στην αλήθεια του, όπως ανακύπτει άλλοτε φανερά και άλλοτε υποκρυπτόμενη πίσω από την αστυνομική πλοκή, η οποία πλέον αποδεικνύεται το προκάλυμμα για μια ιστορία κυρίως πολιτικού προβληματισμού’, έγραψε για το βιβλίο η Διώνη Δημητριάδου στο Fractal.

Για τους αναγνώστες του Πέτρου Μάρκαρη όλα αυτά είναι γνωστά.Δεν πρόκειται για έναν τυχαίο συγγραφέα που γράφει ένα ακόμα μυθιστόρημα της σειράς. Ο Πέτρος Μάρκαρης έχει συνέπεια και συνέχεια. Και στον “Φόνο είναι χρήμα” λέει τα πράγματα με το όνομά τους: “Αυτό που βλέπουμε σήμερα γύρω μας, είναι μιά παράσταση, κύριε  αστυνόμε. Μιά παράσταση σκηνοθετημένη από το χρηματοπιστωτικό σύστημα, με ηθοποιούς πάνω στη σκηνή τους πολιτικούς. Και όπως για να δείς μιά παράσταση πρέπει να πληρώσεις εισιτήριο, έτσι και γι΄αυτήν την παράσταση ο καθένας πρέπει να πληρώνει το εισιτήριό του. Το εισιτήριο που πληρώνουν οι πενηντάρηδες είναι να απολύονται και να μην τους προσλαμβάνει καμία άλλη επιχείρηση, γιατί δεν θέλει να πληρώσει τους υψηλούς μισθούς και τις ασφαλιστικές εισφορές τους, αφού σε μιά δεκαπενταετία θα βγούν στη σύνταξη. Το εισιτήριο που πληρώνουν οι νέοι είναι να  προσλαμβάνονται με το ένα τρίτο του μισθού των πενηντάρηδων και να δουλεύουν δωδεκάωρα. Και το εισιτήριο που πληρώνουν οι μικρομεσαίοι είναι να  κλείνουν τα μαγαζιά τους ,γιατί η πελατεία τους μεταφέρεται στα μολ και στο διαδικτυακό εμπόριο”.

Απλά τα πράγματα. Καθόλου τυχαία ο Brian Oliver έγραψε  στον βρεττανικό “The Observer”: “Ενας από τους δέκα καλύτερους σύγχρονους αστυνομικούς συγγραφείς της Ευρώπης”.

Και ένα υστερόγραφο πού, κατά την γνώμη μου, δείχνει την συνέπεια του συγγραφέα: η επιλογή για την έκδοση του καινούργιου του βιβλίου του εκδοτικού οίκου “Κείμενα”  που επαναλειτουργεί και μπαίνει δυναμικά στο σύγχρονο εκδοτικό τοπίο.