Πάνος Μπιτσαξής

Αν δεν είχε δολοφονηθεί ο Παύλος Φύσσας

Α. Αν

Η ιστορία ασφαλώς δεν γράφεται με αν. Γράφεται με τα γεγονότα που την καθορίζουν. Συχνά το ρόλο του καταλύτη αναλαμβάνει η τυχαιότητα του απρόβλεπτου. Δεν είμαι όμως ιστορικός. Μπορώ επομένως να διερωτηθώ και με τα αν. Τι θα είχε συμβεί, άραγε, αν δεν είχε δολοφονηθεί ο Παύλος Φύσσας; Με την έμφαση που ταιριάζει στον πόνο της μάνας το έχει ήδη θέσει, ως ερώτημα, και η Μάγδα Φύσσα. Λοιπόν, επειδή ως δικηγόρος βιάζομαι -είναι ελάττωμα μου- να συμπεραίνω,  αρχίζω με την απάντηση. Αν δεν είχε δολοφονηθεί ο Παύλος Φύσσας, η Χρυσή Αυγή θα ήταν κυρίαρχο στοιχείο της πολιτικής ζωής. Ο ναζισμός ίσως να είχε αλλάξει τη μορφή του πολιτεύματος με τη συναίνεση εκατοντάδων χιλιάδων ίσως και εκατομμυρίων πολιτών. Τόσο απλά. Εξηγούμαι και παρακαλώ να μην ενοχληθούν όσοι οφείλουν τουλάχιστον να αναστοχαστούν και να μην υποκρίνονται.

Β. Γυρνώντας πίσω το ρολόι

Ας γυρίσουμε το ρολόι στο Μάιο του 2012. Έρχονται οι πολυπόθητες για το Σαμαρά εκλογές. Το ΠΑΣΟΚ σπαράσσεται εσωτερικά και ηττάται παταγωδώς. Πληρώνει μια κρίση που δεν του ανήκει, τουλάχιστον αμέσως. Η ΝΔ συντρίβεται εκλογικά, αν και είναι πρώτο κόμμα. Σκίζει το μνημόνιο σελίδα-σελίδα στα εύκολα λόγια του Ζαππείου. Ο ΣΥΡΙΖΑ υπόσχεται τη γη της ευδαιμονίας. Θα καταργήσει το μνημόνιο με ένα νόμο και ένα άρθρο. Εντός του, την ιδεολογική κυριαρχία έχει ξεκάθαρα ο παραληρηματικός λόγος της αριστερής πλατφόρμας. Ένα νέο κόμμα ξεπροβάλλει που πιστεύει ότι μας ψεκάζουν. Οι ΑΝΕΛ. Η Χρυσή Αυγή στο 7%. Από τις ιαχές των αγανακτισμένων στην πάνω πλατεία. Στην κάτω είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Κυβερνητικό αδιέξοδο. Στην κοινωνία το φάσμα της ανέχειας επεκτείνεται. Το Κράτος δυσλειτουργεί. Το κύμα του λαϊκισμού σαρώνει τα πάντα.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας καλεί θεσμικά τον  Μιχαλολιάκο στο προεδρικό Μέγαρο. Θυμάμαι την εικόνα της μέγιστης αμηχανίας. Το πολίτευμα συνδιαλέγεται για πρώτη φορά με το ναζισμό και τις σβάστικες. «Τι νομίζετε ότι πρέπει να γίνει;», ρωτά ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας τον οπαδό του Χίτλερ. Η απάντηση ήρθε αμέσως. Να καταργηθεί το μνημόνιο, που είναι η αιτία της φτωχοποίησης του ελληνικού λαού. Να γίνει λογιστικός έλεγχος του χρέους και να μη πληρώσουμε δεκάρα. Να αναλάβει πρωθυπουργός διεθνής προσωπικότητα, στη βάση ότι η χώρα είναι θύμα αδικοπραξίας από τα μεγάλα συμφέροντα. Να μη μπουν τα Σκόπια στο ΝΑΤΟ με το όνομα Μακεδονία. Να φύγουν οι λαθρομετανάστες. Κάμερες και φώτα καλύπτουν και μεταδίδουν το λόγο του αρχηγού. Μήπως σας θυμίζουν κάτι οι απόψεις του; Λέω, μήπως;

Γ. Μπήκαν στην πόλη οι εχθροί

Η πόλη γεμίζει Χρυσαυγίτες. Στις γειτονιές το εγκληματικό διευθυντήριο ασκεί πραγματική εξουσία. Οι μαύρες στολές, οι πυρσοί και τα κοντάρια παντού. Η σβάστικα ανεμίζει σε ελαφρά παραλλαγή, ενώ ακούγεται ο εθνικός ύμνος. Χρυσαυγίτες περνούν τους γέρους από τα πεζοδρόμια. Μοιράζουν τρόφιμα σε Έλληνες. Βιαιοπραγούν κατά μεταναστών με τραχύτητα και με ξύλο ανηλεές σε όλη την Ελλάδα. Απειλούν με βία επιχειρήσεις να απολύσουν τους ξένους, νηπιαγωγεία να διώξουν τα μωρά των μεταναστών. Ο φόβος κυριαρχεί και η αποδοχή μεγαλώνει. Αντιποιούνται το κράτος, προβάλλοντας τη «νομιμότητα». Ασκούνται στα όπλα στις αλάνες και τους λόφους της Αθήνας. Τάγματα εφόδου παρελαύνουν στην Αθήνα, στο κέντρο και στη περιφέρεια της. Τα πρώτα σημάδια διείσδυσης στην Αστυνομία είναι φανερά. Αστυνομικοί παρέχουν τις πληροφορίες για τη διαφυγή τους. Στις δεύτερες εκλογές του Ιουνίου του 2012 διατηρούν το ποσοστό τους. Οι οπαδοί τους όλο και πιο πολύ γίνονται σιωπηλοί Μουτζαχεντίν του ναζιστικού «αντιμνημονίου». Η ιδεολογία ξεκαθαρίζει. Η Δημοκρατία απέτυχε. Χρειαζόμαστε ένα άλλο σύστημα. Να κυβερνά η Αρεία Φυλή των Ελλήνων και των άριστων στη θέση των διεφθαρμένων πολιτικών που πτώχευσαν τη χώρα.

Το πολίτευμα και οι πολιτικές δυνάμεις; Άναυδοι και άπραγοι και λίγο πολύ μοιραίοι παρακολουθούν. Η Χρυσή Αυγή επιχορηγείται πλουσιοπάροχα από τους θεσμούς της Δημοκρατίας. Η οικογένεια Μιχαλολιάκου αθροίζει από βουλευτικούς μισθούς 17.000 ευρώ μηνιαίως. Οι μετακλητοί φουσκωτοί εισέρχονται στο Κοινοβούλιο. Τα κανάλια ανοίγουν τις πόρτες τους. «Θα πάρουμε 30% και οι ξιφολόγχες θα χτυπούν τα πεζοδρόμια», λέει ο αρχηγός. «Εγέρθητω!», μπαίνει ο Αρχηγός. Αρκετοί σηκώθηκαν πειθήνια.

Δ. Ο παράδοξος «αντιμνημονιακός» χυλός

Τον Ιούνιο του 2012 δεν ήταν η πρώτη φορά που η Δημοκρατία αντιμετώπιζε τον περιθωριακό ακροδεξιό λόγο. Φώλιαζε μέσα στα σπλάχνα της παραδοσιακής δεξιάς. Το ξέραμε όλοι… Ήταν σχετικά ανεκτός, γιατί το σύστημα τον απορροφούσε ακινδύνως. Ήταν όμως η πρώτη φορά που έβγαινε αυτοδύναμα στην επιφάνεια, με τη ναζιστική του ρίζα, σχεδόν ανοιχτά, αξιοποιώντας και ενστερνιζόμενος όλη σχεδόν τη ρητορική της «αντιμνημονιακής» αριστεράς και συνενώνοντας τη με το ρατσιστικό φυλετισμό. Ταυτόσημος, κατά τα λοιπά, λόγος. Ένας περίεργος χυλός, που ανέπτυξε σχετική κοινότητα αναφοράς στα πεζοδρόμια, στους προπηλακισμούς, στην απονομή χύδην ευθύνης σε όλο το «παλιό και διεφθαρμένο σύστημα». Λες και όλοι κάναμε παρέα με τον Άκη και τη συντροφιά του, που είδαμε και κατά πού πήγε. Ήταν τόσο παρόμοιος που τρόμαζες. Μαζί και η άλλη συνιστώσα. Η ψεκασμένη Ακροδεξιά.

Όταν σχηματίστηκε η κυβέρνηση ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ και το ΠΑΣΟΚ καλοβολεύτηκε στα υπουργεία, προς μεγάλο μου θυμό και αντίθεση και άρνηση συμμετοχής, άρχισε ο δημοκοπικός τροχασμός της Χρυσής Αυγής. Σε ελάχιστο χρόνο πορευόταν προς το 15%.

Δεν ήταν όμως μόνο αυτό. Όλο και πιο πολύ άκουγες στην πιάτσα: «Ναι εντάξει, είναι αυτό που είναι, αλλά σε πολλά έχουνε δίκιο, τα λένε καλά». Η αποδοχή δεν μετρήθηκε ποτέ επιστημονικά, αλλά άρχισε να έρπει με ταχύτητα. Είχε σπάσει το αυγό του φιδιού. Αυτή ήταν η μεγάλη ζημιά και η μεγάλη ευθύνη του τυφλού «αντιμνημονιακού» λαϊκισμού του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά εν μέρει και της ΝΔ, που είχε και τη κύρια ευθύνη της κρίσης που όλοι φόρτωναν στο Γιώργο Παπανδρέου. Τίποτα δεν έδειχνε ικανό να ανακόψει την πορεία της. Σε αυτές τις συνθήκες δολοφονήθηκε ο Παύλος Φύσσας. Γιατί το κρύβουμε; Ήταν πάρα πολλοί, πολύ περισσότεροι από τους 500.000 που τους ψήφισαν. Η εκ των υστέρων απόδειξη. Με την ηγετική της ομάδα προφυλακισμένη, στις ευρωεκλογές του 2014 η Χρυσή Αυγή έλαβε 9,3%. Τι θα είχε γίνει αν δεν είχε δολοφονηθεί ο Παύλος Φύσσας; Τι θα είχε γίνει αν; Ποιοί ήταν όλοι αυτοί; Οι πονεμένοι της κρίσης; Κάποιοι ναι, αλλά και πάρα πολλοί της διπλανής πόρτας που αδίστακτα απαξίωναν τη Δημοκρατία. Κάποιοι από αυτούς το παίζουν κήνσορες και τιμητές από το καβούκι της μεγάλης ατιμίας, την οποία διέπραξαν. Ήταν όλοι ναζιστές; Δεν ξέρω, αλλά δεν είχαν και κανένα πρόβλημα ή έγνοια με το θέμα.

Ε. Από κει που δεν το περιμένεις

Η δολοφονία του Παύλου Φύσσα ενεργοποίησε το απρόσμενο ανακλαστικό του Αντώνη Σαμαρά. Αν δεν είχε συμβεί, δεν θα είχε εκδηλωθεί ακόμα. Για μικροπολιτικούς λόγους, λένε πολλοί. Η Χρυσή Αυγή έκοβε ψήφους. Τι σημασία όμως έχει; Απρόσμενο, γιατί προήλθε από τη βαθειά δεξιά. Η αριστερά κοιμόταν ύπνο ανέφελο και η μάχη των δρόμων είχε χαθεί. Υπήρχαν άλλωστε και οι αντίστροφοι μικροπολιτικοί λόγοι. Η ενοποίηση των επιμέρους δικογραφιών από το Νίκο Δένδια, δυο δικαστίνες και δυο εισαγγελείς, μια γυναίκα και έναν άντρα, ήταν καταλυτική έμπνευση νομικής πείρας… Τότε κατάλαβαν τι συνέβαινε. Ο βίαιος ακτιβισμός έπαιρνε τη μορφή τσουνάμι. Οι δικογραφίες κατ’ αγνώστων βολοδέρναν ανά τις εισαγγελίες της χώρας με πλημμεληματικούς χαρακτηρισμούς υπό τη γενική αδιαφορία. Πολίτες, νοικοκυραίοι, καλούσαν τη Χρυσή Αυγή για να διώξει τον αλλοδαπό νοικάρη, να λάβει μέτρα για τον παράνομο καταυλισμό Ρομά, να πατάξει το παραεμπόριο των εγχρώμων κλπ. Πλήθαιναν περιστατικά επιθέσεων απρόκλητων κατά αλλοδαπών επαγγελματιών, παιδιών, σε όλη  την Ελλάδα. Άρχισαν και οι επιθέσεις σε καθαρό πολιτικό επίπεδο. Η ρητορική παρέμενε «σοσιαλιστική». Επίκεντρο πάντα το μνημόνιο και οι επιπτώσεις του. Ό, τι ακριβώς χαρακτήριζε τον αριστερό λόγο.

Η προφυλάκιση της ηγετικής ομάδας ανέκοψε ελαφρά τη ραγδαία άνοδο της εκλογικής της επιρροής, που άγγιζε τότε πρωτοφανή ύψη. Ανέκοψε όμως σχεδόν πλήρως τον βίαιο ακτιβισμό. Αυτό ήταν πρακτικά το αποτέλεσμα. Κάτι είχε συμβεί.

ΣΤ. Ο Mr. Strong

Οι μαχόμενοι δικηγόροι μαθαίνουμε σχεδόν τα πάντα. Αλλά δεν μπορούμε να τα πούμε. Η ζωή μας είναι γεμάτη απόρρητα και μυστικά. Πού; Έξω από τις αίθουσες και στις καφετέριες της αναμονής στην Ευελπίδων και την Κυρίλλου Λουκάρεως. Εκεί λοιπόν στο Σάκκουλα, το βιβλιοπωλείο καφέ, έτυχε να συναντήσω στο πλαίσιο μιας δίκης τον Mr. Powerfull της εποχής. Τον κύριο στα μέσα και στα έξω. Τον κύριο που έπαιζε στα δάχτυλα υπουργούς και βουλευτές. Πριν τη δολοφονία Φύσσα. Έτρωγα  κρουασάν και ρουφούσα τον καλό καπουτσίνο της περιοχής αναμένοντας να με φωνάξουν στο Δικαστήριο. Ο Mr. Strong ήταν λιτοδίαιτος, έπινε ανθρακούχο ύδωρ. «Καλά, τι θα γίνει με αυτούς;», του είπα. «Δεν ντρέπεστε καθόλου;». Η απάντηση του ήταν αποστομωτική. «Γιατί, τι πρόβλημα έχεις Πάνο μου; Μια χαρά είναι τα παιδιά της Χρυσής Αυγής. Και πατριώτες. Δεν βλέπεις τι θα γίνει με τους Τούρκους; Αλλά εσείς όλοι είστε φιλοσκοπιανοί, δεν καταλαβαίνετε.». Άρχισε να μου αναπτύσσει μια θεωρία για την πιθανή απόβαση Τούρκων σε ελληνικό νησί. «Λες μαλακίες», του απάντησα. «Καλά, περίμενε και θα δεις», μου είπε. «Πρέπει να ενωθούν οι εθνικές δυνάμεις απέναντι σε όλους εσάς που θα καταστρέψετε τη χώρα με τον ενδοτισμό σας.». Ε, λοιπόν, δεν έχω τη παραμικρή αμφιβολία. Ο Mr. Strong θα είχε επικρατήσει, αν δεν είχε δολοφονηθεί ο Παύλος Φύσσας. Από τα σπλάχνα της λανθάνουσας ακροδεξιάς. Δεν θα το γούσταραν καθόλου οι νεοδημοκράτες. Αλλά όπως πήγαινε το πράγμα, δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς.

Όμως η ιστορία δεν τελειώνει εδώ. Η φιλαλληλία προς τη Χρυσή Αυγή τρύπωνε και από αριστερά. Ρίζωνε και στο δημοκρατικό αταβισμό της ιερότητας της ψήφου, το μεγάλο τοτέμ όλων μας.

Ζ. Η ιστορία δεν τελειώνει εδώ

Κάπως έτσι κύλησε το 2014. Με την ηγεσία της Χρυσής Αυγής στις φυλακές, έγιναν οι εκλογές της 25^ης Ιανουαρίου 2015. Το ποσοστό της αγκυροβολημένο στο 7%. Ακατέβατο. Και η δίκη αργούσε… Αργούσε… Αργούσε… Δεν έβρισκαν την κατάλληλη αίθουσα. Γύρω στο Μάρτιο του 2015 παρήλθε το 18μηνο της προσωρινής κράτησης και η ηγετική ομάδα της Χρυσής Αυγής επέστρεψε στα βουλευτικά έδρανα. Ήταν σαν να μην πέρασε μια μέρα. «Ο αξιότιμος Γενικός Γραμματέας του «Λαϊκού Συνδέσμου Χρυσή Αυγή» να προσέλθει στο βήμα.». Ποια εγκληματική οργάνωση; Λώττα λανθάνουσα. Η ψήφος είναι ευπρόσδεκτη. Η ψήφος δεν έχει χρώμα. Ήταν δηλώσεις, σε διάφορες περιστάσεις, ανωτάτων στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ. Όταν κάποτε ετέθη στο δημόσιο διάλογο, το θέμα της νομιμότητας της ύπαρξης ενός ναζιστικού κόμματος στην Ελληνική Δημοκρατία, οι φωτεινοί νομομαθείς του ΣΥΡΙΖΑ γνωμοδοτούσαν μετά πάθους, ότι μια τέτοια νομοθετική παρέμβαση θα ήταν αντιδημοκρατική και αντισυνταγματική. Η συμπάθεια προς τη Χρυσή Αυγή ξεχείλιζε από την προεδρική έδρα της Βουλής. Ο «αντιμνημονιακός» λόγος συνένωνε την παράταιρη αυτή πολιτική ερωτοτροπία. Η χώρα ζούσε την παράνοια εκείνου του πρώτου εξαμήνου του 2015. Ενώ ο φανερός ακτιβισμός είχε κάπως ξεθωριάσει, η επιχείρηση «Αλώστε το κράτος», ήταν σε πλήρη εξέλιξη. Όταν φτάσαμε στο καλοκαίρι του 2015, στο χείλος μιας καταστροφής που δεν θα είχε προηγούμενο, με τα πάντα γύρω μας να διαλύονται, στο πέλαγος της αριστερής αφροσύνης, με το φάσμα της πείνας και των λεηλασιών να πλησιάζει απειλητικά, η μόνη συμπαγής πολιτική δύναμη στη χώρα, με φρέσκες δικτυώσεις στον κρατικό μηχανισμό και τον σκληρό πυρήνα του, ήταν η Χρυσή Αυγή. Ο κίνδυνος να πέσει η χώρα στα χέρια της, με ένα παράλυτο και αξιοθρήνητο κρατικό μηχανισμό και την οικονομία σε κατάρρευση, ήταν πολύ μεγαλύτερος απ’ ότι σήμερα, πολλοί νομίζουν. Ήταν πανέτοιμη να το κάνει. Οι ψίθυροι για δικτυώσεις της, τουλάχιστον σε εφέδρους αξιωματικούς, ήταν πολλοί. Ο ναζισμός καιροφυλακτούσε. Ante portas, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ, με τους ψεκασμένους συμμάχους του, σφύριζαν αδιάφορα, προετοιμάζοντας την κωλοτούμπα που έσωσε τη χώρα από την καταστροφή που οι ίδιοι είχαν προκαλέσει. Ένας Θεός ξέρει πώς γλυτώσαμε από τα νύχια τους. Πορευόντουσαν ακάθεκτοι να αδράξουν την ευκαιρία. Και βέβαια, στο παρασκήνιο, όλοι τότε μας έλεγαν, γνωστοί και έγκριτοι δικηγόροι, οι οποίοι, όταν μιλούν, ξέρουν τι λένε: «Αυτή η δίκη δεν πρόκειται να τελειώσει». Και βέβαια δεν τελείωσε. Έπρεπε να γίνουν εκλογές τον Ιούλιο του 2019, για να μπει σε τροχιά ολοκλήρωσης. Σπεύδω δε να σημειώσω, και μη με ρωτήσετε πώς το ξέρω και από πού αντλώ την πεποίθηση. Αν η δίκη αυτή είχε τελειώσει πριν τις εκλογές του 2019, η εγκληματική οργάνωση θα είχε αθωωθεί. 

Η. Η δίκη

Ποια είναι τα συμπεράσματα από τη δίκη και το αποτέλεσμα της; Αν ρωτούσε κανείς τη Μάγδα Φύσσα, θα λεγε σε πρώτο επίπεδο, το είπε άλλωστε: «Εμένα δεν με ενδιαφέρουν όλα αυτά. Θα ήθελα να έχω το παιδί μου.». Η απάντηση θα ήταν να σκύψει κανείς το κεφάλι και να σεβαστεί τον πόνο. Δυστυχώς η ανθρώπινη μοίρα έχει εντός της το διαρκές παράδοξο, ότι, όταν το αίμα μιας θυσίας πιάνει τόπο, ο μόνος που δεν το γνωρίζει είναι το θύμα της θυσίας. Ο Παύλος Φύσσας προκάλεσε τη συγκλονιστική ομοθυμία στην καταδίκη της νεοναζιστικής αναγέννησης. Μια ανεκτίμητη προσφορά στη δημοκρατία και την Ελλάδα. Η δίκη αυτή κάθε αυτή τέλειωσε και δεν με ενδιαφέρει άλλο. Η απάντηση στο ερώτημα, αν η Χρυσή Αυγή είναι εγκληματική οργάνωση, είναι τόσο αυτονόητη, που η δικαστική κρίση απλώς την καταγράφει. Το πραγματικό ερώτημα της δίκης, το οποίο δεν απάντησε το πολιτικό σύστημα, είναι: ποια είναι τα όρια της δημοκρατίας; Η δημοκρατική έννομη τάξη αντέχει τον ανατρεπτικό λόγο. Δεν αντέχει όμως την ανατρεπτική πράξη. Τα όρια της δημοκρατίας είναι τα όρια που θέτουν οι ανάγκες αυτοπροστασίας της από το ενδεχόμενο κατάλυσής της. Ο ναζισμός, οι χίμαιρες, αλλά και η βαρβαρότητα του, κατά την ταπεινή μου άποψη, δεν μπορούν να έχουν νόμιμη θέση στη δημόσια ζωή. Η δικαιοσύνη δεν έχει ως ρόλο την επίλυση τέτοιων θεμάτων. Το ναζισμό και τα παράγωγα του πρέπει να τον αντιμετωπίζεις ευθέως και κατά μέτωπο και όχι διά της τεθλασμένης. Στη χώρα μας η δίκη αυτή ήταν η τεθλασμένη αντιμετώπιση του ναζισμού και το ερώτημα παραμένει ανοιχτό. Τι θα είχε γίνει, αν δεν είχε δολοφονηθεί ο Παύλος Φύσσας; 

Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.

The article expresses the views of the author

iPorta.gr