Ο Μάνος Στεφανίδης είναι Ιστορικός Τέχνης και Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ

“Τέχνη κάνουμε όταν η προσωπική μας συγκίνηση μεταμορφωθεί στην συγκίνηση ενός άλλου. Η αισθητική πάλι είναι μορφή στατικού ηλεκτρισμού”. Μ. Σ

Το σώμα, το κάθε ανθρώπινο σώμα, το κορμί καλύτερα, είναι ένας κόσμος που συχνά δεν σου φτάνει μια ολόκληρη ζωή να εξερευνήσεις. Ένα ταξίδι, μια περιπέτεια, ένα άλλοθι, μια αφορμή, η κρυμμένη πλευρά του φεγγαριού, η σύγκρουση, εκείνο το καράβι που θα πάρουμε για να φτάσουμε σε όση αθανασία δικαιούμαστε ή αντέχουμε. Το λύτρο που καταθέτουμε για κάθε λεπτό ευτυχίας. Το ιλαρό πένθος μέσα στον κήπο του Παραδείσου. Το κορμί δηλαδή η ψυχή μας. Κι εκείνη η μοναξιά που γεμίζει με την μοναξιά του άλλου. Η αγαπημένη επιδερμίδα, το πιο πολύτιμο ρούχο που ντύνει διάφανα την όποιαν αρρώστια του μυαλού. Ο έρωτας για το σώμα που είναι πυρετός χωρίς νόσο και έκπαγλη τρέλα που ωστόσο λάμπει από υπερκχειλίζουσα υγεία.

Επειδή η επιθυμία, ο ίμερος, η ηδονή, ο οργασμός, η πλήρωση, η κατοχή, το σμίξιμο ή ο αναπόφευκτος αποχωρισμός – αλλά και το συνακόλουθο μίσος που ξεχειλίζει όμως από παράφορη αγάπη – δεν είναι παρά απλές μετωνυμίες της βασικής λέξης σώμα. Αυτό περιέχει a priori τα πάντα. Το σώμα μας. Αυτό το σώμα που κουβαλάει αγόγγυστα τον θάνατο του και που τον βαφτίζει έρωτα για να του προσφέρει χοές από αίμα, ιδρώτα, δάκρυα και την υγρασία της Αφροδίτης. Το σώμα σκέφτεται, διαλέγεται, αποκλείει, συμφωνεί, φωνάζει, δέεται, δοκιμάζει, επιχειρηματολογεί μ’ εκείνη την άπεφθη γλώσσα που προϋπήρξε οποιασδήποτε άλλης γλώσσας. Γιατί το σώμα πάνω από όλα είναι. Είναι. Το σώμα ανασταίνεται κάθε φορά.

Ήθελα από πολύ καιρό λοιπόν να οργανώσω μιαν “ακατάλληλη” έκθεση και να την επενδύσω με ανάλογα κείμενα μακριά από ακαδημαϊκές συμβάσεις και κούφους, ψευδοπουριτανικούς συμψηφισμούς. Εκτός του εύκολου ρεαλισμού και της τρέχουσας μόδας του γυμνού. Να δείξω μια τέχνη ρεαλιστική που δεν θα φοβάται να ονειρεύεται και που θα τολμά να είναι “σπερματική” με τρόπους ανάλογους του Ανδρέα Εμπειρίκου. Το σώμα και ο τρόμος του γυμνού.

Το ανθρώπινο κορμί, πάντα ένα αίνιγμα, πάντα ένας κόσμος προς εξερεύνηση, πάντα ένας άθλος και το έπαθλο των ανδρείων της ηδονής. Είτε γυμνό, είτε ντυμένο, είτε ανδρικό, είτε γυναικείο διατυπώνει σταθερά τον λόγο της επιθυμίας. Λόγο αντίστροφα ανάλογο προς τον λόγο του Θανάτου. Εφόσον ο έρως δημιουργεί την Ιστορία ( και την μικρή και την μεγάλη ) όντας σε συνταρακτική αντίφαση προς την ενόρμηση του θανάτου κι εφόσον όλος ο πολιτισμός μας στηρίζεται στην μετάθεση ή και την ακύρωση της επιθυμίας. Τελικά αυτό που είμαστε, διαμορφώνεται συνεχώς από την αμοιβαία σχέση – ή και ανάσχεση – σωμάτων και επιθυμιών.

Είμαι λοιπόν ευτυχής που επιτέλους και η έκθεση πραγματοποιείται και εκδίδεται το ομότιτλο βιβλίο με την πολύτιμη συνδρομή της γκαλερί ena contemporary, της Νίκης Παπαδάκη και του τυπογράφου – εκδότη Γιώργου Κωστόπουλου. Και βέβαια των τριών φίλων καλλιτεχνών που μού εμπιστεύτηκαν τόσο προσωπικά και αυτοεξομολογητικά έργα. Έργα τα οποία πάντως δεν λειτουργούν σαν ψυχανάλυση αλλά ως μέθεξη στην πιο βαθιά ουσία του έρωτα. Της εμπειρίας του έρωτα και του πένθους από τον έρωτα. Κι εκείνου του πόνου της ψυχής που γράφει τόσο δραματικά ωραία στο σώμα :

Εννοώ βέβαια τους δημιουργούς Μαρία Μαραγκουδάκη, Αλεξάνδρα Νάκου (+2019) και Ντίνο Πετράτο. Μα πάνω από όλα αναφέρομαι στην άκρως τιμητική για όλους μας συμμετοχή της Κικής Δημουλά. Που τόσα χρόνια τώρα εξαγοράζει τον χρόνο δαπανώντας σπάταλα ατόφια συγκίνηση. Και εγκλωβίζοντας θνητά σώματα σε αθάνατες λέξεις.Το Σώμα δηλαδή το κείμενο. Ο Έρωτας δηλαδή η εικόνα.

Νοέμβριος, 2017

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.  

The article expresses the views of the author

iPorta.gr