Κωστής Α.Μακρής: Είναι ζωγράφος-γραφίστας και συγγραφέας και ασχολείται με το έντυπο, το κείμενο, τη διαφήμιση και την οπτική και λεκτική επικοινωνία.

Κωστής Μακρής

Το σύνδρομο του Ιάγου και τα Κόσκινα του Σωκράτη

ή γιατί οφείλουμε να είμαστε πολύ προσεκτικοί όταν κακολογούμε,

κουτσομπολεύουμε ή σχολιάζουμε δυσμενώς τους φίλους/φίλες, συνεργάτες/συνεργάτριες (κ.λ.π.) των φίλων μας

μπροστά στους φίλους μας.

Θυμάμαι μια επίσκεψη που είχαμε κάνει, παλιότερα, στο καινούργιο σπίτι ενός φιλικού ζευγαριού. Εξοχικό σπίτι, μερακλίδικο, καλαίσθητο και καλοφτιαγμένο εξ αρχής.

Ήταν καλεσμένοι και άλλοι και άλλες, όχι όλοι φίλοι/φίλες μεταξύ τους.

Θυμάμαι έναν φίλο του ζευγαριού που έκανε κάποιες πικρόχολες παρατηρήσεις σχετικά με κάποια σημεία του σπιτιού που δεν του άρεσαν.

Θυμάμαι και τις εκφράσεις που είχε χρησιμοποιήσει: «Μα τι μ_λ_κίες σού έχει κάνει εδώ ο αρχιτέκτονας;» ή για κάτι άλλο που δεν του άρεσε: «Καλά, ε;! Τελείως κόπανος αυτός ο αρχιτέκτονας!».

Ευτυχώς που δεν ήμουν εγώ στη θέση των φίλων μας που άκουγαν αυτά τα σχόλια. Γιατί αυτό που θα έλεγα στον “φίλο” θα ήταν ότι εμείς διαλέξαμε τον αρχιτέκτονα, δική μας επιλογή ήταν τα σχέδια που έκανε, και δική μας η αισθητική και το πώς θέλαμε να είναι το σπίτι μας και πως όταν κακολογεί τον αρχιτέκτονα που εμείς επιλέξαμε και τις επιλογές του, κακολογεί και ψέγει εμάς και τις επιλογές μας.

Με τα χρόνια, και μετά από πολλά δυσμενή σχόλια που έχω εισπράξει εμμέσως ―που τα έμαθα εκ των υστέρων από συνεργάτες, φίλους, πελάτες και άλλους ανθρώπους― τείνω να καταλήξω στο εξής συμπέρασμα: Όταν ένας άνθρωπος διακατέχεται από το «Σύνδρομο του Ιάγου», του αρέσει δηλαδή να κακολογεί, να διαβάλλει, να συκοφαντεί, να σχολιάζει δυσμενώς, να κουτσομπολεύει κακεντρεχώς έναν άλλον άνθρωπο σε κάποιον “φίλο/φίλη” του (ή συνεργάτη ή συγγενή ή πελάτη, διαλέγετε και παίρνετε), το κάνει για πέντε ―κυρίως― λόγους:

1. Επειδή νομίζει, εικάζει, υποψιάζεται ότι ο φίλος/η φίλη του (ή συνεργάτης, ή συγγενής, ή πελάτης, διαλέγετε και παίρνετε) κινδυνεύουν από το ποιόν του εν λόγω ανθρώπου. Αυτή είναι η πιο “καλή” εκδοχή του Συνδρόμου του Ιάγου, αν υπάρχει κάτι καλό στο να στάζει φαρμάκι το στόμα σου.

2. Επειδή νομίζει ότι με αυτόν τον τρόπο θα εξουδετερώσει την ―επιβλαβή για τον ίδιο― επιρροή του κακολογούμενου ανθρώπου πάνω στον φίλο/φίλη του (ή συνεργάτη, ή συγγενή, ή πελάτη, διαλέγετε και παίρνετε).

3. Επειδή είναι κακιασμένο και συμπλεγματικό άτομο, με άλυτα προσωπικά προβλήματα, και δεν χρωστάει καλό λόγο για κανέναν και καμία.

4. Επειδή έχει προηγούμενα με τον κακολογούμενο/δυσφημούμενο άνθρωπο, που δεν θέλει να τα αποκαλύψει στον φίλο/φίλη του (ή συνεργάτη ή συγγενή ή πελάτη, διαλέγετε και παίρνετε).

5. Επειδή έχει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό, ερωτικό, πολιτικό, επαγγελματικό, καλλιτεχνικό ή άλλου είδους συμφέρον.

Σε κάθε περίπτωση, εγώ συστηματικά αποφεύγω να κακολογώ, να δυσφημώ, να συκοφαντώ ή να κουτσομπολεύω ανθρώπους. Ούτε μπροστά σε φίλους τους ούτε και αλλού.

Οι λόγοι που το κάνω είναι τριών κατηγοριών:

1. Λόγοι Αισθητικής. Δηλαδή απλά δεν μου αρέσουν οι κακολογίες, οι δυσφημίσεις (έχω υπάρξει διαφημιστής άλλωστε και ουδέποτε δυσφημιστής), οι συκοφαντίες και τα κουτσομπολιά.

2. Λόγοι Ασφάλειας. Ποτέ δεν ξέρω αν ο άνθρωπος που θα επιχειρήσω να κακολογήσω σε έναν φίλο ή γνωστό ή πελάτη είναι πιο αγαπητός, πιο οικείος και πιο χρήσιμος από ό,τι είμαι εγώ στον φίλο, τον γνωστό ή τον πελάτη μου.

3. Η αγαθή επίδραση που έχω δεχτεί από τα «Τρία Κόσκινα του Σωκράτη»: α. Το κόσκινο της αλήθειας, β. Το κόσκινο της καλοσύνης και γ. Το κόσκινο της χρησιμότητας.

Σε κάθε περίπτωση όμως, φροντίζω να ακολουθώ το πολύ ωραίο και χρηστικό Δελφικό Παράγγελμα: «Φρόνησιν άσκει» (=άσκησε τη φρόνησή σου).

Κωστής Α. Μακρής

30 Οκτωβρίου 2024