Είμαι στην Βουλγαρία. Και το ξημέρωμα θα πάω στο δημόσιο αποτεφρωτήριο της Σόφιας. Γιατί αυτό είχε ζητήσει ο Παναγιώτης. Να μην θαφτεί αλλά να καεί. Στην Ελλάδα όμως ούτε τα δικαιώματα των νεκρών δεν γίνονται ακόμη σεβαστά.

Ο πρώτος νόμος για την αποτέφρωση έγινε στην Ελλάδα το 2006! Δώδεκα χρόνια τώρα προστίθενται υπουργικές αποφάσεις, προεδρικά διατάγματα, νέοι νόμοι – δύο έχω ψηφίσει και εγώ! – αλλά αποτέλεσμα μηδέν. Κενό γράμμα και οι διακηρύξεις των Δημάρχων που κάθε τόσο δίνουν και μια νέα ημερομηνία. Έτσι 100 σοροί κάθε εβδομάδα «ξενιτεύονται» για αποτέφρωση (περίπου 1 στους 30 θανάτους).
Δεν μιλώ για την ταλαιπωρία, δεν μιλώ για τα χρήματα, μιλώ για την προσβολή.

Το δικαίωμα στην αποτέφρωση κατοχυρώθηκε στην Μεγάλη Βρετανία το 1884 και στην Γαλλία το 1887. Στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης η αποτέφρωση είναι σήμερα ο κανόνας και όχι η εξαίρεση. 80% στην Σουηδία, 55% στην Γερμανία, 50% στην Πορτογαλία και την Ισπανία, 20% στην Ιταλία – η Ρωμαιοκαθολική εκκλησία έχει αποδεχθεί την αποτέφρωση εδώ και 52 χρόνια!

Στην Ελλάδα, όμως, οι δικοί μας επιμένουν. Δεν τους πειράζει το εμπόριο και το παζάρι στα μεγάλα νεκροταφεία (οι νεκροί μας σε τρία χρόνια ξεθάβονται μέσα σε απίστευτες τραγελαφικές καταστάσεις). Τους πειράζει η αποτέφρωση.

Έτσι έφτασε και ο Παναγιώτης στη Σόφια (όπως και η γυναίκα του Μπουτάρη, ο Μηνάς Χατζησάββας, η Αρλέτα και τόσοι άλλοι γνωστοί και άγνωστοι φίλοι, τους τελευταίους μήνες). Και μετά… η τέφρα τους στο Αιγαίο, όπως επέλεξε δεκάδες χρόνια πριν και η Μαρία Κάλλας.

«Και πώς θα τον θυμάστε άμα δεν έχετε τάφο εδώ;» ρωτούσε ένας παπάς χθες στο 3ο νεκροταφείο – όπου στα κλεφτά κάναμε μια νεκρώσιμο ακολουθία.
«Ο νεκρός δεν ζει κάτω από τις ταφόπλακες, ζει όσο ζει κι ο τελευταίος που τον θυμάται» απάντησε ένας φίλος παραφράζοντας την ρήση του Θουκυδίδη στον Επιτάφιο του Περικλή.