Ο Πάνος Μπιτσαξής είναι ποινικολόγος και συγγραφέας του αυτοβιογραφικού-ιστορικού βιβλίου “΄Οταν το μέλλον έπαιζε κρυφτό..”

•Από παλιές εποχές, με άλλα «ήθη» , επιβίωσε στην συστηματική κατάστρωση της ανθρωποκτονίας από πρόθεση μια παράξενη ελαφρυντική περίσταση. Ο βρασμός ψυχικής ορμής. Αν συντρέχει «σπάνε» όπως λέμε στην νομική πράξη τα ισόβια και επιβάλλεται πρόσκαιρη κάθειρξη. 5 έως 15 χρόνια και τώρα 5 έως 20. Η διαφορά είναι τεράστια. Ο χρόνος έκτισης στη πρόσκαιρη κάθειρξη ήταν 1/3. Δηλαδή τα 15 χρόνια είναι 5. Τώρα έχει ανεβεί το όριο. Ενώ στα ισόβια ήταν 16 χρόνια και τώρα 18 περίπου.

Βεβαίως τα μικτά ορκωτά ήταν και είναι πολύ φειδωλά στην αναγνώριση «βρασμού». Παλιότερα πέρναγε συχνά. Γι’ αυτό και ακούτε συχνά τη στερεοτυπία ότι «τέλεσε το έγκλημα σε ήρεμη ψυχική κατάσταση». Είναι η αντιδιαστολή με το «εν βρασμώ ψυχής».

•Τι σημαίνει όμως «βρασμός ψυχικής ορμής»; Για να μην σας κουράσω με τις πολλές προϋποθέσεις του σας λέω μόνο το βασικό του ορισμό. Είναι η λεγόμενη «αιφνίδια υπερένταση συναισθήματος ή πάθους». Κάθε λέξη έχει την επιμέρους νομική σημασία της. Τα παλιά ήθη θεωρούσαν ότι στην απιστία, στην εγκατάλειψη, στη βάναυση συμπεριφορά «έχει και κάποιο δίκιο ο δράστης αλλά και η δράστις». Ο ‘Ερως και η τιμή τυφλώνει ήταν εθιμικά παραδεκτό στα εγκλήματα ερωτικής αντιζηλίας. Ακόμα επιβιώνει, εν μέρει ευτυχώς, αυτή η κουλτούρα. Θόλωσε ο άνθρωπος κι έγινε το κακό. Την είδε με άλλον/η στο κρεβάτι κλπ. Ο 17 χρόνος ανήλικος μαχαίρωνε για ερωτικούς λόγους. Επώνυμος κατηγορούμενος που τα ξαναβρήκε με την φερόμενη ως παθούσα έδωσε την εξήγηση. Υπήρξε «ερωτική υπερχείλιση», μας είπε.

• Ωριμάζει η συζήτηση για την είσοδο της γυναικοκτονίας στη συστηματική του δικαίου. Ο αντίλογος γνωστός. Τι σημασία έχει το φύλο του θύματος. Θύμα είναι. Η ανθρωποκτονία είναι γενικό ζήτημα. Η λέξη «…κτονία» έχει πολλά υποσύνολα. Συζυγοκτονία, παιδοκτονία, γυναικοκτονί α» κ.λπ. Είναι εγκληματολογικές και όχι νομικές κατηγοριοποιήσεις.

•Όμως όπως μάθαμε στα θρανία το ποινικό δίκαιο είναι δίκαιο «σποραδικό». Δεν έχει απαραίτητα «συστηματικότητα». Αντιμετωπίζει τα φαινόμενα όταν προκύπτουν σε τέτοια συχνότητα και βαρύτητα ώστε να χρήζουν ειδικής πλέον πρόβλεψης χωρίς να χρειάζεται πρόβλεψη άλλων ομοειδών καταστάσεων. Και οι γυναικοκτονίες είναι πολλές πλέον και ιδιαζόντως στυγερές για να αγνοηθεί το μέγεθος του κινδύνου που ενσαρκώνουν. Υπήρξα κι εγώ διστακτικός νομικά στην αυτοτελή τιμώρηση της γυναικοκτονίας. Αν είναι ένα σύνθημα ή αν έχει ουσία. Αλλάζω γνώμη. Αλλάζω λόγω της ενδημίας που αρχίζει να προκύπτει και της φρικτής δυναμικής του μιμητισμού που ελλοχεύει.

•Καταλήγω σε μια συγκεκριμένη πρόταση. Ας αξιολογηθεί στο δημόσιο διάλογο. Η περίσταση του «βρασμού ψυχικής ορμής» πρέπει να αποκλειστεί νομοθετικά, ex lege, από τις γυναικοκτονίες. Το πώς θα ορισθει νομικά η γυναικοκτονία εχει κάποιες δυσκολιες αλλά μπορεί να ορισθεί. Οι νομικες παράμετροι εκφεύγουν των ορίων ενός μικρού σημειώματος. Αρκούμαι στην ουσία. Τον αποκλεισμό αυτής της περίστασης. Πέρα από τη θεωρία αυτό έχει και πρακτική σημασία. Είναι αυστηροποίηση.

•Φυσικά το θέμα των γυναικοκτονιών δεν εξαντλείται στα παραπάνω. Θα επανέλθω.